Εντείνεται η κινητικότητα για το θέμα του αγωγού TAP, που
επιδιώκεται να μεταφέρει το αζέρικο φυσικό αέριο μέσω Ελλάδας, Αλβανίας και
Ιταλίας στις ευρωπαϊκές αγορές. Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του energia,
ο υπουργός Εξωτερικών της Αλβανίας Έντμοντ Παναρίτι πρόκειται να επισκεφθεί την
Αθήνα στις αρχές Οκτωβρίου, ενώ στο ενδιάμεσο διάστημα προγραμματίζεται
συνάντηση με τον Έλληνα ομόλογο του Δημήτρη Αβραμόπουλο στο περιθώριο της
γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ, που θα γίνει στη Νέα Υόρκη στο τρίτο δεκαήμερο του
Σεπτεμβρίου. Σε αυτή τη συνάντηση θα επιβεβαιωθεί και η ημερομηνία επίσκεψης
του κ. Παναρίτι στην ελληνική πρωτεύουσα, που κατά πάσα πιθανότητα θα είναι η 5η
Οκτωβρίου.
Παρά το γεγονός ότι η αλβανική πλευρά δημοσίως φαίνεται να
τηρεί σκληρή στάση για μια συμφωνία με την Ελλάδα σχετικά με την οριοθέτηση των
θαλασσίων ζωνών στο Ιόνιο, εντούτοις, η επίσκεψη Παναρίτι θεωρείται ότι δίνει
ένα ιδιαίτερα θετικό μήνυμα για την αλλαγή του κλίματος, με αφορμή την
επιδιωκόμενη διακρατική συμφωνία μεταξύ Ελλάδος-Ιταλίας -Αλβανίας, που θα δώσει
το κρίσιμο μήνυμα στην κοινοπραξία του Σαχ Ντενίζ ΙΙ για την υποστήριξη του TAP.
Η ελληνική πλευρά έχει από τον προηγούμενο μήνα ανοικτή
συνεχή δίοδο επικοινωνίας με την Ιταλία, την κοινοπραξία του Σαχ Ντενίζ ΙΙ,
αλλά και τους μετόχους του TAP, σε μια προσπάθεια να βρεθεί κοινή γλώσσα,
προκειμένου να δοθεί η τελική υποστήριξη στον αγωγό του νοτίου διαδρόμου, που
θα κρίνει εν πολλοίς και την οριστική επιλογή των Αζέρων μεταξύ TAP και Nabucco
West. Κρίσιμο σημείο αυτής της προσπάθειας είναι η στάση της Αλβανίας στην
οριοθέτηση ΑΟΖ στο Ιόνιο, ένα θέμα που αποτελεί «αγκάθι» μεταξύ Ελλάδος και
Αλβανίας από το 2009, εξαιτίας της εμπλοκής με το αλβανικό Συνταγματικό
Δικαστήριο, που είχε ως αποτέλεσμα να «παγώσει» έκτοτε το ζήτημα αυτό. Καθώς η
Αλβανία φαίνεται να αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στην κατασκευή του TAP, γιατί θα
είναι το «διαβατήριο» της να εισέλθει στον ευρωπαϊκό ενεργειακό χάρτη,
θεωρείται ότι η επιδιωκόμενη ενεργειακή συνεργασία, με αιχμή το συγκεκριμένο
αγωγό, θα μπορούσε να αποτελέσει αποφασιστικό κίνητρο για να δοθούν λύσεις και
στο ανοικτό θέμα της συμφωνίας για την ΑΟΖ στο Ιόνιο. Για τους λόγους αυτούς
και παρά το γεγονός ότι η Αλβανία επιδιώκει φραστικά να αποσυνδέσει το θέμα TAP
από τη συμφωνία για τις θαλάσσιες ζώνες, θεωρείται πολύ σημαντική η επίσκεψη
του αλβανού ΥΠΕΞ στην Αθήνα.
Από τα αποτελέσματα που θα υπάρξουν θα κριθεί κατά πόσο θα
επιτευχθεί άμεσα σε πρώτη φάση τριμερής συμφωνία σε επίπεδο υπουργών Ενέργειας,
για την προώθηση των αδειοδοτικών ζητημάτων που αφορούν στον TAP, για να
ακολουθήσει το Δεκέμβριο και η διακρατική συμφωνία μεταξύ
Ελλάδος-Ιταλίας-Αλβανίας για την πολιτική υποστήριξη του αγωγού, που θα κρίνει
και την τελική επιλογή από την κοινοπραξία του Σαχ Ντενίζ ΙΙ.
Βεβαίως, η ελληνική πλευρά, εκτός από το ζήτημα με την
Αλβανία, επιδιώκει να αποκομίσει και άλλα οφέλη, πριν τελικά δώσει το πράσινο
φως στον TAP. Ανάμεσα στις προϋποθέσεις που τίθενται είναι η συμμετοχή
ελληνικών εταιριών τόσο στο εμπορικό όσο και στο κατασκευαστικό κομμάτι του
αγωγού, όπως και η διασφάλιση ποσοτήτων φυσικού αερίου. Η κοινοπραξία του Σαχ
Ντενίζ ΙΙ φαίνεται να αποδίδει σημασία στον TAP και γιατί προσφέρει
ανταγωνιστικότερες εμπορικές τιμές για το αέριο και γιατί τεχνικά εμφανίζεται
πιο άρτιο project συγκριτικά με τον Nabucco West. Επιπλέον, προσμετράται και η
εμπειρία των διεθνών μετόχων του TAP (Statoil, EGL, EON Ruhrgas). Δεν είναι
τυχαίο το γεγονός ότι ο TAP έχει την υποστήριξη της αγγλικής BP, υψηλόβαθμα
στελέχη της οποίας έχουν συνεχείς επαφές τον τελευταίο καιρό με αρμόδιους
κυβερνητικούς αξιωματούχους στην Αθήνα. Πληροφορίες αναφέρουν ότι η BP άλλαξε
τη στάση της απέναντι στον ITGI, όταν η ιταλική Edison αρνήθηκε να προσφέρει
επιπλέον χωρητικότητα, ενώ υπήρξε και διαφωνία για τις τιμές που ζητούσε η
κοινοπραξία του Σαχ Ντενίζ ΙΙ.
Η πλευρά του TAP, σύμφωνα με πληροφορίες του energia, έχει
διαμηνύσει σε όλους τους τόνους ότι είναι ανοικτή και μάλιστα χωρίς όρους στη
συμμετοχή ελληνικής εταιρίας στην κοινοπραξία του αγωγού. Μέχρι στιγμής, σύμφωνα
με τις ίδιες πληροφορίες, τέτοιο αίτημα δεν έχει υποβληθεί στους μετόχους του TAP.
Επιπλέον, ο TAP επιδιώκει να συμμετάσχουν έλληνες εργολάβοι στο κατασκευαστικό
κομμάτι του αγωγού και για το λόγο αυτό προτίθεται να προκηρύξει διεθνή
διαγωνισμό, για την πρόσκληση ελληνικών και ξένων εταιριών. Σε κάθε περίπτωση,
από την πλευρά του TAP μεταδίδεται ιδιαίτερα θετικό κλίμα για την κινητικότητα
που καταγράφεται τον τελευταίο καιρό από τις χώρες, μέσω των οποίων θα διέλθει
ο αγωγός. Εκτιμάται, μάλιστα, ότι θα γίνει δυνατό να υπερπηδηθούν οι όποιες
δυσκολίες υπάρχουν αυτή τη στιγμή, ώστε ο νότιος διάδρομος να κερδίσει το στοίχημα
για τη μεταφορά του αζέρικου αερίου προς την Ευρώπη.