Είναι γνωστό ότι οι καθαροί άνθρωποι δεν χρειάζεται να πλένονται και μόνο οι βρωμιάρηδες κάνουν κάθε μέρα μπάνιο, αλλά δεν ξέρω αν ισχύει το ίδιο και ως προς τα σκουπίδια· ότι οι καθαροί δεν τα μαζεύουν ποτέ και μόνο βρωμιάρηδες ασχολούνται μ’ αυτά. Επειδή ανήκω στους δεύτερους, και για τις δύο περιπτώσεις, πέρασα μία ώρα την Τρίτη (2 Οκτωβρίου) γεμίζοντας σκουπιδοσακούλες με τα κάθε λογής σκουπίδια που πλημμύριζαν τον κεντρικό διάδρομο του Τμήματος Αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ, υπό τα αδιάφορα βλέμματα συναδέλφων και τα περιπαικτικά φοιτητών.
Εδώ και δέκα μέρες, μεταξύ τέλους των εξετάσεων και έναρξης μαθημάτων, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο έχει περισσότερη σχέση με τον Αλμπέρ Καμί και το κορυφαίο μυθιστόρημά του «Η Πανούκλα», παρά με τον Αριστοτέλη. Είναι γεγονός ότι, πολλά χρόνια τώρα, το προσωπικό καθαρισμού εργάζεται υπό το καθεστώς επιμέρους εργολαβιών και εκμετάλλευσής του από εργολάβους.
Δεν καταλαβαίνω όμως γιατί, στην παρούσα περίοδο, ο πρύτανής μας προωθεί την απαλλαγή αυτού του προσωπικού από την εκμετάλλευση, με μαζικούς διορισμούς του ως μόνιμου προσωπικού. Σημασία έχει ότι κανείς δεν καθαρίζει πλέον αίθουσες διδασκαλίας και διαδρόμους, ενώ φοιτητές και διδάσκοντες συνεχίζουν την παλιά τους αμεριμνησία, πετώντας χαρτιά, κύπελλα καφέδων, μισοφαγωμένα σάντουιτς, μπουκάλια μπίρας ή αναψυκτικών κ. λπ. οπουδήποτε.
Δεν ξέρω τι θα γινόταν εάν όλοι, κακοπληρωμένοι ή απλήρωτοι, αποφασίζαμε να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε με ευσυνειδησία και μεράκι, ελπίζοντας ότι σύντομα τα πράγματα θα βελτιωθούν. Ούτε τι θα γινόταν εάν όλοι, πένητες ή όχι, ριχνόμασταν στις απεργίες, στις διαδηλώσεις και στις επαναστατικές ανατροπές. Εκείνο που μένει ολοφάνερο, πάντως, είναι ότι όσο οι μισοί φοιτητές και διδάσκοντες προσπαθούν να κάνουν το ένα και οι άλλοι μισοί το άλλο, τίποτε θετικό δεν μπορεί να προκύψει. Αντίθετα, με τις απεργίες, τις στάσεις εργασίας μέρα παρά μέρα και τις συντομεύσεις μαθημάτων λόγω πλημμύρας των αιθουσών από σκουπίδια, η περικοπή των μισθών στο μισό ή η μείωση της αξίας των πτυχίων στο μισό καταλήγει κάτι πολύ λογικό, αφού όλο το πανεπιστήμιο μισολειτουργεί.
Μολονότι η λέξη «τραγωδία» χρησιμοποιείται πλέον για να χαρακτηρίσει οτιδήποτε –από πολύνεκρο δυστύχημα μέχρι αποτυχημένη βαφή μαλλιών– η κυρίως σημασία της, στο αρχαίο θέατρο, χαρακτήριζε συμφορές που προκύπτουν από κάποια σύγκρουση στην οποία και τα δύο μέρη έχουν δίκιο. Και η Αντιγόνη είχε δίκιο, αλλά και ο Κρέων, όπως νωρίτερα, και ο Ετεοκλής αλλά και ο αδικημένος Πολυνείκης ή, ακόμη πιο πριν, και η Ιοκάστη είχε δίκιο να αποθαρρύνει τον Οιδίποδα από την ολοκλήρωση της έρευνάς του, αλλά και ο Οιδίπους που επέμενε να εντοπίσει τον δολοφόνο του Λάιου.
Αυτό που ζούμε, λοιπόν, στο πανεπιστήμιο και σε όλη τη χώρα σήμερα, είναι «τραγωδία» με την πιο γνήσια έννοια. Θα έπρεπε, ωστόσο, σαν άνθρωποι που κάτι έχουμε μάθει από αρχαίες τραγωδίες, να αποφασίσουμε ότι η μία πλευρά πρέπει κάπως να συμβιβαστεί με τις τακτικές της άλλης, πριν καταλήξουμε στ’ αλήθεια σε μακελειά σαν αυτά με τα οποία έκλειναν και οι θεατρικές τραγωδίες.
* Ο κ. Πέτρος Μαρτινίδης είναι καθηγητής στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ και συγγραφέας.
(από την εφημερίδα "Καθημερινή")