Αμερικανικές Εκλογές: Τούτη τη Φορά Αφορούν την Αναδιανομή του Εισοδήματος και την Ταξική Πάλη!

Με ένα συγχρονισμό που θυμίζει σενάριο κινηματογραφικής ταινίας, λίγες μόλις μέρες πριν την επέτειο του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ κυκλοφόρησε μια έκθεση που θα μπορούσε -θα μπορούσε!- να ιδωθεί ως η υλοποίηση του ονείρου του Δρ. Κινγκ (King): οι φυλετικές διαφορές δε θεωρούνται πια από τους Αμερικανούς ως η μείζον πηγή έντασης στην αμερικανική κοινωνία. Αλλά μην σπεύσετε να πανηγυρίσετε. Διότι η υπ' αριθμόν ένα κοινωνική σύγκρουση στην αμερικανική κοινωνία σήμερα, σύμφωνα με την έκθεση αυτή, είναι το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών. Όπως είπα, μην αμολάτε ακόμα τα μπαλόνια σας!

Αυτό το χάσμα αποτυπώνεται πλήρως στην ολοένα και πιο παράδοξη προεκλογική περίοδο για την προεδρική εκλογή του 2012. Αν ισχύει πως μια κοινωνία έχει τις διασημότητες που της αξίζουν, τότε και η Αμερική εν γένει έχει τις εκλογές που ταιριάζουν στο εκάστοτε zeitgeist.

Το 2008, το θέμα που καθόρισε τις εκλογές ήταν το φυλετικό. Αυτό ήταν αναπόφευκτο από τη στιγμή που τελείωσε με την εκλογή του πρώτου Αφροαμερικανού προέδρου, κάτι που μόλις μια εκλογή πριν φάνταζε αδιανόητο. Η ομιλία του Ομπάμα (Obama) για το φυλετικό ζήτημα κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, και συνολικά η υποψηφιότητά του, εκ των υστέρων μοιάζουν σαν να ήταν καρπός της φυλετικής απογοήτευσης και του άγχους που εκμεταλλεύτηκε και καλλιέργησε η κυβέρνηση Μπους (Bush) με τους θεατρινισμούς της για την απειλή εκ μέρους τρομοκρατών και αλλοδαπών.

Εντωμεταξύ ο Ομπάμα εξακολουθεί να είναι μαύρος, αλλά αυτό προς το παρόν δε φαίνεται να απασχολεί κανέναν ούτε να αναφέρεται πουθενά, αν και η καταγωγή των υποψηφίων θα είναι καθοριστική και στις εκλογές αυτές. Αλλά τούτη τη φορά το σημαντικό δεν θα είναι η φυλή που ανήκουν· θα είναι η κοινωνική τους τάξη και τι αντιπροσωπεύει αυτή όσον αφορά τις ανισότητες στην αμερικανική κοινωνία.

Η αλήθεια είναι πως φυλή και τάξη είναι πολύ στενά δεμένα στην Αμερική, όπως χωρίς να το θέλει υπενθύμισε ο Ρικ Σαντόρουμ (Rick Santorum) την πρώτη εβδομάδα του έτους όταν δήλωσε πως δεν θέλει «να βελτιώσει τις ζωές των μαύρων χαρίζοντάς τους λεφτά που δεν τους ανήκουν». Συμβαίνει το 39% των δικαιούχων κοινωνικά επιδόματα να είναι λευκοί και το 37% μαύροι (οι υπόλοιποι είναι κατά σειρά ισπανόφωνοι και Ασιάτες). Εν πάση περιπτώσει ο Σαντόρουμ μετά είπε πως η δήλωσή του είχε παρεξηγηθεί και δεν είχε αναφερθεί σε «μαύρους» (black people) αλλά σε «κενολόγους» (Blah people), λες και αυτό έχει κανένα νόημα. 'Ασε που δεν έχω στοιχεία για το πόσοι «κενολόγοι» παίρνουν κοινωνικά επιδόματα.

Πέραν όμως αυτού του επεισοδίου, ο συνήθης ρατσισμός λάμπει δια της απουσίας του από την τρέχουσα προεκλογική αντιπαράθεση. Ο νέος επάρατος είναι ο πλούσιος, ή για να είμαι πιο συγκεκριμένη, ο πλούσιος Μιτ Ρόμνι (Mitt Romney) με τον τραπεζικό λογαριασμό των 250,000,000 δολαρίων και την ατομική επενδυτική του επιχείρηση και τις απεχθείς (σήμερα) φωτογραφίες του στις οποίες ποζάρει πανευτυχής επιδεικνύοντας δολάρια. Το εκπληκτικό είναι πως όλα αυτά σκανδάλισαν περισσότερο το κόμμα του, που δε φημίζεται δα και για την απέχθειά του προς τους λεφτάδες.

Αν λάβουμε υπόψη πόσο πολύ η δεξιά δαιμονοποίησε το κίνημα «καταλάβετε την Ουολ Στριτ» (OWS) είναι μάλλον εντυπωσιακό να βλέπει κανείς τη ρητορική του να υιοθετείται σήμερα από ορισμένα στελέχη του κόμματος των Ρεπουμπλικάνων (GOP) -και τα επιχειρήματά τους για την εισοδηματική ανισότητα στην Αμερική να διαμορφώνουν το προεκλογικό κλίμα.

Την περασμένη εβδομάδα, δύο από τους ακρογωνιαίους λίθους του GOP, οι Νιουτ Γκίνκριτς (Newt Gingrich) και Ρικ Πέρι (Rick Perry) μετακόμισαν... στα αριστερά των Δημοκρατικών, κι επιτέθηκαν με δριμύτητα κατά της προϋπηρεσίας του Ρόμνι στην «μπέιν κάπιταλ», παρουσιάζοντάς τον σαν ένα σύγχρονο κ. Πότερ, τον καπιταλιστή-καταστροφέα της πόλης στην «υπέροχη ζωή» Ήταν τέτοια η πρεμούρα των αντιπάλων του Ρόμνι να παρουσιάσουν το Γκάφνι της Νοτίου Καρολίνας σαν το Μπέντφορντ Φολς του Ρόμνι -ως μια πόλη δηλαδή που καταστρέφεται από την δαιμονιώδη καπιταλιστική απληστία του- που οι ίδιοι οι κάτοικοί της κωμόπολης αναγκάστηκαν να βγουν μπροστά και να διαβεβαιώσουν πως τα πράγματα δεν έγιναν όπως παρουσιάζονταν. Κι έτσι το είδαμε κι αυτό: Ρεπουμπλικάνους υποψηφίους να διογκώνουν με τέτοιο πάθος τα κακά του καπιταλισμού, που να τους επιπλήττει το ίδιο τους το κόμμα.

Κι ενώ το κόμμα σωστά το έκανε αυτό για κάτι τόσο ανόητο (η επίθεση κατά της περιουσίας του Ρόμνι και της σταδιοδρομίας του στον ιδιωτικό τομέα μοιάζει πράγματι με προδοσία κατά της ευημερούσας κομματικής βάσης του GOP), από την άλλη η επίθεση των Γκίνγκριτς και Πέρι κατά του πλούσιου Ρόμνι βρήκε ανταπόκριση στην κοινή γνώμη (ανεξαρτήτως του ότι αν τα επιχειρήματά τους επαναλαμβάνονταν από τον Ομπάμα οι ίδιοι θα κραύγαζαν πως ο πρόεδρος κηρύσσει «ταξικό πόλεμο»).

Σύμφωνα με μια μελέτη του «κέντρου ερευνών "Πιου"», τα 2/3 των Αμερικανών αισθάνονται πως υπάρχει ισχυρή ένταση στις σχέσεις μεταξύ πλουσίων και φτωχών -και ποιος μπορεί να τους ψέξει; Τουλάχιστο πέντε πρόσφατες έρευνες αποδεικνύουν πως σήμερα οι Αμερικανοί επωφελούνται από λιγότερη κοινωνική κινητικότητα από τους υπόλοιπους αγγλόφωνους και δυτικούς συμπεριλαμβανομένων (ω ναι!) των Βρετανών, που όπως το θέτει η «Νιου Γιορκ τάιμς», διαμένουν σε «μια χώρα διάσημη για τα εμπόδια που θέτει στην κοινωνική κινητικότητα». Υπάρχουν πολλές αιτίες γι' αυτό: το απαγορευτικό κόστος της ανώτατης εκπαίδευσης και της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης είναι τα πιο οφθαλμοφανή.

Μετά τις διαμαρτυρίες του OWS θα είναι αδύνατο για κάθε πολιτικό να αγνοεί την απογοήτευση που κυριαρχεί στη χώρα. Αν και ορισμένοι υποψήφιοι του GOP -ιδίως ο Ρόμνι και ο Σαντόρουμ- προσπαθούν να μας πείσουν πως το πρόβλημα αφορά την κοινωνική κινητικότητα και όχι τις εισοδηματικές ανισότητες μεταξύ του 1% και του 99%, τα δύο αυτά είναι προφανώς εξίσου αλληλένδετα όσο είναι η κοινωνική τάξη και το χρώμα του δέρματος. Σύμφωνα με την έκθεση του «Πιου», το 62% των παιδιών των Αμερικανών που ανέρχονται στο ανώτερο 1/5 της εισοδηματικής πυραμίδας θα παραμείνουν στα ανώτερα 2/5. Αυτό ακούγεται σαν αγγελτήριο θανάτου του «αμερικανικού ονείρου». Όπως συνέβαινε και με τη φυλετική καταγωγή (και εξακολουθεί εν πολλοίς να ισχύει ως σήμερα), στην Αμερική η κοινωνική καταγωγή αποδεικνύεται απαράδεκτα καθοριστική για την πορεία των ανθρώπων στη ζωή -κι είναι σχεδόν αδύνατο να ξεπεραστούν τα όρια που αυτή θέτει. Οι ελάχιστες εξαιρέσεις (όπως ο άνθρωπος που κατέχει σήμερα το Οβάλ Γραφείο) απλά επιβεβαιώνουν τον κανόνα. «Ο Θεός ουδέποτε σκόπευε να υπάρξει μια ομάδα ανθρώπων που θα ζουν σε υπερβολική και κραυγαλέα χλιδή και μια άλλη που να διαβιούν στην απόλυτη φτώχεια», έγραφε ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Μπορεί να έχουμε μαύρο πρόεδρο, αλλά το όνειρο του Δρ. Κινγκ πολύ απέχει από το να έχει υλοποιηθεί.

Η Hadley Freeman είναι συγγραφέας και επιφυλλιδογράφος