Πόσο φοβάται το Ιράν την επιβολή εμπάργκο στις πετρελαϊκές του εξαγωγές από τη Δύση και μέχρι ποιου σημείου μπορεί να κλιμακώσει την αντίδρασή του; Η απάντηση δεν είναι εύκολη, αλλά ένα είναι βέβαιο ότι η στάση της Τεχεράνης θα επηρεασθεί αποφασιστικά από το φόβο και την αβεβαιότητα της θρησκευτικής και πολιτικής ηγεσίας της χώρας για την περιφρούρηση των ερεισμάτων στη Μέση Ανατολή.
Με τα σημερινά δεδομένα μια καθεστωτική αλλαγή στη Συρία -που δεν θα περιοριζόταν στην αντικατάσταση του Ασαντ αλλά θα τερμάτιζε την κυριαρχία της μειοψηφίας των Αλαουιτών σε όφελος της πλειοψηφίας των Σουνιτών- θα διαρρήγνυε βίαια τη συμμαχία Τεχεράνης - Δαμασκού μέσω της οποίας το Ιράν ελέγχει τη Χεζμπολάx στο Λίβανο και επηρεάζει τη Χαμάς στη Γάζα.
Ένα σουνιτικό καθεστώς στη Συρία θα αποτελούσε στρατηγικής σημασίας έρεισμα για τους Σουνίτες του Ιράκ, καθώς θα τους επέτρεπε να αρνηθούν το ρόλο μιας μειονότητας εντός ενός σιιτικού κράτους.
Ετσι η πτώση των Αλαουιτών στη Συρία οδηγεί νομοτελειακά στον περιορισμό της πρωτοκαθεδρίας των Σιιτών στο Ιράκ, συνιστά δηλαδή ένα διπλό πλήγμα για την Τεχεράνη.
Μια επιπλέον περιπλοκή για το Ιράν είναι η βεβαιότητα ότι η Αγκυρα θα στηρίξει την εγκαθίδρυση σουνιτικού καθεστώτος στη Δαμασκό, αλλά και την ανάδειξη των Σουνιτών στη Βαγδάτη ως συγκυβερνούσας δίπλα στη σιιτική πλειοψηφία κοινότητας με συνοδοιπόρο και ανταγωνιστή τη Σαουδική Αραβία.
Σε ό,τι αφορά τη Χαμάς στη Γάζα, η δυναμική της απεξάρτησής της από την Τεχεράνη είναι ήδη σε πλήρη εξέλιξη, τόσο με τη νόμιμη δραστηριοποίηση της μητρικής οργάνωσης των «Αδελφών Μουσουλμάνων» στην Αίγυπτο όσο και με τη διεκδίκηση περιφερειακού ρόλου από την Τουρκία. Ούτως ή άλλως, η συμμαχία της Σουνιτικής Χαμάς με το ριζοσπαστικό Σιιτικό Ισλάμ της Τεχεράνης ήταν συγκυριακή και επιβεβλημένη από την απομόνωση της Γάζας τόσο από το Ισραήλ όσο και από το καθεστώς Μουμπάρακ της Αιγύπτου.
Σε ό,τι αφορά τη Χεζμπολάχ, η απώλεια της μέσω Συρίας στήριξης του ομόδοξου και ομοθρήσκου Ιράν θα περιορίσει εκ των πραγμάτων τις φιλοδοξίες της στην κατοχύρωση της θέσης της στους θρησκευτικούς και κοινοτικούς συσχετισμούς του Λιβάνου: Με άλλα λόγια, είναι πιθανότερο να επιδιώξει να διαχειρισθεί τη νέα πραγματικότητα, παρά να λειτουργήσει ως οπισθοφυλακή της Τεχεράνης στην κεντρική σκηνή του Μεσανατολικού.
Με τις παραπάνω εξελίξεις, το Ιράν θα δει να υποβαθμίζεται, αν όχι να εκμηδενίζεται ένα όπλο πολύ πιο σημαντικό από τη δυνατότητά του να κατασκευάσει στο εγγύς μέλλον πυρηνικά όπλα ή να αποκλείσει σήμερα τα στενά του Ορμούζ κλείνοντας τη σημαντικότερη δίοδο ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης: Τη σημερινή δυνατότητα μέσω της συμμαχίας με τη Συρία να επηρεάζει τις εξελίξεις στο Λίβανο και στη Γάζα, που αναγόρευε την Τεχεράνη ως μη παρακάμψιμο παράγοντα κάθε προσπάθειας για συνολική επίλυση του Μεσανατολικού. Με άλλα λόγια, ένα μεσανατολικό ναυάγιο ύστερα από τρεις και πλέον δεκαετίες αύξησης της περιφερειακής του επιρροής.
Με βάση τα παραπάνω δεδομένα, εύλογα τίθεται το ερώτημα αν η πορεία προς την επιβολή συνολικού εμπάργκο στις εξαγωγές πετρελαίου από τη Δύση -ΗΠΑ και Ε.Ε.- δεν προκαλεί στην ηγεσία του Ιράν ένα αίσθημα περικύκλωσης που πριμοδοτεί μια δυναμική μη ελέγξιμης σε κάποια στιγμή κλιμάκωσης.
Μεσανατολικό «ναυάγιο»
Το Ιράν θα δει να υποβαθμίζεται ένα όπλο πολύ πιο σημαντικό από τη δυνατότητά του να κατασκευάσει στο εγγύς μέλλον πυρηνικά όπλα ή να αποκλείσει σήμερα τα στενά του Ορμούζ: Τη σημερινή δυνατότητα μέσω της συμμαχίας με τη Συρία να επηρεάζει τις εξελίξεις στο Λίβανο και τη Γάζα, που αναγόρευε την Τεχεράνη ως μη παρακάμψιμο παράγοντα κάθε προσπάθειας για συνολική επίλυση του Μεσανατολικού.
(από την εφημερίδα "Ημερησία")