Great Sea Interconnector: Όποιος Δεν Θέλει να Ζυμώσει, Δέκα Μέρες Κοσκινίζει

Great Sea Interconnector: Όποιος Δεν Θέλει να Ζυμώσει, Δέκα Μέρες Κοσκινίζει
Του Αδάμ Αδαμόπουλου
Δευ, 2 Σεπτεμβρίου 2024 - 10:57

Σήμερα, Δευτέρα 2 Σεπτεμβρίου, «κληρώνει» υποτίθεται ο λαχνός για τον υποθαλάσσιο αγωγό Great Sea Interconnector, που θα συνδέσει ηλεκτρικά την ενεργειακά απομονωμένη Κύπρο με τα ηπειρωτικά συστήματα της Ευρώπης, μέσω Κρήτης. Έτσι έχει αφήσει να διαφανεί το τελεσίγραφο που απέστειλε η γαλλική Nexans, ο κατασκευαστής του καλωδίου,  προς τον ΑΔΜΗΕ και το οποίο λήγει απόψε, όμως κανένας δεν μπορεί να ισχυριστεί πως τα όσα αναφέρονται σε αυτό, ότι δηλαδή εξαιτίας της αναποφασιστικότητας των κυπριακών αρχών να συναινέσουν 

στο ρυθμιστικό πλαίσιο που προτείνεται από τον Ανεξάρτητο Διαχειριστή, οι Γάλλοι θα προχωρήσουν σε αναστολή της παραγωγής, θα ισχύσουν στο τέλος. 

Οι τελευταίες πληροφορίες από την Λευκωσία θέλουν να υπήρξε νέα εμπλοκή στο ζήτημα κατά το Σαββατοκύριακο, καθώς, φέρεται ο ΑΔΜΗΕ να ζήτησε να αυξηθεί το ποσό της ανάκτησης τμήματος των δαπανών για το έργο της διασύνδεσης, από εκείνο που ζητούσε όλο το προηγούμενο χρονικό διάστημα.  

Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες η Λευκωσία δεσμεύτηκε, τελικά, την περασμένη Παρασκευή να καταβάλει τα χρήματα που ζητούσε ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής, ήτοι, τα 100 εκατομμύρια ευρώ για την περίοδο 2025-2030 προκειμένου να μπορεί να χρηματοδοτήσει την κατασκευή του έργου, δίχως να επιβαρυνθούν υπέρμετρα οι καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα και, κυρίως, στην Κύπρο. 

Όμως, υποστηρίζουν τώρα, κύκλοι στο Νησί, ότι ο ΑΔΜΗΕ υπαναχώρησε από την αρχική του θέση και ζητά αφενός περισσότερα χρήματα ως ανάκτηση δαπανών και αφετέρου η συμφωνία για αυτή να μείνει «ανοιχτή» ώστε να ανάκτηση εσόδου να ισχύει έως και την ημέρα που θα τεθεί σε εμπορική λειτουργία η διασύνδεση. 

Όπως είναι φανερό, οι ίδιοι κύκλοι στην Κύπρο που όλους τους προηγούμενους μήνες, αντιστέκονταν σθεναρά στην προοπτική της κατασκευής του καλωδίου, προβάλλοντας ως ανυπέρβλητα εμπόδια πότε το θέμα της επιβάρυνσης των καταναλωτών με το κόστος ανάκτησης των δαπανών για το έργο, και πότε το γεωπολιτικό ρίσκο, λόγω Τουρκίας, σήμερα εγείρουν νέο θέμα: την υπαναχώρηση του ΑΔΜΗΕ από την πρότερη στρατηγική του, ενώ αφήνουν να διαφανεί ότι η ηγεσία του φορέα υλοποίησης του Greta Sea Interconnector έφθασε σημείο να προβεί σε “απευθείας απειλές” (λήψη δικαστικών μέτρων εναντίον τριών μελών της ΡΑΕΚ σε περίπτωση που δεν συναινέσουν στην ενσωμάτωση της συμφωνίας στο ρυθμιστικό πλαίσιο) προκειμένου να περάσει τις θέσεις του!  

Οι ίδιες πληροφορίες από την Λευκωσία αναφέρουν τέλος πως η κυβέρνηση της Κύπρου “δεν προτίθεται να ικανοποιήσει τις νέες αξιώσεις του ΑΔΜΗΕ”.  

To energia.gr σημειώνει πως από τα δύο εμπόδια που ορθώνει εξαρχής η κυπριακή πλευρά για την υλοποίηση της διασύνδεσης, εκείνο που είναι το φλέγον είναι η άρνηση της ΡΑΕΚ να αποδεχτεί οιαδήποτε ανάκτηση δαπανών κατά το χρόνο που θα κατασκευάζεται το έργο της διασύνδεσης, αρχής γενομένης από το αμέσως επόμενο έτος, 2025. 

Εφόσον, δεν μετακινηθεί από αυτή τη θέση, δημιουργείται αυτόματα «τρύπα» 100 εκατομμυρίων ευρώ στον προϋπολογισμό του έργου που το καθιστά μη βιώσιμο, άρα και μη πραγματοποιήσιμο. 

Εν τω μεταξύ, πρόταση που φέρεται να κατέθεσε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή η κυπριακή πλευρά κατόπιν διαβουλεύσεων με την Αθήνα, προκειμένου να αρθεί το αδιέξοδο στο ζήτημα της ανάκτησης εσόδου από τον ΑΔΜΗΕ περιελάμβανε τη δημιουργία ειδικού μηχανισμού στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού κεκτημένου,  που θα διασφάλιζε τη βιωσιμότητα του έργου κατά την περίοδο της κατασκευής του, ώστε να μην επιβαρύνονται οι καταναλωτές αλλά και να ενίσχυε την κεφαλαιακή βάση του φορέα υλοποίησης. Ωστόσο, κατά τι ίδιες πληροφορίες, δεν υπήρξε ανταπόκριση από πλευράς Επιτροπής.  

Το δεύτερο εμπόδιο, ήτοι, η διάσταση του γεωπολιτικού ρίσκου λόγω πιθανής εμπλοκής της Τουρκίας που θα μπορούσε να καθυστερήσει ή και να ακυρώσει την ολοκλήρωση του υποθαλάσσιου καλωδίου με την Κρήτη, αφορά αποκλειστικά στον ΑΔΜΗΕ καθώς η ΡΑΕΚ έχει διακηρύξει ότι δεν πρόκειται να προσφέρει καμία θεσμική προστασία στον φορέα υλοποίησης. 

Όπως είναι φανερό, πρόκειται για αμιγώς πολιτικό ζήτημα που εφόσον προκύψει, θα επιλυθεί σε αυτό το επίπεδο. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του βουλευτή του ΔΗΚΟ, και μέλους των κοινοβουλευτικών Επιτροπών Ενέργειας και Οικονομικών της Κυπριακής Δημοκρατίας, Χρύση Παντελίδη προς το euronews, σύμφωνα με την οποία κανείς δεν θα ήθελε να πληρώσει ένα έργο που μπορεί να μην ολοκληρωθεί, παρά την χρηματοδότηση των 657 εκατομμυρίων ευρώ από την ΕΕ. 

Όπως είπε: «Η Κύπρος θέλει πολύ να προχωρήσει το έργο, αντιλαμβανόμενη τη μεγάλη σημασία του, όμως υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία τα οποία αφορούν την οικονομική βιωσιμότητά του. Δυστυχώς υπάρχει και το γεωπολιτικό ρίσκο, τονίζει, λόγω της επεκτατικής, επιθετικής και προβληματικής συμπεριφοράς και δράσης της Τουρκίας, τόσο στην ξηρά όσο και στη θάλασσα. Επομένως, ενώ δεν υπάρχει κανείς που να μη θέλει το έργο, είναι προφανές ότι υπάρχει μια ανησυχία και ένας προβληματισμός για το πώς θα διασφαλίσουμε την υλοποίηση. Ουδείς θα ήθελε να πληρώσει ένα τέτοιο έργο και τελικά να μην ολοκληρωθεί ποτέ, λόγω γεωπολιτικών εξελίξεων και πολύ συγκεκριμένα λόγω της στάσης που ενδεχομένως να κρατήσει στο μέλλον η Τουρκία.»