Η μη εφαρμογή της
περιβαλλοντικής νομοθεσίας θεωρείται ότι κοστίζει στην οικονομία της ΕΕ γύρω στα 50 δισεκατομμύρια €
ετησίως σε δαπάνες για την υγεία και σε άμεσο κόστος για το περιβάλλον.
Σε μια προσπάθεια να μειωθεί το ποσοστό αυτό και να βελτιωθούν τα
περιβαλλοντικά αποτελέσματα για τον κόσμο και τις επιχειρήσεις, η
Επιτροπή εξέδωσε στις 7 Μαρτίου ανακοίνωση για την καλύτερη εφαρμογή της
κοινοτικής περιβαλλοντικής νομοθεσίας.
Ο αρμόδιος για το περιβάλλον Ευρωπαίος Επίτροπος κ. Janez Potočnik
δήλωσε: "Η νομοθεσία της ΕΕ δεν είναι ένα θέσφατο από τις Βρυξέλλες·
έχει εγκριθεί με δημοκρατικές διαδικασίες από όλα τα κράτη μέλη και το
Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, προς όφελος των πολιτών. Το περιβάλλον μας
προστατεύεται από περίπου 200 έγκυρες νομοθετικές πράξεις, αλλά πολύ
συχνά αυτές δεν εφαρμόζονται κατάλληλα. Αυτό δεν βλάπτει μόνο το
περιβάλλον - βλάπτει και την υγεία του ανθρώπου, οδηγεί σε αβεβαιότητα
για τη βιομηχανία, και υπονομεύει την ενιαία αγορά. Σε μια περίοδο
κρίσης, πρόκειται για δαπάνες που δεν μπορούμε να ανεχθούμε».
Η σημερινή ανακοίνωση
υπογραμμίζει τα οφέλη της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, επισημαίνοντας ότι η πρόληψη των ζημιών στο περιβάλλον
μπορεί να κοστίσει πολύ λιγότερο απ’ ό, τι η μακροπρόθεσμη
αποκατάσταση. Η νομοθεσία για το περιβάλλον μπορεί να αποφέρει οφέλη
για τη βιομηχανία: για παράδειγμα, η πλήρης εφαρμογή της ενωσιακής
νομοθεσίας για τα απόβλητα αναμένεται να δημιουργήσει 400.000 επιπλέον
θέσεις εργασίας, με καθαρό κόστος που είναι 72 δισεκατομμύρια €
μικρότερο από το εναλλακτικό σενάριο της μη εφαρμογής.
Η ανακοίνωση έχει ως
στόχο να αναβαθμίσει τον διάλογο με τις
κυβερνήσεις και όλα τα άλλα ενδιαφερόμενα μέρη σχετικά με το πώς
μπορούμε να συνεργαστούμε καλύτερα ώστε να επιτευχθεί πληρέστερη
εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ, με τη βελτίωση της συγκέντρωσης και
ανταλλαγής γνώσεων και αυξάνοντας την εμπλοκή όλων στην επίτευξη των
περιβαλλοντικών στόχων. Πιο συγκεκριμένα, στην ανακοίνωση
σκιαγραφούνται μέτρα αρωγής των κρατών μελών για μια πλήρη και
συστηματική προσέγγιση της συγκέντρωσης και διάχυσης των γνώσεων,
συμπεριλαμβανομένων τρόπων για την ενθάρρυνση της ευαισθητοποίησης σε
περιβαλλοντικά θέματα.
Η εφαρμογή και επιβολή της ενωσιακής περιβαλλοντικής
νομοθεσίας διεκπεραιώνεται από κοινού με τις εθνικές, περιφερειακές και
τοπικές αρχές. Η κακή εφαρμογή συχνά επιδεινώνεται από την έλλειψη
ακριβών πληροφοριών σχετικά με περιβαλλοντικά θέματα. Οι προσπάθειες
παρακολούθησης είναι άνισα κατανεμημένες ανά την Ευρώπη, οι παραγόμενες
πληροφορίες ενδέχεται να είναι αποσπασματικές και παρωχημένες και δεν
είναι αρκετές οι χρήσιμες πληροφορίες που εισάγονται στο διαδίκτυο. Η
καλύτερη και πιο προσιτή πληροφόρηση σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό
επίπεδο θα καταστήσει δυνατό να εντοπιστούν σε ενωρίτερο στάδιο μείζονα
περιβαλλοντικά προβλήματα, με αποτέλεσμα την επίτευξη οικονομιών σε
μακροπρόθεσμη βάση.
Η κατάλληλη εφαρμογή προϋποθέτει την αποτελεσματική απόκριση
στα υπαρκτά ή δυνητικά περιβαλλοντικά προβλήματα. Στις προτάσεις για
βελτιώσεις περιλαμβάνεται η αναβάθμιση των επιθεωρήσεων και της
παρακολούθησης, κριτήρια για το πώς τα κράτη μέλη θα έπρεπε να
αντιμετωπίσουν τις καταγγελίες των πολιτών, μεγαλύτερη πρόσβαση στη
δικαιοσύνη για περιβαλλοντικά θέματα, καθώς και υποστήριξη για τα
ευρωπαϊκά δίκτυα των επαγγελματιών του περιβάλλοντος. Σε περιπτώσεις
όπου υπάρχουν προβλήματα, θα έπρεπε να υπάρχουν σαφέστερες δεσμεύσεις
από τους υπεύθυνους για την εφαρμογή των κανόνων, με στόχο την επίτευξη
βελτιώσεων με συγκεκριμένες προθεσμίες και σημεία αναφοράς για τις
επιδόσεις που μπορούν να αξιολογηθούν από το κοινό.
Επακόλουθα βήματα
Η ανακοίνωση απευθύνεται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τα κράτη μέλη,
τους πολίτες και όλους τους φορείς στον τομέα της εφαρμογής και
επιβολής. Η έκβαση των συζητήσεων μεταξύ των τριών θεσμικών οργάνων της
ΕΕ θα προλειάνει το έδαφος για το 7ο Πρόγραμμα Δράσης για το
Περιβάλλον.
Ιστορικό
Τα κράτη μέλη είναι υπεύθυνα για τη
διασφάλιση ότι οι νόμοι του περιβάλλοντος της ΕΕ που εφαρμόζονται στις
χώρες τους. Ο ρόλος της Επιτροπής είναι να ελέγχει ότι οι δεσμεύσεις
των κρατών μελών γίνονται σεβαστά και να αναλάβουν δράση αν δεν είναι.
Η εφαρμογή έχει
διάφορες διαστάσεις. Τα κράτη μέλη πρέπει να θεσπίσουν εθνική νομοθεσία
που παράγει λεπτομερή αποτελέσματα στους νόμους που συμφωνήθηκαν σε
κοινοτικό επίπεδο. Πρέπει να οργανώσουν τις διοικήσεις τους έτσι ώστε
να εξασφαλίσουν ότι οι νόμοι αυτοί τηρούνται στην πράξη. Πρέπει να
πραγματοποιηθούν οι απαιτούμενες επενδύσεις , π.χ. για την ορθή
επεξεργασία των αποβλήτων. Πρέπει επίσης να διαμορφωθούν μέσα για την
αντιμετώπιση καταστάσεων όπως οι ανεκπλήρωτες απαιτούμενες εργασίες ή
άλλα προβλήματα, όπως για παράδειγμα η παράνομη διάθεση των αποβλήτων ή
το παράνομο κυνήγι προστατευόμενων ειδών της άγριας πανίδας.