Δώδεκα κράτη-μέλη υπερέβησαν ένα ή περισσότερα από τα εθνικά ανώτατα
όρια εκπομπών, όπως θεσμοθετήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ενωση, όπως
προκύπτει από πρόσφατα επίσημα στοιχεία για το 2010 που αναφέρονται στον
Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος (ΕΟΠ). Σε ορισμένες περιπτώσεις τα
όρια ξεπεράστηκαν σημαντικά.
Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, ήταν μια από τις 15 χώρες που περιόρισαν τις
εκπομπές κάτω από τα εθνικά ανώτατα όρια για όλους τους ατμοσφαιρικούς
ρύπους. Για πρώτη φορά, τα προκαταρκτικά στοιχεία που αναφέρθηκαν στον
ΕΟΠ από τα κράτη- μέλη επιτρέπουν τη σύγκριση με τα δεσμευτικά όρια
εκπομπών για το 2010 που προσδιορίζει η οδηγία NEC (National Emission
Ceilings) της Ε.Ε. Η οδηγία καλύπτει τέσσερις βασικούς ατμοσφαιρικούς
ρύπους: το διοξείδιο του θείου (SO2 ), τα οξείδια του αζώτου (NOx), τις
πλην μεθανίου πτητικές οργανικές ενώσεις (NMVOC) και την αμμωνία (NH3).
Σοβαρά προβλήματα υγείας
Αυτοί οι ρύποι μπορούν να προκαλέσουν αναπνευστικά προβλήματα, να
συμβάλουν στην οξίνιση του εδάφους και των επιφανειακών υδάτων, και να
καταστρέψουν τη χλωρίδα. Τα ανώτατα όρια που ορίζονται στην οδηγία NEC
έχουν σχεδιαστεί ώστε να μειωθούν τέτοιες δυσμενείς επιπτώσεις. «Αυτοί
οι ρύποι συμβάλλουν σε προβλήματα υγείας και μπορεί επίσης να οδηγήσουν
σε οικονομικές απώλειες και περιβαλλοντικές ζημίες» δήλωσε η εκτελεστική
διευθύντρια του ΕΟΠ, καθηγήτρια Ζακλίν Μακ Γκλέιντ: «Τα στοιχεία που
έχει ο ΕΟΠ δείχνουν ότι πολλά κράτη-μέλη της Ε.Ε. ξεπέρασαν το 2010 τα
θεσμοθετημένα όρια. Ετσι, οι χώρες αυτές θα πρέπει να καταβάλουν
περαιτέρω προσπάθειες για να βοηθήσουν στη μείωση της ατμοσφαιρικής
ρύπανσης στην Ευρώπη», ανέφερε η ίδια. Οι ρύποι για τους οποίους
καταγράφηκαν οι περισσότερες υπερβάσεις ήταν τα οξείδια του αζώτου. Η
προκαταρκτική ανάλυση δείχνει έντεκα κράτη-μέλη με υπέρβαση των
αντιστοίχων ανωτάτων ορίων των οξειδίων του αζώτου (Αυστρία, Βέλγιο,
Δανία, Γαλλία, Γερμανία, Ιρλανδία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Ολλανδία,
Ισπανία και Σουηδία). Ο τομέας των οδικών μεταφορών αποτελεί έναν από
τους κύριους παράγοντες που συντελούν στο μεγάλο αριθμό των
συγκεκριμένων υπερβάσεων, συνεισφέροντας περίπου το 40% των συνολικών
εκπομπών οξειδίων του αζώτου στην Ε.Ε. των 27. Μειώσεις των οξειδίων του
αζώτου από τον τομέα αυτόν κατά τη διάρκεια των τελευταίων 2 δεκαετιών,
δεν έχουν τόσο μεγάλη διακύμανση όσο αναμενόταν αρχικά.
Αυτό οφείλεται εν μέρει διότι ο τομέας της μηχανοκίνησης έχει αυξηθεί
περισσότερο από το αναμενόμενο και εν μέρει επειδή τα πρότυπα εκπομπών
των οχημάτων δεν είχαν πάντοτε το προβλεπόμενο επίπεδο μειώσεων των
οξειδίων του αζώτου. Η Ισπανία ήταν το μόνο κράτος-μέλος που έχει
υπερβεί τρία από τα τέσσερα ανώτατα όρια εκπομπών που απορρέουν από την
οδηγία για τα NECD, ακολουθούμενη από τη Γερμανία με δύο υπερβάσεις, ενώ
η Φινλανδία υπερέβη μόνο το όριο της αμμωνίας. Στα μέσα του 2012, ο ΕΟΠ
θα δημοσιεύσει δύο εκθέσεις με περαιτέρω ανάλυση των στοιχείων που
γνωστοποιούνται από τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. και την αξιολόγησή τους, ώστε
να διερευνηθεί κατά πόσο οι αρχικοί στόχοι για την υγεία και το
περιβάλλον που ορίζονται στο NECD έχουν επιτευχθεί.
-
Ο τομέας των οδικών μεταφορών συνεισφέρει περίπου το 40% των συνολικών εκπομπών οξειδίων του αζώτου στην Ε.Ε. των 27.
-
Στα μέσα του 2012 ο ΕΟΠ θα δημοσιεύσει δύο εκθέσεις με περαιτέρω
ανάλυση των στοιχείων που γνωστοποιούνται από τα κράτη-μέλη της Ε.Ε.
Ε.Ε.: Ανώτατα όρια για την επίτευξη περιβαλλοντικών στόχων
Η Ευρωπαϊκή Ενωση θεσπίζει εθνικά ανώτατα όρια εκπομπών για τους ρύπους
που προκαλούν οξίνιση και ευτροφισμό, καθώς και για τις πρόδρομες του
όζοντος ουσίες, με στόχο τη βελτίωση της προστασίας του περιβάλλοντος
και της ανθρώπινης υγείας απέναντι στις βλαβερές επιπτώσεις των ρύπων
αυτών. Τα ανώτατα όρια εκπομπών στοχεύουν στην επίτευξη των ακόλουθων
βασικών ενδιάμεσων περιβαλλοντικών στόχων:
-
Οι ζώνες στις οποίες παρουσιάζεται απόθεση όξινων ρύπων σε κρίσιμα
επίπεδα θα μειωθούν τουλάχιστον κατά 50% σε σχέση με το 1990.
-
Οι συγκεντρώσεις όζοντος στο έδαφος που ξεπερνούν το κρίσιμο επίπεδο
για την ανθρώπινη υγεία θα μειωθούν κατά δύο τρίτα σε σχέση με το 1990. Η
υπέρβαση της κατευθυντήριας τιμής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας δεν
θα σημειώνεται περισσότερες από είκοσι ημέρες το χρόνο.
-
Οι συγκεντρώσεις όζοντος στο έδαφος που υπερβαίνουν το κρίσιμο επίπεδο
για τις καλλιέργειες και την ημιφυσική χλωρίδα θα μειωθούν κατά ένα
τρίτο σε σχέση με το 1990.
(από την εφημερίδα "HMEΡΗΣΙΑ", 10/03/2012)