Υπέρ της ενίσχυσης της ανάκαμψης των ηλεκτρονικών υπολογιστών και άλλων ηλεκτρονικών και ηλεκτρικών αποβλήτων, τάχθηκε χθες το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενώ παράλληλα αυξάνονται οι εξαγωγές των μεταχειρισμένων προϊόντων προς τις αναπτυσσόμενες χώρες, τερματίζοντας πλέον σκληρές διαπραγματεύσεις μηνών.
Οι Ευρωβουλευτές υιοθέτησαν την ανανεωμένη Οδηγία για τα Απόβλητα Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού (WEEE) μετά από μήνες διαφωνιών κατά πόσο θα ήταν φιλόδοξο το δεσμευτικό δίκαιο.
«Έχουμε καταλήξει σε συμφωνία και δεν ήταν εύκολο», ο Γερμανός ευρωβουλευτής Karl-Heinz Florenz (Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα), κοινοβουλευτικός εισηγητής, είπε πριν από την ψηφοφορία.
Η νομοθεσία υποχρεώνει τις χώρες της ΕΕ να συλλέγουν έως και το 85% των άχρηστων ψυγείων, κινητών τηλεφώνων, υπολογιστών και άλλων ηλεκτρονικών προϊόντων μέχρι το 2019 για την ανακύκλωση, αντικαθιστώντας ένα υφιστάμενο σύστημα βασισμένο στο βάρος. Η Επιτροπή είχε συστήσει έναν στόχο της τάξεως του 65%.
Μόνο περίπου το ένα τρίτο των ηλεκτρονικών αποβλήτων ανακυκλώνεται σήμερα, και το ήμισυ αυτού εξάγεται, σύμφωνα με το Κοινοβούλιο.
Μεταξύ άλλων διατάξεων, η νομοθεσία:
- Απαιτεί οι μεγαλύτερες έμποροι λιανικής να παρέχουν σημεία συλλογής για τηλέφωνα και άλλες μικρές συσκευές που πετιούνται για να ενθαρρύνουν τους καταναλωτές να ανακυκλώνουν - αν και κάποιες επιχειρηματικές ομάδες διαμαρτυρήθηκαν ότι αυτό τους προσθέτει το βάρος συλλογής.
- Εισάγει μια νέα απαίτηση που στοχεύει στην πρόληψη των Ευρωπαϊκών εταιρειών από το ντάμπινγκ δυνητικά επικίνδυνων εμπορευμάτων εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η συμβιβαστική συμφωνία για τα Απόβλητα Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού (WEEE ) συγκέντρωσε την ευρεία υποστήριξη των πολιτικών ομάδων και οι εθνικοί ηγέτες υπέγραψαν την αναδιατύπωση της οδηγίας πριν από ένα μήνα.
Οι υποστηρικτές λένε ότι η νέα οδηγία θα βοηθήσει τις επιχειρήσεις με τον καθορισμό κοινών προτύπων της ΕΕ με στόχο την ενίσχυση της ανακύκλωσης και την ενθάρρυνση της αποδοτικότητας των πόρων. Μπορούν, επίσης, να επαινέσουν τα νέα μέτρα ότι αποσκοπούν στον τερματισμό δυνητικά επιβλαβών ουσιών από το να καταλήξουν σε χώρους διάθεσης στο εξωτερικό.
«Έχουμε 27 διαφορετικά πρότυπα, γι’αυτό αν θέσουμε το ερώτημα, τι είναι η ανακύκλωση, θα μπορούσατε να πάρετε 27 διαφορετικές ορισμούς» δήλωσε σε συνέντευξη τύπου στο Στρασβούργο η Florenz. «Η Επιτροπή λέει ότι δεν είναι πραγματικά έτσι η κατάσταση, αλλά φαίνεται ότι τα κράτη-μέλη κάνουν ό, τι θέλουν και έχοντας υπάρξει μέλος αυτής της ‘‘οικογένειας’’ για τόσο πολύ καιρό, μπορώ να σας πω ότι κάνουν ό, τι θέλουν».
Οι 27 χώρες της ΕΕ θα πρέπει μέχρι τα μέσα του 2013 να ενσωματώσουν τους νέους κανόνες στο εθνικό δίκαιο από τη στιγμή που θα εγκριθούν επίσημα από το Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ, αν και τα νέα μέλη θα έχουν δύο επιπλέον χρόνια για να επιτύχουν τους νέους στόχους.
Εξόρυξη ασημιού και χρυσού
Οι Ευρωβουλευτές βλέπουν τους πιο απαιτητικούς στόχους συλλογής και ανακύκλωσης σε συμφωνία με τη δέσμευση της ΕΕ για τη βελτίωση της αποδοτικότητας των πόρων. Χρυσό, ασήμι και σπάνια μέταλλα γης που περιέχονται σε προϊόντα που απορρίπτονται ή αποστέλλονται στο εξωτερικό θα μπορούσαν να ανακυκλωθούν στην Ευρώπη ώστε να μειώσει την εξάρτηση από τις εισαγωγές, δήλωσαν οι υποστηρικτές.
«Ο στόχος συλλογής για τα κράτη-μέλη που ορίζει ο νέος κανονισμός είναι πολύ φιλόδοξος και έχουμε εισαγάγει μια νέα κατηγορία συλλογής υλικού για το μικρό εξοπλισμό πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών», δήλωσε η Marita Ulvskog, αντιπρόεδρος της ομάδας Σοσιαλιστών και Δημοκρατών.
«Αυτό σημαίνει ότι η ανάκτηση των σπάνιων υλικών γης θα βελτιώσει σε μεγάλο βαθμό», είπε η Ευρωβουλευτής της Σουηδίας.
Ορισμένες περιβαλλοντικές ομάδες, όμως, είπαν ότι η νομοθεσία δεν προχωρά αρκετά όσον αφορά στον συντομότερο καθορισμό υψηλότερων στόχων. Ενώ ο στόχος του 85%, είναι ένας τελικός σκοπός, η νομοθεσία επιβάλλει στόχο ανάκτησης του 45% σε νέες ηλεκτρονικές πωλήσεις το 2016 και 65% το 2019 και δίνει επιπλέον χρόνο στα νεότερα μέλη της ΕΕ για να συμμορφωθούν.
«Οι στόχοι συλλογής έχουν καθυστερήσει και η εισαγωγή οικονομικών μέσων για πιο πράσινο σχεδιασμό, στόχων επαναχρησιμοποίησης και φιλόδοξων στόχων ανακύκλωσης έχουν αφεθεί σε μια μελλοντική αναθεώρηση, γεγονός που αποτελεί πικρό πλήγμα για το περιβάλλον και την οικονομική ανάπτυξη της Ευρώπης", δήλωσε ο Stéphane Arditi, ανώτερος πολιτικός υπάλληλος του Ευρωπαϊκού Γραφείου Περιβάλλοντος.
Η ομάδα διατήρησης επέκρινε, επίσης, διατάξεις σχετικά με τις εξαγωγές που θα επιβάλλουν στις επιχειρήσεις να πιστοποιούν ότι τα αγαθά που αποστέλλονται στο εξωτερικό εξακολουθούν να έχουν κάποια πρακτική χρήση, λέγοντας ότι υπάρχουν πολύ μεγάλα περιθώρια για την εξαγωγή παλιοπραγμάτων
Ο Chris Davies (Συμμαχία Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη, Ηνωμένο Βασίλειο), ένας από τους κοινοβουλευτικούς διαπραγματευτές σχετικά με την οδηγία, υπερασπίστηκε τα αποτελέσματα. «Οι ευρωβουλευτές πάλεψαν σκληρά για να καθορίσουν υψηλότερο στόχο για την ανάκτηση, την ανακύκλωση και την επαναχρησιμοποίηση των ηλεκτρονικών αποβλήτων», δήλωσε ο Davies σε δήλωσή του.
"Οι νέοι κανόνες θα καταστήσουν σαφέστερο τι χρησιμοποιημένα αντικείμενα μπορούν να εξαχθούν νόμιμα. Αυτό θα βοηθήσει στον περιορισμό των εγκληματιών που αποστέλλουν ηλεκτρονικές συσκευές στο εξωτερικό, όπου αποσυναρμολογούνται από τα παιδιά και τους φτωχούς συχνά σε επικίνδυνες και τοξικές συνθήκες».
Ομάδες λιανικού εμπορίου διαμαρτυρήθηκαν ότι η οδηγία καθιστά αδίκως τις επιχειρήσεις υπεύθυνες για τη συλλογή και την ανακύκλωση.
«Αυτό θέτει το βάρος ακριβώς στις ιδιωτικές επιχειρήσεις και απλώς δεν είναι αποδεκτό», είπε σε δήλωση η ευρωπαϊκή ομάδα Βιοτεχνών και Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (EUAPME).