"Πρέπει η πυρηνική ενέργεια στη Βουλγαρία να αναπτυχθεί με την κατασκευή καινούργιου πυρηνικού σταθμού;". Σε αυτό τον ερώτημα θα κληθούν να απαντήσουν στις 27 Ιανουαρίου 2013 οι Βούλγαροι πολίτες, στο πρώτο δημοψήφισμα στη χώρα τα τελευταία 22 χρόνια κατόπιν σχετικού διατάγματος του πρόεδρου της Βουλγαρίας, Ρόσεν Πλέβνελιεφ.
Το αίτημα της προσφυγής στη λαϊκή ετυμηγορία υποστήριξαν με τις υπογραφές τους 770.000 πολίτες. Το αντιπολιτευόμενο Βουλγαρικό Σοσιαλιστικό Κόμμα με την πρωτοβουλία για διεξαγωγή δημοψηφίσματος αντέδρασε στην απόφαση της βουλγαρικής κυβέρνησης να ακυρώσει τη συμμετοχή της χώρας στο σχέδιο. Η Σόφια απειλείται να πληρώσει αποζημίωση ενός δισεκατομμυρίου ευρώ, την οποία έχει ζητήσει η κατασκευάστρια επιχείρηση Atomstroyexport με αγωγή της στην αρμόδια Διεθνή Διαιτησία του Παρισιού.
Στο μεταξύ, το κυβερνών κόμμα φρόντισε να «ξεδοντιάσει» την πολιτική πρωτοβουλία της αξιωματικής αντιπολίτευσης, βγάζοντας την ονομασία «Μπέλενε» από το ερώτημα του δημοψηφίσματος κατόπιν σχετικής πρότασης της Διαρκούς Κοινοβουλευτικής Επιτροπής που υιοθετήθηκε, τελικά, από τη Βουλή ύστερα από πολύωρη συζήτηση.
Οι Σοσιαλιστές κατηγόρησαν τους κυβερνώντες για απόπειρα αλλοίωσης και παραχάραξης της βούλησης των 770.000 Βούλγαρων που στήριξαν το δημοψήφισμα με ερώτημα τη συνέχιση ή μη του στρατηγικού σχεδίου κοινών συμφερόντων με τη Ρωσία «Μπέλενε».
Οι κυβερνώντες στη Βουλγαρία πήραν την απόφαση αυτή προκειμένου να εξυπηρετήσουν ξένα οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα, όπως δήλωσε από το βήμα της Βουλής ο πρόεδρος του Βουλγαρικού Σοσιαλιστικού Κόμματος, Σεργκέι Στανίσεφ. Το κύριο επιχείρημα του ΓΕΡΜΠ ήταν, ότι με την αφαίρεση της ονομασίας «Μπέλενε» διασφαλίζεται η νομιμότητα του δημοψηφίσματος, με πιστή τήρηση του πνεύματος και του γράμματος του Συντάγματος και του νόμου περί δημοψηφισμάτων, υποστήριξαν από το βήμα οι εκπρόσωποι του κυβερνώντος κόμματος.
«Η διαφορά μεταξύ των δύο ερωτήσεων είναι οφθαλμοφανής. Είναι σαν να ρωτάμε έναν νεαρό: «Γιάννη, θέλεις να παντρευτείς;». Ή να τον ρωτήσουμε: «Γιάννη, θέλεις να παντρευτείς τη Μαρία;». Δεν είναι καθόλου το ίδιο. Πρόκειται για δύο εντελώς διαφορετικές ερωτήσεις».
Με αυτόν τον χαρακτηριστικό τρόπο σχολίασε το θέμα, για το οποίο εδώ και μήνες «σπάνε κοντάρια» στην πολιτική παλαίστρα κυβερνώντες και αντιπολίτευση, ο γνωστός Βούλγαρος αναλυτής Αντρέι Ράιτσεφ.
Ωστόσο, η εκπλήρωση της απαίτησης του βασικού νόμου υπέρ του δημοψηφίσματος που προβλέπει ότι είναι αναγκαία η υπογραφή τουλάχιστον 500.000 πολιτών δεν εξασφαλίζει ακόμα τη νομική αναγνώρισή του. Σύμφωνα με το βουλγαρικό Σύνταγμα, η βούληση των Βούλγαρων πολιτών θα γίνει δεσμευτική για την κυβέρνηση μόνο στην περίπτωση συμμετοχής ισάριθμων εκλογέων με εκείνους που πήραν μέρος στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές στη χώρα το 2009.
Όποια κι αν είναι η τελική έκβαση, πάντως, πολλοί αναλυτές ήδη ερμηνεύουν ως άκρως δυσάρεστη για το κυβερνών κόμμα πολιτική έκπληξη την ίδια τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος παραμονές των επικείμενων κοινοβουλευτικών εκλογών τον επόμενο χρόνο.