Παρά τις αρχικές εκτιμήσεις για επικείμενο τέλος του καθεστώτος
Ασαντ, μετά τη δολοφονία τεσσάρων υψηλόβαθμων αξιωματούχων του, οι
δυτικές κυβερνήσεις δεν ποντάρουν πια στην κατάρρευση της κυβέρνησης της
Δαμασκού.
Η τύχη του ίδιου του Μπασάρ αλ Ασαντ -θάνατος ή φυγή-
μπορεί όμως να έχει ήδη κριθεί. Η βία που άσκησε στον λαό του τον έχει
αποκλείσει από κάθε συμβιβαστική λύση. Οι δυτικές μυστικές υπηρεσίες
εκτιμούν ότι η απομάκρυνσή του θα επιτευχθεί κατά πάσα πιθανότητα χάρη
σε παλατιανό πραξικόπημα και όχι ως αποτέλεσμα της στρατιωτικής
κατάρρευσης που οδήγησε στην πτώση του Μουαμάρ αλ Καντάφι. Την ίδια
στιγμή, η ιδέα της αντικατάστασης του Ασαντ από κάποιο μέλος της
κυβερνητικής νομενκλατούρας συγκινεί, εκτός από τους Δυτικούς, και τους
Ρώσους.
Αποφασιστικό πλήγμα
Οι
αντιμαχόμενες πλευρές, στο μεταξύ, μοιάζουν ανίκανες να καταφέρουν το
αποφασιστικό στρατηγικό πλήγμα. Και οι δύο αποδείχθηκαν ικανές να
καταλάβουν εδάφη, όχι όμως να τα διατηρήσουν υπό τον έλεγχό τους. Οι
αντάρτες απολαμβάνουν στρατηγικό πλεονέκτημα έξω από τα αστικά κέντρα,
ενώ ελέγχουν πια περισσότερο από το ήμισυ των κατοικημένων περιοχών της
χώρας, κυρίως στα δυτικά. Απέτυχαν, όμως, να καταλάβουν τις μεγάλες
πόλεις, όπως τις Χομς, Χάμα και Δαμασκό. Αν ο στρατός του Ασαντ
ανακαταλάβει το Χαλέπι, οι αντάρτες θα επιλέξουν την αναδίπλωση, όπως
έδειξαν ότι έχουν μάθει να κάνουν, αποφεύγοντας την περικύκλωση.
Οι
αναφορές για αμυντική βοήθεια από τα κράτη του Περσικού Κόλπου προς
τους αντάρτες είναι υπερβολικές, καθώς τα όπλα της αντίστασης παραμένουν
ανίσχυρα απέναντι στον βαρύ οπλισμό του Ασαντ. Παρότι ο Ελεύθερος
Συριακός Στρατός διαθέτει σημαντικό οπλισμό, που εγκαταλείφθηκε από τον
κυβερνητικό στρατό, όπως ορισμένα λειτουργικά σοβιετικά άρματα μάχης, τα
κύρια όπλα του παραμένουν τα τουφέκια καλάσνικοφ και οι φορητοί
εκτοξευτές χειροβομβίδων. Ελάχιστα είναι επίσης και τα αντιαεροπορικά
πυροβόλα των ανταρτών, ενώ τα πυρομαχικά δεν επαρκούν.
Η λιποταξία
πολλών στρατηγών και χιλιάδων στρατιωτών του Ασαντ στους αντάρτες, δεν
οδήγησε ακόμη στη μαζική αυτομόληση που καταδίκασε το καθεστώς Καντάφι.
Καμία πλήρης στρατιωτική μονάδα δεν προσχώρησε στο συριακό αντάρτικο,
ενώ η ανώτατη διοίκηση των ενόπλων δυνάμεων παραμένει αρραγής.
Καθώς
η διένεξη αρχίζει να αποκτά χαρακτηριστικά εθνοτικής σύγκρουσης, η
αφοσίωση ορισμένων μονάδων του στρατού, που αποτελούνται κυρίως από
σουνίτες, μπορεί να τεθεί εν αμφιβόλω. Το βάρος των επιχειρήσεων έχει
πέσει στην Προεδρική Φρουρά και την 4η Μηχανοκίνητη Μεραρχία, υπό τον
Μαχέρ Ασαντ, τον αδίστακτο αδελφό του προέδρου. Και οι δύο μονάδες
στελεχώνονται κατά πλειοψηφία από αλεβίτες, τη μειονοτική αίρεση του
σιιτικού Ισλάμ, στην οποία ανήκει και ο Ασαντ. Η δύναμη αυτή των 50.000
άριστα εξοπλισμένων ανδρών είναι έτοιμη να πολεμήσει μέχρι θανάτου, με
την αεροπορία να αποτελεί και αυτή προπύργιο των αλεβιτών.
Eπιρροή
Οι Ρώσοι, από τη μεριά
τους, δεν πρόκειται να εγκαταλείψουν εύκολα τον Ασαντ. Πολλές χιλιάδες
Ρώσοι προσφέρουν τις στρατιωτικές και τεχνικές γνώσεις τους στη Συρία.
Οι επιδιώξεις της Δύσης και της Ρωσίας θα μπορούσαν, όμως, να συμπέσουν
στη συριακή κρίση, καθώς οι δυτικές κυβερνήσεις ανησυχούν για τη φύση
της συριακής αντιπολίτευσης και την επιρροή που απολαμβάνουν σε αυτήν οι
οπαδοί του ιερού πολέμου (τζιχάντ).
Το σενάριο, που θέλει το
απειλούμενο καθεστώς να καταφεύγει σε αλεβίτικο κρησφύγετο στα
βορειοδυτικά όρη της Συρίας, δεν θεωρείται εφικτό, καθώς ένας τέτοιος
θύλακας δεν θα ήταν οικονομικά βιώσιμος. Για τον λόγο αυτό, Δύση και
Ρωσία προκρίνουν τον «αποκεφαλισμό» του καθεστώτος και την απόδοση της
εξουσίας σε μέλη του στρατού.