Δεδομένη θεωρεί την αποτυχία του δεύτερου Μνημονίου ο Βέλγος οικονομολόγος του Κέντρου Ευρωπαϊκών Πολιτικών Μελετών (CEPS) καθηγητής κ. Πολ ντε Γκρόουβ. Μακροπρόθεσμα θα έλθει η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας από τις μειώσεις στους μισθούς και τις τιμές, ενώ άμεση είναι η αναγκαιότητα για ένα ευρωπαϊκό σχέδιο Μάρσαλ στην Ελλάδα, επισημαίνει ο κ. Ντε Γκρόουβ. Παράλληλα ο διάσημος Βέλγος εμπειρογνώμονας του CEPS δεν αναμένει καμία σημαντική αλλαγή στην Ε.Ε. μετά από ενδεχόμενη εκλογή Ολάντ στη Γαλλία, ενώ θεωρεί πως μόνο η ΕΚΤ μπορεί να παρέμβει αποφασιστικά στην αντιμετώπιση μιας κρίσης που θα μπορούσε να ξεσπάσει στην Ισπανία ή στην Ιταλία.
- Πιστεύετε ότι το δεύτερο Μνημόνιο για την Ελλάδα θα πετύχει τους δημοσιονομικούς στόχους του ή είναι πιθανό να υπάρξει ένα τρίτο πακέτο στήριξης;
Όχι δεν θα πετύχει το δεύτερο Μνημόνιο για την Ελλάδα. Η ελληνική οικονομία είναι σε βαθιά ύφεση και το πρόγραμμα λιτότητας επιδεινώνει αυτή την ύφεση, πιέζοντας την ελληνική οικονομία σε μια αποπληθωριστική σπείρα. Συμπερασματικά, τα κρατικά έσοδα θα συνεχίσουν να μειώνονται και το ποσοστό του χρέους θα αυξηθεί.
- Τι απαντάτε σε όσους εκτιμούν πως μια μεγάλη μείωση στους μισθούς του ιδιωτικού τομέα σε συνδυασμό με την αύξηση της ανεργίας θα μειώσει την παραγωγικότητα της εργασίας και την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας;
Δεν νομίζω ότι ισχύει κάτι τέτοιο. Οι περικοπές στους μισθούς θα βελτιώσουν μακροπρόθεσμα την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας. Βραχυπρόθεσμα, όμως, οι περικοπές αυτές θα επιδεινώσουν την ύφεση, καθώς η απώλεια της αγοραστικής δύναμης θα μειώσει την κατανάλωση και θα αυξήσει το δημοσιονομικό πρόβλημα της χώρας.
Αν η Ελλάδα είχε το δικό της νόμισμα, θα μπορούσε να προχωρήσει στην υποτίμηση του. Αυτό θα τόνωνε την οικονομία και θα αντιστάθμιζε τις αρνητικές συνέπειες των δημοσιονομικών περικοπών. Τώρα αυτό δεν είναι δυνατό. Συνεπώς, η Ελλάδα πρέπει να μηχανευτεί μια “εσωτερική υποτίμηση”. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο μειώνοντας μισθούς και τιμές στην Ελλάδα. Το κλειδί είναι να βρεθεί κάτι το οποίο να αντισταθμίσει τις αρνητικές συνέπειες στην οικονομική δραστηριότητα.
- Κάτω από ποιες συνθήκες είναι δυνατό ένα ευρωπαϊκό “σχέδιο Μάρσαλ” για την Ελλάδα;
Ένα ευρωπαϊκό “σχέδιο Μάρσαλ” για την Ελλάδα είναι απολύτως πιθανό. Δεν χρειάζονται άλλες επιπλέον προϋποθέσεις. Η Ελλάδα κάνει περισσότερη από αρκετή λιτότητα. Αυτό που χρειάζεται είναι η επένδυση στην ελληνική οικονομία. Αυτό πρέπει να γίνει από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, η οποία είναι ικανή να προσελκύσει κεφάλαια από τον υπόλοιπο κόσμο. Δεν πρέπει να περιμένει κανείς άλλο για να γίνει αυτό.
- Θα μπορούσαμε να περιμένουμε κάποια αλλαγή στην ασκούμενη από τους κκ. Μέρκελ-Σαρκοζί ευρωπαϊκή πολιτική ύστερα από μια πιθανή νίκη των Σοσιαλιστών στη Γαλλία και των Σοσιαλδημοκρατών στη Γερμανία;
Αμφιβάλλω αν η νίκη του σοσιαλιστή Ολάντ στη Γαλλία θα μπορούσε να φέρει κάποια σημαντική διαφορά. Η Γαλλία είναι πολιτικά αδύναμη. Και ο παραμικρός γαλλικός υπαινιγμός περί χαλάρωσης της λιτότητας θα τιμωρηθεί από τις χρηματαγορές. Όσα σήμερα διακηρύσσει ο κος. Ολάντ είναι περισσότερο ρητορικά. Με δυο λόγια, θα υπάρξει ελάχιστη διαφορά στη γαλλική δημοσιονομική και μακροοικονομική πολιτική υπό την προεδρία του Ολάντ.
- Πόσο πιθανή θεωρείτε την ένταξη της Ισπανίας ή της Ιταλίας στο EFSF και ποιες θα είναι οι συνέπειες πάνω στην Ελλάδα από μια επιδείνωση της οικονομικής και δημοσιονομικής κρίσης στη νότια Ευρώπη;
Αν ξεσπάσει μια κρίση στην Ισπανία ή την Ιταλία τότε θα γίνει ξεκάθαρο ότι το EFSF δεν έχει επαρκείς πόρους για να αντιμετωπίσει μια τέτοια κρίση. Ακόμα και μετά από μια αύξηση των πόρων όπως αυτή που προτείνεται (με τη συγχώνευση του EFSF και του ESM) οι συνολικά διαθέσιμοι πόροι δεν θα είναι περισσότερα από 500 δισ. ευρώ. Αυτοί οι πόροι είναι ανεπαρκείς για να αντιμετωπίσουν μια ισπανική ή μια ιταλική κρίση. Αν αυτό συμβεί, τότε είναι η ΕΚΤ που θα πρέπει να παρέμβει. Η ΕΚΤ είναι το μόνο ίδρυμα που μπορεί να αντιμετωπίσει μια κρίση στην Ισπανία ή την Ιταλία, γιατί έχει απεριόριστη δυνατότητα δημιουργίας χρήματος.
*
O Paul de Grauwe είναι συνεργάτης ερευνητής στο Κέντρο Ευρωπαϊκών Πολιτικών Μελετών στις Βρυξέλλες (Centre for European Policy Studies). To CEPS αποτελεί το “επίσημο” think tank της Ευρωπαϊκής Ένωσης. O κ. Paul De Grauwe βρέθηκε στην Αθήνα προσκεκλημένος του Τμήματος Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών μετά από πρωτοβουλία του καθηγητή Διεθνούς Χρηματοοικονομικής κ. Γεωργίου Κουρέτα. Ο καθηγητής κ. Paul De Grauwe έδωσε ομιλία στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών την Πέμπτη 29 Μαρτίου με θέμα "Η Διαχείριση του Εύθραυστου της Ευρωζώνης".
(από την εφημερίδα "Κεφάλαιο" της 7ης Απριλίου 2012)