Η Σύνοδος Κορυφής της 9/12 φαντάζει ήδη με μακρινό παρελθόν. Η αποφασιστικότητα των 27-1 αποσαθρώθηκε γρήγορα ενώ η επιστροφή του Βερολίνου στην τακτική της καθυστέρησης σε ό,τι αφορά είτε την ενίσχυση του Προσωρινoύ Μηχανισμού EFSF μέσω του ΔΝΤ, είτε την πρόσθεση των εγγυήσεων του Προσωρινού και του Μονίμου Μηχανισμού ESM στους μήνες που θα συμπέσει η λειτουργία τους, δείχνει αν μη τι άλλο ότι ακόμη και η κυβέρνηση Μέρκελ δεν πιστεύει στην πλήρη υλοποίηση των αποφάσεων.
Ετσι με τους Οίκους Αξιολόγησης να προειδοποιούν για μπαράζ υποβαθμίσεων κρατών και τραπεζών, με την Ιταλία να αντιμετωπίζει στο τρίμηνο Φεβρουαρίου-Απριλίου δανειακές ανάγκες που με τα σημερινά δεδομένα δεν καλύπτονται, αλλά και με την προοπτική της ύφεσης να σκιάζει το σύνολο της Ευρωζώνης, της Γερμανίας περιλαμβανομένης, είναι φανερό ότι στο πρώτο τρίμηνο του 2012 τερματίζεται η περίοδος όπου τα προβλήματα αντιμετωπίζονταν με ημίμετρα ή με εξαγορά χρόνου. Το μεγάλο στρατηγικό πρόβλημα της Ευρωζώνης είναι πολιτικό καθώς η ισχυρότερη χώρα-μέλος, η Γερμανία, βρίσκεται ανάμεσα σε τρεις επιλογές που δυστυχώς προβάλλουν εξίσου αδιανόητες:
Μια στροφή 180 μοιρών που θα επέτρεπε στην ΕΚΤ να λειτουργήσει ως ύστατος δανειστής, και θα άνοιγε τον δρόμο όχι μόνο για την ποσοτική χαλάρωση και το ευρω-ομόλογο αλλά κυρίως για τη μετατροπή της Ευρωζώνης σε «Ένωση Μεταβιβάσεων» (Transfer Union) μια επιλογή που είναι αδιανόητη για τη Γερμανία όχι μόνο για σήμερα αλλά και για το ορατό μέλλον.
Η υλοποίηση των αποφάσεων του Δεκεμβρίου θα οδηγούσε στη συρρίκνωση των γερμανικών εξαγωγών και κατά συνέπεια των πλεονασμάτων της χώρας με αποτέλεσμα να χάσει το Βερολίνο ένα σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα στη διαμόρφωση των ενδοευρωπαϊκών συσχετισμών.
Η αναδίπλωση σε μια Μικρή Ευρωζώνη με την απομάκρυνση εκούσια ή ακούσια όλων των χωρών-μελών που δεν μπορούν να αντλήσουν χρηματοδότηση από τις Αγορές. Με τα σημερινά δεδομένα είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν η Γαλλία μπορεί να συμμετάσχει στο σκληρό αυτό πυρήνα, αμφιβολίες υπάρχουν και για την Αυστρία, ενώ δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι η Φινλανδία και η Ολλανδία και πολύ περισσότερο το Λουξεμβούργο θα θελήσουν επί της ουσίας να ανήκουν σε μια Διευρυμένη Ζώνη Μάρκου.
ΣΕΝΑΡΙΟ - 1
Ευρωπαϊκή Γερμανία
Το πρόβλημα για το Βερολίνο δεν είναι τόσο η χαλάρωση της δημοσιονομικής αυστηρότητας αλλά η απώλεια του πολιτικού συγκριτικού πλεονεκτήματος που εγγυάται η αυστηρή εφαρμογή της. Σήμερα με την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία υπό διάσωση και την Ιταλία κυρίως αλλά και την Ισπανία στον προθάλαμό της με τη Γαλλία να κατονομάζεται ως ο επόμενος κρίκος του ντόμινο, η κυριαρχία της Γερμανίας στην Ευρωζώνη είναι απόλυτη. Μόνο υπό τις παραπάνω προϋποθέσεις κατέστη δυνατή η διαμόρφωση μιας ομοφωνίας, πλην της Βρετανίας, στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής.
Το σενάριο της σχετικής χαλάρωσης που θα διαμόρφωνε μια ισορροπία ανάμεσα στη δημοσιονομική εξυγίανση και στην ταυτόχρονη ανάπτυξη, θα ξαναδώσει αργά ή γρήγορα περιθώριο ελιγμών και διαπραγμάτευσης στους εταίρους της Γερμανίας με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τη Γαλλία η οποία μέχρι τα μέσα του 2010 βρισκόταν σε μετωπική αντιπαράθεση με το Βερολίνο για τη διαχείριση της κρίσης.
Η μετάλλαξη της Ευρωζώνης προς την κατεύθυνση μιας πραγματικής Οικονομικής Διακυβέρνησης δεν θα έλυνε μόνο την κρίση δανεισμού μιας ομάδας χωρών αλλά αργά ή γρήγορα θα επέβαλε στη Γερμανία μέτρα προς την κατεύθυνση απάλυνσης των περιφερειακών ανισοτήτων με πρώτο βήμα την αύξηση της εσωτερικής ζήτησης ώστε να περιορισθούν τα γερμανικά πλεονάσματα για να υπάρξει αντίστοιχη συρρίκνωση των ελλειμμάτων στο Νότο.
ΣΕΝΑΡΙΟ - 2
Γερμανική Ευρωζώνη
Πρόκειται για την υλοποίηση των αποφάσεων του Δεκεμβρίου μία προοπτική που ήδη προβάλλει ως αδύνατη αναδεικνύοντας τη νίκη της Μέρκελ στις Βρυξέλλες ως συγκυριακή αν όχι πύρρεια.
Την εφαρμογή των αποφάσεων θα εμποδίσουν οι εξελίξεις στη Γαλλία μέχρι και τον πρώτο γύρο της προεδρικής εκλογής στο τέλος του προσεχούς Απριλίου:
Πρώτον μέχρι και τον Ιούνιο, οπότε θα έχει τελειώσει με τις βουλευτικές εκλογές ο εκλογικός κύκλος αποκλείεται να έχει εγκριθεί από το Κοινοβούλιο με την απαιτούμενη πλειοψηφία των δύο τρίτων η Συνταγματική Μεταρρύθμιση για τον περιορισμό των ελλειμμάτων.
Δεύτερον, όπως όλα δείχνουν, ο Σαρκοζί βαδίζει προς βέβαιη εκλογική ήττα με τον Ολάντ να έχει ήδη δεσμευθεί σε επαναδιαπραγμάτευση.
Τρίτον η επερχόμενη απώλεια του ΑΑΑ από τη Γαλλία που μπορεί και να προηγηθεί και των άλλων υποβαθμίσεων, θα απομυθοποιήσει το κόστος της διαφοροποίησης αν όχι της σύγκρουσης με το Βερολίνο.
Η επικείμενη διαφοροποίηση της Γαλλίας από την πλήρη εναρμόνισή της με το Βερολίνο θα έχει καταλυτικές συνολικές συνέπειες: θα επιτρέψει στη Ρώμη και στη Μαδρίτη να αρθρώσουν τη δική τους προσέγγιση ενώ θα κάνει λιγότερο ασφυκτική την απομόνωση της Βρετανίας.
ΣΕΝΑΡΙΟ - 3
Μικρή Ευρωζώνη
Πρόκειται για ένα σενάριο ολοένα και πιο δύσκολο να υλοποιηθεί καθώς παραμένει άγνωστο αν η συρρίκνωση μπορεί να μεθοδευτεί χωρίς να προκαλέσει ένα συνολικό ντόμινο κατάρρευσης.
Για να μπορέσει η Γερμανία να αναλάβει το κόστος μιας παρόμοιας επιλογής θα έπρεπε να ήταν στο απυρόβλητο με την πραγματικότητα να είναι στους αντίποδες:
Η απειλή υποβαθμίσεων της χώρας, αλλά και η οριακή κατάσταση μεγάλων γερμανικών τραπεζικών ομίλων φωτίζει ως απαγορευτικού κόστους όλα τα σενάρια συρρίκνωσης σε μεικτή ή μεγάλη έκταση της Ευρωζώνης. Για δύο χρόνια με την εξώθηση στα άκρα των δημοσιονομικά προβληματικών εταίρων η Γερμανία προώθησε το σενάριο της γερμανικής Ευρώπης. Σήμερα είναι φανερό ότι εμμονή στην παραπάνω γραμμή πλεύσης οδηγεί σε ανεξέλεγκτη αποσταθεροποίηση το σύνολο της Ευρωζώνης.
Τα διλήμματα της Γερμανίας είναι μάλλον εικονική πραγματικότητα καθώς η επιλογή είναι μία και μονόδρομη, η συνολική θωράκιση της Ευρωζώνης.
Όμως το Βερολίνο θα εγκλωβισθεί σε μια ρητορική ισχύος στηριγμένης στην ψευδαίσθηση ότι η σωτηρία της Ευρωζώνης είναι μια από τις επιλογές του Βερολίνου.
(από την εφημερίδα "Ημερησία")