Μπορεί να είναι περισσότερο γνωστή για τον ήλιο της, αλλά η Μεσόγειος ξαφνικά γίνεται
το πεδίο για τον παγκόσμιο πετρελαϊκό κλάδο. Η αραβική άνοιξη και μια σειρά από
μεγάλες ανακαλύψεις φυσικού αερίου στη λεκάνη της Λεβαντίνης έχουν τονώσει το
ενδιαφέρον σε μια περιοχή που δεν εμφανιζόταν στο «ραντάρ» των πετρελαϊκών πριν
από μια δεκαετία.
Η αρχική άρση του μορατόριουμ της Ιταλίας για γεωτρήσεις στη
θάλασσα που είχε τεθεί μετά το ατύχημα της ΒΡ επίσης έχει ενισχύσει την
δραστηριότητα, με μια ομάδα εταιρειών να σχεδιάζουν έρευνες στην Αδριατική.
Η Μάλτα είναι το πιο πρόσφατο σημείο που παρουσιάστηκε στον
πετρελαϊκό χάρτη. Τον περασμένο μήνα, η
Genel
Energy
του πρώην διευθύνοντα της ΒΡ, Τόνι
Χέιουορντ, ανακοίνωσε ότι θα αποκτήσει μερίδιο στα οικόπεδα της νήσου από την
Mediterranean
Oil
&
Gas.
Ο Μπιλ Χιγκς, διευθύνοντας της
Mediterranean, δήλωσε ότι οι επαναστάσεις
της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής παρότρυναν τις εταιρείες να εξετάσουν
εκ νέου την περιοχή. «Υπάρχουν πολύ περισσότερες ευκαιρίες από ότι πριν την
Αραβική Άνοιξη σε μέρη όπως η Αίγυπτος, η Λιβύη και η Τυνησία», τόνισε.
Αυτό αντανακλάται στον πρόσφατο αδειοδοτικό γύρο της Αιγύπτου,
ο οποίος προσέλκυσε ένα μεγάλο αριθμό αιτήσεων. «Έχω δει ένα σημαντικό αριθμό ξένων
πετρελαϊκών που προσπαθούν να εδραιώσουν την θέση τους στην Αίγυπτο και τη Λιβύη,
ενώ νέες εταιρείες προσπαθούν να εισέλθουν», υπογράμμισε ο Τζον Κόνλιν, δικηγόρος
της
Norton
Rose
με ειδικότητα στην ενέργεια.
Τελικά όμως ήταν οι μεγάλες ανακαλύψεις στην ανατολική Μεσόγειο
που άλλαξαν ριζικά την αντιμετώπιση της περιοχής από τις πετρελαϊκές. Από το
2009, 35 τρις κ.π. φυσικού αερίου – περίπου τα μισά αποθέματα του Καναδά – έχουν
ανακαλυφθεί στα βαθιά νερά του Ισραήλ και της Κύπρου, τα περισσότερα από την
αμερικανική
Noble
Energy.
Ένα από τα κοιτάσματα, το Λεβιάθαν του Ισραήλ, που ανακαλύφθηκε το 2010, είναι
η μεγαλύτερη ανακάλυψη φυσικού αερίου σε βαθιά νερά της τελευταίας δεκαετίας.
Η αμερικανική γεωλογική υπηρεσία υπολογίζει ότι η λεκάνη της
Λεβαντίνης περιέχει 1,7 δις βαρέλια πιθανών αποθεμάτων πετρελαίου και 122 τρις
κ.π. αερίου – ένα σημαντικό έπαθλο. Το Λεβιάθαν και το Αφροδίτη στην Κύπρο φαίνεται
πως επιβεβαιώνουν την αισιοδοξία.
«Οι ανακαλύψεις αυτές πραγματικά αναζωογόνησαν το ενδιαφέρον
για την Μεσόγειο», τονίζει ο Μπράιαν Ο’Κάθεν, διευθύνοντας της
Petroceltic, η οποία διαθέτει
άδειες στην Ιταλία. «Μια περιοχή που δεν θεωρείτο ελκυστική τελικά περιείχε τεράστιες
ποσότητες αερίου», προσθέτει.
Για την
Genel,
η συμφωνία με την
Mediterranean
αποτελεί ένα στοίχημα ότι η Μάλτα θα αποδειχτεί τόσο πλούσια σε υδρογονάνθρακες
όσο και η γειτονική Λιβύη. Ο Χέιουορντ ξέρει καλά τη Λιβύη διότι πέρασε εκεί μήνες
διαπραγματευόμενος το συμβόλαιο των 900 εκατ. δολαρίων με τον Καντάφι το 2007.
Σε συνέντευξη τον περασμένο μήνα, δήλωσε ότι η Μάλτα είναι επέκταση της λεκάνης
της Σύρτης, που είναι μια από τις μεγαλύτερες πετρελαιοπαραγωγικές περιοχές του
πλανήτη. Οι θάλασσες της
Μάλτας έχουν
«σημαντικές δυνατότητες
», τόνισε
.
Ενώ λοιπόν η Μάλτα παραμένει μια ανεξερεύνητη περιοχή, άλλες
χώρες όπως η Κύπρος βρίσκονται πλέον μέσα στο σύμπαν του πετρελαίου. Ο δεύτερος
αδειοδοτικός γύρος της χώρας φέτος προσέλκυσε προσφορές από 15 εταιρείες, τόσο
από μεγάλες πετρελαϊκές όπως η
Total,
όσο και από μικρότερες όπως η
Cairn
Energy,
για εννέα διαφορετικά οικόπεδα. Εν αντιθέσει, ο πρώτος γύρος το 2007 απέδωσε μόνο
μια άδεια, αυτή της
Noble.
Στο μεταξύ, οι προοπτικές έχουν αναβαθμιστεί και στην Ιταλία,
που τον περασμένο μήνα απέσυρε την απαγόρευση για έρευνες στα νερά της. Οι
περιορισμοί ισχύουν ακόμα για νέα σχέδια, αλλά τα έργα που είχαν ξεκινήσει πριν
την καταστροφή της ΒΡ στον Κόλπο του Μεξικού μπορούν τώρα να συνεχιστούν. Ο κ.
Ο’Κάθεν της
Petroceltic
δηλώνει ότι η εταιρεία θα συνεχίσει τις γεωτρήσεις το 2013, εφόσον εξασφαλίσει
την περιβαλλοντική αδειοδότηση.
Και η Ισπανία όμως προσελκύει το ενδιαφέρον. Η
Cairn
σχεδιάζει
να προχωρήσει σε γεωτρήσεις στην λεκάνη της Βαλένθια το 2014 και θα υποβάλει
αιτήσεις και στον Λίβανο το 2013.
Παρά τις εξελίξεις, η Μεσόγειος δεν είναι αυτό που θα
αποκαλούσαμε «ένας υγιεινός περίπατος». Οι εταιρείες που θα διεξάγουν έρευνες
κινδυνεύουν να μπλέξουν στον ιστό των περιφερειακών διαφωνιών. Η Τουρκία έχει
προειδοποιήσει επανειλημμένα τις πετρελαϊκές να αποφύγουν την κυπριακή ΑΟΖ. Πέρυσι,
η Ιταλία διαμαρτυρήθηκε κατά του διαγωνισμού της Μάλτας, ο οποίος καλύπτει θαλάσσιες
εκτάσεις στο Ιόνιο τις οποίες η Ρώμη θεωρεί δικές της. Επίσης, το Ισραήλ και ο
Λίβανος έχουν αντιδικία για το Λεβιάθαν, το οποίο είναι κοντά στα θαλάσσια σύνορά
τους. Η Χεζμπολάχ έχει κατηγορήσει το Ισραήλ ότι κλέβει το λιβανέζικο αέριο. Πάντως,
ο κ. Χιγκς της
Mediterranean
απορρίπτει τους γεωπολιτικούς κινδύνους. Σύμφωνα με τον ίδιο,
η Μεσόγειος αποδεικνύεται «ένας τόπος με σχετικά χαμηλό πολιτικό ρίσκο, ιδίως
στην ευρωπαϊκή πλευρά».