Για
απειροστή φορά στη διετή κρίση της ευρωζώνης, η Γερμανία εμφανίζεται να
ανθίσταται λυσσασμένα σε ένα σχέδιο που ο υπόλοιπος κόσμος μοιάζει να
θεωρεί αυτονόητο.
Η Γερμανίδα καγκελάριος 'Ανγκελα Μέρκελ (Angela Merkel) απέρριπτε πάντοτε την παρότρυνση του Αμερικανού υπουργού οικονομικών Τιμ Γκάιτνερ (Tim Geithner), του Βρετανού πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον (David Cameron) κ.λπ να χρησιμοποιήσει «μεγάλα όπλα» για να εντυπωσιάσει τις χρηματαγορές.
Αλλά τώρα αντιμετωπίζει πολύ δυσκολότερο αντίπαλο από μια απλή αγγλοσαξονική συνωμοσία. Βρίσκεται απέναντι στην Κριστίν Λαγκάρντ (ChristineLagarde) τη διευθύντρια του «διεθνούς νομισματικού ταμείου» (ΔΝΤ) τα κράτη BRIC, τους G20και
-το χειρότερο- τους 16 υπόλοιπους εταίρους της στην ευρωζώνη. Μερικοί
θα έβλεπαν σε μια τέτοια κατάσταση μια ευκαιρία να επιδείξουν την
ευκαμψία τους, αλλά η κ. Μέρκελ παραμένει αλύγιστη.
Αναζητά
άραγε χρόνο μπας και πείσει ένα εχθρικό εκλογικό σώμα, ή ακολουθεί μια
«σκληρή» γραμμή αντίστασης στις πιέσεις των εταίρων της; Αφορά αυτή η τακτική της ρήγματα στο εσωτερικό μέτωπο του Βερολίνου ή είναι για εκείνη ζήτημα αρχής; Όσοι παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς τις εξελίξεις, θεωρούν πως μάλλον ισχύουν όλα αυτά μαζί.
Η
πρόταση που της γίνεται είναι να συγχωνευτούν οι πόροι των δύο ταμείων
στήριξης που διαθέτει η Ευρώπη για τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης με
δημοσιονομικά προβλήματα, ώστε να ενισχυθεί η «ζώνη πυρασφάλειας» γύρω
από την Ελλάδα και να μη μεταδοθεί η κρίση,.
Η κ. Λαγκάρντ έχει
δηλώσει δημοσίως πως θεωρεί πως η Ευρώπη θα 'πρεπε να εντυπωσιάσει τις
αγορές. Η Ευρώπη θα μπορούσε να αποδεσμεύσει 1 τρις ευρώ, προσθέτοντας
στα 250 δις που έχουν απομείνει στο προσωρινό «ευρωπαϊκό ταμείο χρηματοπιστωτικής σταθερότητας» (EFSF) (μετά τα προγράμματα στήριξης της Ελλάδας, της Πορτογαλίας και της Ιρλανδίας) στα 500 δις του μονίμου «μηχανισμού ευρωπαϊκής σταθερότητας» (ESM) που πρόκειται να δημιουργηθεί εντός του έτους. Αν η ευρωζώνη αποφασίσει να δράσει, το ΔΝΤ υπόσχεται να συνεισφέρει με άλλα 500 δις, αυξάνοντας τη δύναμη πυρός του ταμείου.
Επισήμως, το Βερολίνο παριστάνει να μην κατανοεί την ανάγκη για κάτι τέτοιο: κάθε
υπέρβαση του συνολικού ποσού των 500 δις για αμφότερα τα «πυροσβεστικά»
ταμεία, απλά «είναι περιττή», λένε στο Βερολίνο κορυφαίοι κυβερνητικοί
αξιωματούχοι.
Το Σαββατοκύριακο στο Μεξικό, ο υπουργός οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε (WolfgangSchäuble) επαναλάμβανε αδιάλειπτα αυτή τη ρήση. Προειδοποιούσε μάλιστα τους συναδέρφους του στους G20 πως κάτι τέτοιο θα λειτουργούσε ως «αντικίνητρο» για να τακτοποιήσουν τα του οίκου τους χώρες σαν την Ιταλία και την Ισπανία.
Από
την άλλη η Γερμανία αποδέχτηκε να συζητήσει το Μάρτιο το αναγκαίο ύψος
των δαπανών για τη «ζώνη πυρασφάλειας», αν και όχι υποχρεωτικά επαρκώς
έγκαιρα ώστε να ληφθεί σχετική απόφαση στη σύνοδο κορυφής της Ευρωπαϊκής
Ένωσης (ΕΕ) στις Βρυξέλλες, το μήνα αυτό. Επίσης, ο κ. Σόιμπλε παραδέχτηκε δημοσίως πως η συγχώνευση των πόρων των δύο ταμείων θα μπορούσε να αποτελεί «μια πιθανή απάντηση». Νομικά αυτό μοιάζει εφικτό, ακόμα και με τις γερμανικές νομικές προδιαγραφές.
Η
θέση του Βερολίνου έχει ταυτόχρονα πολιτικά και τακτικά κίνητρα, ενώ
στο βάθος υποβόσκει η ανησυχία πως κάθε δαπανηρότερη λύση θα επιβαρύνει
ακόμα περισσότερο τους φορολογουμένους, προς όφελος των χρηματαγορών.
Αναμφίβολα θα καταβληθεί κάποιο πολιτικό κόστος. Στην «μπούντεσμπανγκ» κ. Μέρκελ αντιμετωπίζει την εξέγερση αρκετών βουλευτών της κυβερνητικής της πλειοψηφίας. Η κοινή γνώμη επίσης αντιδρά
. Η
«μπιλντ» η πλέον ευπώλητη εφημερίδα της χώρας κραύγαζε τη Δευτέρα
(27/2) ένα πελώριο «στοπ!» στη συνέχιση της βοήθειας των υπερχρεωμένων
εταίρων της Γερμανίας, απαιτώντας από τη βουλή να καταψηφίσει το
τελευταίο πακέτο διάσωσης της Ελλάδας.
Αν η κ. Μέρκελ πρότεινε
παράλληλα με τη διάσωση της Ελλάδας την αύξηση των πόρων των δύο
ευρωπαϊκών ταμείων διάσωσης, πιθανότατα θα έθετε σε κίνδυνο την
κυβερνητική της πλειοψηφία των 20 εδρών.
Αλλά η θέση της Γερμανία εξηγείται επίσης από την υιοθέτηση μιας «σκληρής» τακτικής. Ο κ. Σόιμπλε επιμένει πως το
EFSF και το
ESM
ουδέποτε σχεδιάστηκαν να είναι τόσο μεγάλα ώστε να μπορούν να διασώσουν την Ιταλία ή την Ισπανία: σκοπός τους ήταν να εξαναγκάσουν τα κράτη αυτά να καταστήσουν αυτοβούλως βιώσιμα τα δημόσια οικονομικά τους.
Υπάρχουν
επίσης διαφορές μεταξύ των υπουργών οικονομίας που υποστηρίζουν την
αύξηση των πόρων των ταμείων θεωρώντας πως αυτοί ουδέποτε θα χρειαστεί
να εκταμιευτούν (οπότε ποιος ο λόγος να φέρνει κανείς αντιρρήσεις;) κι
εκείνων που θεωρούν πως η παροχή παρομοίων εγγυήσεων είναι κακή ιδέα,
διότι κινδυνεύει να πυροδοτήσει τον πληθωρισμό.
Αλλά αυτό που κυριαρχεί είναι η τακτική και το βασικό διακύβευμα είναι η αγορά χρόνου.
Το Βερολίνο αναμένει να δει αν η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους θα προσελκύσει αρκετή στήριξη από τους ιδιώτες επενδυτές. Θα
αναλύσει τη συμπεριφορά της αγοράς ομολόγων για να αποφασίσει αν το
κόστος δανεισμού της Ιταλίας και της Ισπανίας παραμένει ελεγχόμενο. Και θέλει να βεβαιωθεί πως τα μέτρα παροχής ρευστότητας της «ευρωπαϊκής κεντρικής τράπεζας» (ΕΚΤ) συνεχίζουν να καθησυχάζουν τις αγορές.
Ως ότου βεβαιωθεί η κ. Μέρκελ δε
θα αποφασίσει αν αξίζει τον κόπο να καταβάλει το πολιτικό κόστος που
της απαιτείται. Θέλει χώρο ελιγμών. Δεν πρόκειται να βιαστεί.
(από www.ppol.gr)