Η Εθνική Κυριαρχία Εμποδίζει τον Ενιαίο Ευρωπαϊκό Ουρανό

Ο φόβος απώλειας της εθνικής κυριαρχίας έχει καθυστερήσει την υλοποίηση του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού, που έχει ως στόχο τη μείωση των καθυστερήσεων στις πτήσεις καθώς και των εκπομπών άνθρακα.  

Αξιωματούχοι της αεροπορίας δυσανασχετούν για την μικρή πρόοδο που έχει επιτευχθεί στην ενοποίηση των εθνικών ζωνών ελέγχου του εναέριου χώρου σε περιφερειακά μπλοκ- ένας στόχος που αρχικά είχε προβλεφθεί να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη του 2012.

Τώρα κατηγορούν τις κυβερνήσεις- συμπεριλαμβανομένων της γερμανικής και γαλλικής- για την αποτυχία τους να υλοποιήσουν τις υποχρεώσεις τους σύμφωνα με την πρωτοβουλία «Ενιαίος Ευρωπαϊκός Ουρανός».

«Δεν πάμε πουθενά» με τις κυβερνήσεις 

Με την αεροπορική βιομηχανία στην Ευρώπη να επιβαρύνεται από την αργή ανάπτυξη και τα υψηλά κόστη των καυσίμων, οι αερογραμμές κάνουν έκκληση προς την Κομισιόν και τους ευρωπαίους ηγέτες να δεσμευτούν στην προθεσμία που οι ίδιοι έθεσαν, δηλαδή τον Δεκέμβριο του 2012, προκειμένου να δημιουργήσουν 9 «λειτουργικά μπλοκ εναέριου χώρου» (FABs), που προτάθηκαν το 2004.

 «Με τα κράτη μέλη, δεν πάμε πουθενά», είπε η Regula Dettling-Ott, αντιπρόεδρος ευρωπαϊκών υποθέσεων της  Lufthansa. Μιλώντας σε ένα συνέδριο των ατλαντικών αερογραμμών τον περασμένο μήνα, εξέφρασε δυσαρέσκεια για το ότι «το μεγαλύτερο ενιαίο εγχείρημα μείωσης των εκπομπών CO2 που έχει η Ευρώπη, δεν προχωράει».

Ο επικεφαλής της Lufthansa Christoph Franz είπε στις 24 Μαΐου στην Ένωση Ευρωπαϊκών Αερογραμμών ότι είναι «εκνευρισμένος με το ότι τα μεγαλύτερα κράτη μέλη της ΕΕ απλά δεν ανταποκρίνονται» στις δεσμεύσεις τους.

Διακυβεύονται πολλά δις ευρώ 

Ωστόσο διακυβεύονται πολλά περισσότερα από τις περιβαλλοντικές ανησυχίες- ΕΕ και αερογραμμές αναμένεται να επενδύσουν πάνω από 30δις € στον εκσυγχρονισμό του ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας.

Η Κομισιόν εκτιμά ότι περισσότερο ομαλά αεροπορικά ταξίδια, δηλαδή χωρίς καθυστερήσεις στις πτήσεις, θα είχαν ως αποτέλεσμα άμεση εξοικονόμηση χρημάτων. Η μείωση των καθυστερήσεων στις πτήσεις κατά 30 δευτερόλεπτα θα μπορούσε να εξοικονομήσει 920εκ € μεταξύ 2012 και 2014, δείχνουν στοιχεία της ΕΕ, ενώ μειώνονται και οι εκπομπές άνθρακα μέχρι και 12% ετησίως.

Σήμερα, τα αεροσκάφη πρέπει να ταξιδεύουν σε έμμεσες διαδρομές προκειμένου να αποφύγουν τη διέλευση εικονικών συνόρων ή για να μην έρθουν αντιμέτωπα με καθυστερήσεις λόγω του ελέγχου της εθνικής εναέριας κυκλοφορίας. Ο Ενιαίος Ευρωπαϊκός Ουρανός επί της ουσίας θα άρει τέτοια εμπόδια, με τους ελεγκτές να διαχειρίζονται τα περιφερειακά μπλοκ χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τον εθνικό εναέριο χώρο.

Η Κομισιόν έχει αναγνωρίσει εδώ και καιρό τα προβλήματα αναφορικά με την πρόοδο της Πρωτοβουλίας Ενιαίου Ουρανού, ειδικά στην παγίωση της διαχείρισης της κυκλοφορίας. Τον περασμένο Νοέμβριο, η Κομισιόν προειδοποίησε τις εθνικές κυβερνήσεις ότι ετοιμάζεται να λάβει «διορθωτικά μέτρα» λόγω της αποτυχίας τήρησης της προθεσμίας που τέθηκε σύμφωνα με την εν λόγω Πρωτοβουλία.

Οι κυβερνήσεις της ΕΕ- μαζί με Βοσνία, Κροατία, Νορβηγία και Ελβετία- αναμένεται να συνεργαστούν σε περιφερειακό επίπεδο για να δημιουργηθούν 9 «Περιφερειακά Μπλοκ» μέχρι την 4^η Δεκεμβρίου. Ο οργανισμός Eurocontrol, που περιλαμβάνει τα κράτη της ΕΕ και 12 άλλα εκτός ΕΕ, έχει αναλάβει το πρόγραμμα SESAR, που έχει ως στόχο την αναβάθμιση της διαχείρισης εναέριας κυκλοφορίας.

Περιορισμένη συνεργασία 

Ενώ υπάρχει ευρεία συνεργασία στην αναβάθμιση της τεχνολογίας, βιομηχανικές και περιβαλλοντικές ομάδες λένε ότι τα «Περιφερειακά Μπλοκ» δε θα υλοποιηθούν σύντομα. Το καλύτερο που μπορεί να ελπίζει η ΕΕ στο κοντινό μέλλον, λένε αναλυτές, είναι κοινά εκπαιδευτικά προγράμματα και περιορισμένο περιφερειακό συντονισμό στη διαχείριση της εναέριας κυκλοφορίας, που συμβαίνει ήδη μεταξύ Βρετανίας και Ιρλανδίας και μεταξύ Δανίας και Σουηδίας.

Αξιωματούχοι της αεροπορικής βιομηχανίας είπαν στην EurActiv ότι η Κομισιόν είναι πιθανό να προτείνει την αναθεώρηση του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού του χρόνου, ενώ τα «Περιφερειακά Μπλοκ» θα παραμείνουν στο τραπέζι για μελλοντική ανάπτυξη.

Αξιωματούχος της Κομισιόν στο τμήμα μεταφορών, μιλώντας ανώνυμα, είπε ότι η Κομισιόν εξετάζει ουσιαστικά δύο επιλογές: να προσφύγει στο δικαστήριο για τα κράτη που δεν συμμορφώνονται, ή να αναθεωρήσει τις πιο φιλόδοξες προτάσεις για τα «Περιφερειακή Μπλοκ».

Εθνική κυριαρχία  

Αξιωματούχοι λένε ότι η εθνική κυριαρχία και εργατικά ζητήματα αποτελούν την κύρια πηγή έλλειψης δράσης, με τα συνδικάτα των ελεγκτών να αντιτίθενται σε μια πιθανή ενοποίηση. Από την άλλη η γλώσσα δεν αποτελεί εμπόδιο, εφόσον τα αγγλικά είναι η γλώσσα της παγκόσμιας εναέριας κυκλοφορίας.

Ωστόσο υπάρχουν πολλές ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια, με πολιτικά αεροσκάφη σε πολλές χώρες να δρομολογούνται γύρω από στρατιωτικές βάσεις, κάτι που χαρακτηρίζουν οι αξιωματούχοι της αεροπορικής βιομηχανίας ως κατάλοιπο του Ψυχρού Πολέμου.

«Ο βαθμός ολοκλήρωσης των Περιφερειακών Μπλοκ είναι ελάχιστος», είπε ο David Henderson, αναλυτής στην Ένωση Ευρωπαϊκών Αερογραμμών, που εκπροσωπεί 34 εταιρείες.

«Η Κομισιόν είναι αντιμέτωπη με εξαιρετικά άκαμπτα κράτη μέλη, και επειδή δεν θα υποχωρήσουν, δεν μπορούν να γίνουν πολλά».

Οι αξιωματούχοι της αεροπορικής βιομηχανίας λένε επίσης ότι ο Ενιαίος Ευρωπαϊκός Ουρανός έχει μείνει πίσω λόγω της διαμάχης για το Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών της ΕΕ.