Ο,τι δεν κατάφεραν οι διεθνείς κυρώσεις, η απειλή λαϊκής εξέγερσης
ως παρενέργεια της Αραβικής Ανοιξης, αλλά και τα σενάρια βομβαρδισμού
των πυρηνικών εγκαταστάσεων από ΗΠΑ - Ισραήλ, φαίνεται να το
επιτυγχάνουν οι δραματικές εξελίξεις στη Συρία, που έχουν πλέον
επεκταθεί εκτός συνόρων στην Τουρκία και στο Λίβανο.
Η διαρροή
στους έγκυρους ΝΥΤ ήταν προσχεδιασμένη και η διατύπωση της σχετικής
διάψευσης την επιβεβαιώνει: Μετά τις εκλογές, Ουάσιγκτον και Τεχεράνη θα
αρχίσουν διαπραγματεύσεις σε διμερές επίπεδο, με στόχο την εξεύρεση
λύσης για το πυρηνικό πρόγραμμα της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
Η
είδηση δεν βρίσκεται στην ιρανική πλευρά, καθώς η διμερής διαπραγμάτευση
είναι αυτό που επιδιώκει η Τεχεράνη από την αρχή της διένεξης.
Βρίσκεται στην αμερικανική πλευρά, τόσο στην απόφαση για διμερή
διαπραγμάτευση όσο και στη στιγμή της δημοσιοποίησής της μέσω διαρροής.
Η στιγμή είναι εξαιρετικά ευνοϊκή για την Ουάσιγκτον: Με την κατάρρευση
του Ασαντ, που είναι θέμα χρόνου, το Ιράν θα χάσει κάθε πρόσβαση στη
Μέση Ανατολή, ενώ η ανάφλεξη του Κουρδικού εντός των συνόρων του υπάρχει
κίνδυνος να προκαλέσει ντόμινο εσωτερικής αποσταθεροποίησης από το
Ιρανικό Αζερμπαϊτζάν και τους Αραβόφωνους του Κουζιστάν στο Νότο μέχρι
τις λαϊκές μάζες στην Τεχεράνη, που υποφέρουν τόσο από τις επιπτώσεις
του εμπάργκο όσο και από τον αυταρχισμό του καθεστώτος.
Το
πρόβλημα βρίσκεται αλλού: Με δεδομένο ότι ο πραγματικός στόχος του Ιράν
των Αγιατολάχ ήταν πάντοτε ένας συμβιβασμός με τις ΗΠΑ, ποια μπορεί να
είναι η πρόταση της αμερικανικής πλευράς;
Είναι σαφές ότι σε
αντίθεση με τη Μέση Ανατολή υπάρχουν περιοχές όπου τα ζωτικά συμφέροντα
ΗΠΑ - Ιράν συμπίπτουν: Πρώτον, στη διατήρηση έστω και μιας πλασματικής
ενότητας στο Ιράκ, δεύτερον στον έλεγχο των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν και
στο Πακιστάν, και τρίτον στην αποδυνάμωση του σουνιτικού εξτρεμισμού.
Επιπλέον ο ρόλος του Ιράν σε σχέση με την επιρροή των ΗΠΑ στην Αραβική Χερσόνησο μπορεί να έχει δύο αναγνώσεις:
- Η απειλή από το Ιράν επιτρέπει στις ΗΠΑ τη μόνιμη στρατιωτική
παρουσία και τον έλεγχο της Σαουδικής Αραβίας και των Εμιράτων του
Κόλπου.
- Η συντριβή του Ιράν θα μπορούσε να δώσει ελευθερία
κινήσεων στην Ουάσιγκτον, ώστε να εξαναγκάσει το Ριάντ και τους Εμίρηδες
να σταματήσουν την επικίνδυνη ανοχή-συνενοχή με τον ακραίο ισλαμικό
φονταμενταλισμό.
Με δύο λόγια, η μεν Ουάσιγκτον θα προσέλθει
στον διμερή διάλογο για να διερευνήσει μία από τις επιλογές, ενώ η
Τεχεράνη κάνει έναν αγώνα δρόμου για να προλάβει ένα πολύ δυσμενέστερο
περιφερειακό σκηνικό.
Το ερώτημα που τίθεται είναι κατά πόσον οι
δύο πλευρές, ακόμη και στη δύσκολη με τα σημερινά δεδομένα περίπτωση
εξεύρεσης συμβιβασμού, μπορούν να ελέγξουν τις εξελίξεις στην περιοχή
και η απάντηση είναι αρνητική.
Ο πολιορκημένος Ασαντ κάνει και
αυτός έναν αγώνα δρόμου για να καταστήσει την εσωτερική σύγκρουση
περιφερειακή κρίση. Αφού μετέφερε τις μάχες εντός των συνόρων της
Τουρκίας, αφού έδωσε «πράσινο φως» στο ΡΚΚ, τώρα με αιματηρές
προειδοποιήσεις στον Λίβανο προειδοποιεί ότι μαζί του θα καταρρεύσει το
σύνολο της μεσανατολικής σταθερότητας.
Επιπλέον, Ουάσιγκτον και
Τεχεράνη δεν είναι μόνες τους στην περιοχή: Ούτε το Τελ-Αβίβ, ούτε η
Μόσχα, ούτε η Αγκυρα προτίθενται να παρακολουθήσουν ως θεατές μια σκληρή
διαπραγμάτευση, από την οποία εξαρτώνται ύψιστα ζωτικά τους συμφέροντα.
(από την εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ", 23/10/2012)