Το Ιράν έγινε και πάλι πρωτοσέλιδο. Μολονότι ταλαιπωρείται από τις
διεθνείς κυρώσεις, αποκτά νέες συσκευές φυγοκέντρισης και επιμένει ότι
το πυρηνικό του πρόγραμμα δεν έχει στρατιωτικούς στόχους. Το Ισραήλ ίσως
να είναι έτοιμο για ένα μονομερές πλήγμα. Και οι ΗΠΑ καταφεύγουν όλο
και περισσότερο στην ηλεκτρονική δολιοφθορά. Ενδιαμέσως, οι μουλάδες
στέλνουν όπλα στους φίλους τους δεσπότες της Συρίας.
Ισως, λοιπόν,
τώρα να είναι η κατάλληλη στιγμή να θίξει κανείς το ενοχλητικό ερώτημα
«Μπορούμε να ζήσουμε με ένα πυρηνικό Ιράν;». Ποια είναι η ολιγότερο
οδυνηρή επιλογή, να βομβαρδιστούν οι ιρανικές υπόγειες εγκαταστάσεις
εμπλουτισμού ουρανίου ή να συγκρατηθεί το Ιράν με την απειλή της
εξόντωσης;
Η επικρατούσα αυτή τη στιγμή άποψη είναι ότι ένα
πυρηνικό Ιράν δύσκολα συγκρατείται. Σε αυτό συμφωνούν και ο πρόεδρος
Ομπάμα και ο Μιτ Ρόμνεϊ. Τι άλλο να πουν; Η παραμικρή νύξη υπέρ ενός
πυρηνικού Ιράν θα υπονόμευε τις προσπάθειες για την αποτροπή του
πυρηνικού Ιράν. Αρα, μάλλον εννοούν ό, τι λένε.
Ωστόσο, υπάρχουν
σοβαροί άνθρωποι που εξετάζουν το ενδεχόμενο του πυρηνικού Ιράν, που θα
ελέγχεται με την απειλή των καταστροφικών αντιποίνων. Εφόσον το πυρηνικό
οπλοστάσιο των ΗΠΑ επέδρασε αποτρεπτικά στη Σοβιετική Ενωση και τώρα
κρατά στα σιλό τους πυραύλους της Βόρειας Κορέας, εφόσον η Ινδία και το
Πακιστάν αλληλοσυγκρατούνται σε ένα πυρηνικό αδιέξοδο, γιατί το Ιράν να
μη συγκρατηθεί από τη βεβαιότητα ότι εάν χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα θα
υποστεί τερατώδη αντίποινα;
Οι Δυτικοί αναλυτές ισχυρίζονται ότι
δεν υπάρχουν αποδείξεις περί ειλημμένης απόφασης του ανώτερου
πνευματικού ηγέτη για τα πυρηνικά όπλα. Οταν όμως κυβερνά κανείς μια
χώρα περιτριγυρισμένη από εχθρικούς γείτονες, όταν κυβερνάς Πέρσες
περικυκλωμένους από Αραβες και σιίτες από σουνίτες, όταν κυβερνάς μια
χώρα με ροπή προς την παράνοια και παρακείμενη σε πέντε πυρηνικές
δυνάμεις, δεν θα προσδοκούσε την ασφάλεια ενός πυρηνικού οπλοστασίου;
Ισως
η διπλωματία, οι κυρώσεις και οι ιοί των υπολογιστών να καταπνίξουν τις
πυρηνικές φιλοδοξίες του ιρανικού καθεστώτος. Μέχρι στιγμής τα εν λόγω
μέτρα καθυστέρησαν το πρόγραμμα και κερδήθηκε χρόνος, όμως τα ιρανικά
αποθέματα εμπλουτισμένου καυσίμου αυξήθηκαν παρά τη διεθνή αντίδραση.
Ομως
και η εκστρατεία υπέρ ενός προληπτικού βομβαρδισμού των ιρανικών
εγκαταστάσεων θα είχε βαρύ κόστος. Θα συσπείρωνε τους εξαγριωμένους
Ιρανούς πίσω από το καθόλου δημοφιλές καθεστώς. Το Ιράν και οι
υποτακτικοί του θα εφορμούσαν εναντίον αμερικανικών και ισραηλινών
στόχων στο πλαίσιο μιας μακράς διαρκείας αλλά μικρής έντασης εκστρατείας
αντιποίνων. Το αχαλίνωτο μίσος κατά της Αμερικής στους αραβικούς
δρόμους θα ενίσχυε την προσηλυτιστική δύναμη της Aλ Κάιντα. Τέλος, η
εύθραυστη διεθνής οικονομία θα δεχόταν νέο πετρελαϊκό κλονισμό και το
αρραγές μέτωπο κατά του Ιράν του προέδρου Ομπάμα θα διαλυόταν.
Τι θα συνέβαινε, όμως, εάν το Ιράν κατάφερνε να εισέλθει στη λέσχη των πυρηνικών δυνάμεων;
Παρά
την εμπρηστική ρητορεία, δύσκολα θα πίστευε κανείς ότι στόχος του
ιρανικού πυρηνικού προγράμματος είναι η εξόντωση του Ισραήλ. Το καθεστώς
στο Ιράν είναι σκληρό, όμως το Ισραήλ είναι πυρηνική δύναμη,
υποστηριζόμενη από μια ακόμη μεγαλύτερη και πριν το ιρανικό πυρηνικό
μανιτάρι υψωθεί πάνω από το Τελ Αβίβ, σμήνη πυραύλων θα βρίσκονται καθ
’οδόν για να κάψουν το Ιράν.
Οι πολέμιοι της «περσικής βόμβας»
αντιτείνουν ότι η κατοχή πυρηνικής ασπίδας θα ενίσχυε την παρεμβατική
διάθεση του Ιράν και της Χεζμπολάχ στην περιοχή. Σωστά. Τι είναι
χειρότερο όμως, η απειλή ενός πυρηνικού Ιράν ή η θανατηφόρα λύσσα ενός
Ιράν που δέχθηκε πλήγμα χωρίς να προκαλέσει;
Αλλη ανησυχία είναι
ότι η «περσική βόμβα» θα προκαλέσει περιφερειακή κούρσα εξοπλισμών. Ισως
η Σ. Αραβία αγοράσει μια βόμβα από το Πακιστάν. Ομως, η Αίγυπτος και η
Τουρκία θα απόσχουν από την κούρσα.
Ο σοβαρότερος κίνδυνος συνίσταται στην ανεξέλεγκτη κλιμάκωση μιας κρίσης Ισραήλ - Ιράν.
Λύση
αντί του αποτρεπτικού πολέμου, θα ήταν να επιτραπεί ο εμπλουτισμός
ουρανίου για ειρηνικούς λόγους, βάσει αυστηρών όρων -διότι το Ιράν κάνει
ζαβολιές- και με σταδιακή χαλάρωση των κυρώσεων, ώστε το Ιράν να
ενταχθεί στην κοινότητα των ολιγότερο ή περισσότερο πολιτισμένων χωρών.
Ολα
αυτά, όμως, θα αποφασιστούν μετά τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου
στις ΗΠΑ. Ισως τότε η αμερικανική διπλωματία να είναι περισσότερο
δημιουργική και γενναία.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 14/09/2012)