Από την Αθήνα στο ESM

Θα μπορέσει να τηρήσει η καγκελάριος την άτυπη αλλά ουσιαστική δέσμευσή της να εξισορροπήσει την υιοθέτηση του Δημοσιονομικού Συμφώνου με κινήσεις που να θωρακίζουν την Ευρωζώνη από την πίεση των αγορών;

Οι εταίροι του Βερολίνου, ο επικεφαλής του Eurogroup Γιούνκερ και ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Σουλτς, θέλουν η ενίσχυση του Μόνιμου Μηχανισμού ESM, με την προσθήκη των εγγυήσεων του Προσωρινού Μηχανισμού EFSF -ώστε να υπάρξει ένα συνολικό πλαφόν εγγυήσεων 750 δισ. ευρώ, που να δηλώνει βούληση και δυνατότητα διάσωσης χωρών του μεγέθους της Ισπανίας και της Ιταλίας- να έχει λήξει εντός του Μαρτίου.

Δίχως αμφιβολία το ζητούμενο είναι αν μέσα σε λιγότερο από ένα μήνα η Μέρκελ μπορεί να εισπράξει μία δεύτερη ήττα, να προχωρήσει δηλαδή μετά την έγκριση του δεύτερου πακέτου βοήθειας προς την Ελλάδα σε μία μείζονος ευρωπαϊκής σημασίας κίνηση, στηριζόμενη όχι στην πλειοψηφία του κυβερνητικού συνασπισμού αλλά στη στήριξη των Σοσιαλδημοκρατών και των Πρασίνων.

Τις τελευταίες εβδομάδες έχουν καταγραφεί τρεις πλειοψηφίες στην Μπούντεσταγκ:

Η πρώτη είναι αυτή που στηρίζει την κυβέρνηση, που άλλοτε προβάλλει σαν συμμαχία Χριστιανοδημοκρατών - Φιλελευθέρων και άλλοτε σαν τριπλή συμμαχία Χριστιανοδημοκρατών - Χριστιανοκοινωνιστών της Βαυαρίας - Φιλελευθέρων.

Η δεύτερη είναι η ετερόκλητη σύμπλευση Σοσιαλδημοκρατών - Πρασίνων - Φιλελευθέρων υπέρ της υποψηφιότητας Γκάουκ για την Προεδρία της Δημοκρατίας, που ανάγκασε τους Χριστιανοδημοκράτες να υποταγούν.

Η τρίτη είναι η πλειοψηφία που ενέκρινε το δεύτερο δάνειο προς την Αθήνα και η οποία από ότι φαίνεται θα στηρίξει και όλες τις αναμενόμενες από το Βερολίνο πρωτοβουλίες στην Ευρωζώνη.

Ετσι, το ερώτημα αν η πολλάκις προαναγγελθείσα και ακόμη αναμενόμενη ευρωπαϊκή στροφή του Βερολίνου είναι συμβατή ή όχι με την επιβίωση του κυβερνητικού συνασπισμού γίνεται δραματικά επίκαιρο.

Το πολιτικό αδιέξοδο είναι πρωτοφανές στη Γερμανία: Οι Χριστιανοδημοκράτες έχουν ξεγράψει τους Φιλελεύθερους, με τη βεβαιότητα ότι δεν θα είναι παρόντες στην επόμενη Μπούντεσταγκ και αναζητούν με κάθε δυνατό τρόπο γέφυρες είτε με τους Πράσινους, είτε με τους Σοσιαλδημοκράτες. Αν στα παραπάνω προστεθούν οι επιφυλάξεις των Φιλελευθέρων, αλλά και μερίδας των Χριστιανοδημοκρατών για περαιτέρω ευρωπαϊκές δεσμεύσεις, τότε το μείγμα γίνεται εκρηκτικό.

Κάποτε η Δυτική Γερμανία ήταν μία σταθερή χώρα με δύο μεγάλα κόμματα και ένα μικρό σε ρυθμιστικό ρόλο. Λίγο πριν από την πτώση του τείχους, η Μπούντεσταγκ έγινε τετρακομματική, με τους Πράσινους να προστίθενται στους Χριστιανοδημοκράτες, Σοσιαλδημοκράτες και Φιλελεύθερους. Στην ενιαία Γερμανία η Ομοσπονδιακή Βουλή έγινε πεντακομματική με τη συγκρότηση κομματικού φορέα στα αριστερά του SPD. Θα γίνει πιο σταθερή η πολιτική σκηνή με τη συντριβή των Φιλελευθέρων ή θα παραμείνει πεντακομματική η Μπούντεσταγκ στην περίπτωση που οι «Πειρατές» -που έκαναν εντυπωσιακή εμφάνιση πέρσι στις τοπικές εκλογές του Βερολίνου- ξεπεράσουν το συνταγματικό όριο του 5%;

Οι ανησυχίες συσσωρεύονται και έχουν πλέον ορίζοντα που ξεπερνά τη δυνατότητα της κυβέρνησης Μέρκελ να διαχειρισθεί το κόστος μιας αναπόφευκτης ευρωπαϊκής στροφής. Το ερώτημα πλέον είναι αν η σημερινή κυβερνητική παραλυσία, μαζί με μία μόνιμη πολυδιάσπαση της πολιτικής σκηνής, τείνει να καταστήσει για το ορατό μέλλον το Βερολίνο παράγοντα αδράνειας στην καλύτερη περίπτωση και βραχυκύκλωσης στη χειρότερη στην περαιτέρω πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

Εκρηκτικό μείγμα
Το πολιτικό αδιέξοδο είναι πρωτοφανές στη Γερμανία: Οι Χριστιανοδημοκράτες έχουν ξεγράψει τους Φιλελεύθερους, με τη βεβαιότητα ότι δεν θα είναι παρόντες στην επόμενη Μπούντεσταγκ, και αναζητούν με κάθε δυνατό τρόπο γέφυρες είτε με τους Πράσινους είτε με τους Σοσιαλδημοκράτες. Αν στα παραπάνω προστεθούν οι επιφυλάξεις των Φιλελευθέρων αλλά και μερίδας των Χριστιανοδημοκρατών για περαιτέρω ευρωπαϊκές δεσμεύσεις, τότε το μείγμα γίνεται εκρηκτικό.