Η αποκατάσταση συνθηκών για την έγκαιρη ανάκαμψη της ελληνικής
οικονομίας απαιτεί την άμεση λήξη των ατέλειωτων διαβουλεύσεων για τη
λήψη των μέτρων ύψους 11,5 δισ. ευρώ που θεωρούνται αναγκαία για την
υλοποίηση των προϋπολογισμών του 2013 και του 2014, όπως συμφωνήθηκε με
την τρόικα τον Φεβρουάριο του 2012. Η ελληνική κυβέρνηση αναμένεται
σύντομα να προχωρήσει στη λήψη και τη νομοθέτηση αυτών των μέτρων, παρά
το ότι η υλοποίηση του προϋπολογισμού του 2012 δείχνει τώρα καθαρά ότι
τα μέτρα που απαιτούνται για τη δημιουργία των αναγκαίων πρωτογενών
πλεονασμάτων της Γενικής Κυβέρνησης (ΓΚ) το 2013 και το 2014 μπορεί να
είναι ίσως λιγότερα από εκείνα που στηρίζονται στις εξαιρετικά
απαισιόδοξες εκτιμήσεις της τρόικας.
Ειδικότερα, η τρόικα
εκτιμούσε τον Φεβρουάριο του 2012 ότι τα έσοδα της Γενικής Κυβέρνησης το
2012 δεν θα υπερβούν τα 86 δισ. ευρώ και ότι θα είναι μειωμένα κατά
-2,4% έναντι του 2011. Αυτό θα συνέβαινε, σύμφωνα με την τρόικα, παρά τα
εξαιρετικά επώδυνα και ευρείας βάσης μέτρα αύξησης των εσόδων που
ελήφθησαν κατά το τρέχον έτος και παρά τις προσπάθειες της ελληνικής
κυβέρνησης για σταδιακή μείωση της φοροδιαφυγής. Τα αποτελέσματα
εκτέλεσης του επικαιροποιημένου προϋπολογισμού του 2012 (Π2012) στο
επτάμηνο Ιαν.-Ιούλ. 2012 δείχνουν ότι η τρόικα έχει υποεκτιμήσει
σημαντικά τα έσοδα της ΓΚ το 2012. Τα έσοδα αυτά ήταν αυξημένα κατά 0,6%
στο επτάμηνο του '12 και αναμένεται να σημειώσουν αύξηση κατά 1,5% το
2012 ως σύνολο. Αν συμβεί αυτό, τότε τα έσοδα θα ανέλθουν στα 89 δισ.
ευρώ το 2012, δηλαδή θα είναι κατά 3,0 δισ. ευρώ υψηλότερα από τις
εκτιμήσεις του επικαιροποιημένου προϋπολογισμού.
Το ίδιο
συμβαίνει και με τις πρωτογενείς δαπάνες της Γενικής Κυβέρνησης. Η
τρόικα προέβλεπε τον Φεβρουάριο του 2012 μείωσή τους κατά -5,1% το 2012.
Ωστόσο, η πτώση τους στο 7μηνο διαμορφώθηκε στο -8,1% και αναμένεται να
διαμορφωθεί στο -7,0% το 2012 ως σύνολο.
Επομένως, το 2013 θα
ξεκινήσει με πρόσθετους πόρους ύψους 6,0 δισ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων
της τρόικας τον Φεβρουάριο του 2012. Επιπλέον, το 2013 θα εισπραχθούν
σημαντικά έσοδα από μέτρα που ελήφθησαν το 2012 και, επίσης, το 2013 και
το 2014 θα είναι το έτη ωρίμασης σημαντικών μέτρων κατά της
φοροδιαφυγής που έχουν ληφθεί από την ελληνική κυβέρνηση.
Το μόνο
που απομένει είναι η δρομολόγηση μέτρων ανάκαμψης της ελληνικής
οικονομίας από το 2ο εξάμηνο του 2012 (που θα διευκολυνθεί σημαντικά από
την έγκαιρη ολοκλήρωση της επικείμενης Έκθεσης της τρόικας και την
καταβολή της δόσης των 31,5 δισ. ευρώ) για να εξασφαλιστεί η υλοποίηση
του Προϋπολογισμού του 2013 ως έχει προγραμματισθεί. Επιπλέον, η
δημοσιονομική προσαρμογή μετά το 2013 θα στηριχθεί κυρίως στην ανάκαμψη
της οικονομίας και στην καλύτερη απόδοση των μέτρων που έχουν ήδη ληφθεί
και στη σημαντική μείωση της φοροδιαφυγής και λιγότερο στη λήψη νέων
μέτρων αύξησης των εσόδων και περαιτέρω περικοπής των δαπανών.
Οι
ανωτέρω εκτιμήσεις ενισχύονται μετά και την ανακοίνωση στοιχείων
Αυγούστου 2012 για την εκτέλεση του Π2012. Με βάση τα προσωρινά στοιχεία
εκτέλεσης του Τακτικού Προϋπολογισμού Ιαν.-Αυγ.΄12, τα καθαρά έσοδα
παρουσιάζουν μείωση μόνο -0,2% σε σχέση με πέρυσι, έχοντας όμως αυξηθεί
κατά +24,2% τον Αύγ. '12, έναντι στόχου αύξησης κατά +2,6% για όλο το
έτος, και οι πρωτογενείς δαπάνες μείωση -9,7% σε σχέση με πέρυσι, έναντι
στόχου μείωσης -7,5% για όλο το έτος.
Συνολικά, το πρωτογενές
έλλειμμα του Τακτικού Προϋπολογισμού ανήλθε σε 1,14 δισ. ευρώ την
περίοδο Ιαν.-Αύγ.΄12 έναντι στόχου πρωτογενούς ελλείμματος 2,4 δισ. ευρώ
για την ίδια περίοδο και έναντι πρωτογενούς ελλείμματος 4,5 δισ. ευρώ
το 8μηνο πέρυσι. Επομένως, τα μέχρι τώρα στοιχεία για την εκτέλεση του
προϋπολογισμού δείχνουν ότι η δημοσιονομική προσαρμογή από την πλευρά
των καθαρών εσόδων και δαπανών του Τακτικού Προϋπολογισμού είναι
καλύτερη του αναμενομένου και η προοπτική επίτευξης των στόχων για όλο
το έτος παραμένει ισχυρή.
Ο μόνος λόγος που επιβάλλεται η λήψη
μέτρων 11,5 δισ. είναι για να αποκατασταθεί η τρωθείσα αξιοπιστία της
Ελλάδας διεθνώς και για να δημιουργηθεί δημοσιονομικό απόθεμα ασφαλείας,
έτσι ώστε η μετάβαση σε βιώσιμο πρωτογενές πλεόνασμα να μην τίθεται υπό
αμφισβήτηση. Σήμερα, όμως, είναι φανερό ότι τα μέτρα αυτά πιθανότατα θα
μπορούσαν να μετριασθούν. Εκτός και εάν η οικονομία οδηγηθεί σε νέα
κατακόρυφη πτώση του ΑΕΠ και το 2013 και το 2014, που δεν είναι απίθανο
εάν συνεχισθούν οι καθυστερήσεις στη λήψη μέτρων αποκατάστασης της
αναπτυξιακής δυναμικής της χώρας.
Το μόνο βέβαιο στην τρέχουσα
περίοδο είναι ότι η κάθε καθυστέρηση στην ανακοίνωση της συμφωνίας με
την τρόικα για τα όποια νέα μέτρα από το 2013, στην ολοκλήρωση της
Έκθεσης της Τρόικας για την πορεία υλοποίησης του Προγράμματος και στην
αποκατάσταση συνθηκών ικανοποιητικής χρηματοδότησης της οικονομίας
θέτουν ουσιαστικά εμπόδια στην ανάκαμψη της οικονομίας που είναι σήμερα
το κύριο ζητούμενο. Επιπλέον, θέτουν εμπόδια στην ίδια τη δημοσιονομική
προσαρμογή και στην υλοποίηση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων, το
οποίο ήδη προωθείται δυναμικά από τη νέα διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ.
Για
τον λόγο αυτό, η κυβέρνηση, από την πλευρά της, θα πρέπει να λάβει όλα
τα αναγκαία μέτρα για την εξασφάλιση της συνέχισης της δημοσιονομικής
προσαρμογής με ταυτόχρονη ανάκαμψη της οικονομίας. Για το σκοπό αυτό, θα
πρέπει να εγκαταλείψει τη ζημιογόνο πολιτική του τύπου «δεν θα απολυθεί
κανείς στον δημόσιο τομέα».
Αν δεν απολυθεί κανείς, τότε θα
μειωθούν οι μισθοί των εργαζομένων στο δημόσιο τομέα τόσο πολύ, που
πολλοί εργαζόμενοι θα το εγκαταλείψουν μόνοι τους. Η διαφορά θα είναι
ότι, ενώ στην πρώτη περίπτωση θα απολυθούν όσοι είναι υπεράριθμοι, στη
δεύτερη περίπτωση θα φύγουν οι καλύτεροι. Αυτοί που -έτσι κι αλλιώς-
είναι σε θέση να βρουν εργασία τόσο στον ιδιωτικό τομέα στην Ελλάδα όσο
και στο εξωτερικό.
Η Ελλάδα έχει πετύχει και με το παραπάνω τη
δημοσιονομική προσαρμογή που απαιτείται και θα έχει πρωτογενές πλεόνασμα
στη Γενική Κυβέρνηση ήδη από το 2012, παρά τη μεγάλη ύφεση στην οποία
έχει περιπέσει η ελληνική οικονομία. Παρ΄ όλα αυτά, η τρόικα συνεχίζει
να αμφισβητεί, σε μεγάλο βαθμό ανεδαφικά, την απόδοση των μέτρων που
έχει εξειδικεύσει η κυβέρνηση, με αποτέλεσμα την περαιτέρω κωλυσιεργία
με τη συνεχή προβολή απαιτήσεων για λήψη νέων μέτρων. Η πολιτική αυτή
συμβάλλει στην επιμήκυνση της ύφεσης και είναι άκρως επικίνδυνη, και εν
πολλοίς αντίθετη με τα συμφέροντα ακόμη και αυτών των ίδιων των
δανειστών της χώρας.
Η ελληνική οικονομία δεν είναι δυνατό πλέον
να κρατείται όμηρος των πολιτικών επιδιώξεων κανενός. Εάν η τρόικα
επιμένει να αρνείται την αποτελεσματικότητα των μέτρων ή την ανάγκη
ηπιότερης δημοσιονομικής προσαρμογής, είναι αυτονόητο ότι η κυβέρνηση θα
πρέπει να κάνει αυτό που υπαγορεύει το εθνικό συμφέρον, δεδομένων των
ισορροπιών που διαμορφώνονται. Διότι στη ζωή, δεν υπάρχει δεν μπορώ.
Μόνον δεν θέλω.
(από την εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ", 13/09/2012)