Το 2012 η μέση τιμή του πετρελαίου παγκοσμίως έφτασε το ρεκόρ
των 111,68 δολαρίων ανά βαρέλι, ενώ την τελευταία διετία βρίσκεται για πρώτη
φορά στα χρονικά σταθερά πάνω από τα 100 δολάρια. Ενώ λοιπόν έχουμε αποχαιρετίσει
εδώ και χρόνια την εποχή του φθηνού πετρελαίου, προβληματισμό προκαλεί το γεγονός
ότι οι περισσότερες πετρελαϊκές αδυνατούν να μετατρέψουν την τιμή αυτή σε κέρδη.
Ως γνωστόν, η τιμή του μαύρου χρυσού έχει διαφορετική σημασία
για τις κρατικές και τις ιδιωτικές πετρελαϊκές. Στην πρώτη περίπτωση, εξυπηρετεί
περισσότερο τον ισοσκελισμό του κρατικού προϋπολογισμού, ενώ στη δεύτερη στηρίζει
τα κέρδη και φυσικά και στις δύο περιπτώσεις οδηγεί σε νέες επενδύσεις ώστε να διατηρηθεί και να αυξηθεί
η παραγωγή πετρελαίου.
Βλέπουμε όμως με βάση τα νεότερα στοιχεία ότι ενώ οι κρατικοί
παραγωγοί, όπως η Σαουδική Αραβία, επωφελούνται τα μέγιστα από το ακριβό πετρέλαιο,
οι πολυεθνικές πετρελαϊκές δεν φαίνεται να αυξάνουν τα κέρδη τους, αλλά αντιθέτως
πασχίζουν σε σύγκριση με άλλους κλάδους της οικονομίας. Για παράδειγμα, ο δείκτης
MSCI
World
Oil
&
Gas
έχασε
0,5% πέρυσι, ενώ ο αντίστοιχος γενικός οικονομικός δείκτης ανέβηκε κατά 13%.
Σύμφωνα με τους αναλυτές, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι ιδιωτικές
πετρελαϊκές είναι αντιμέτωπες με διαρκώς αυξανόμενα κόστη που σχετίζονται με
την δυσκολία παραγωγής σε ολοένα και πιο δύσκολες και απομακρυσμένες περιοχές
του πλανήτη. Όπως γνωρίζουμε, το πιο «εύκολο» προς εκμετάλλευση πετρέλαιο βρίσκεται
σε περιοχές που τελούν υπό τον έλεγχο των κρατικών πετρελαϊκών (Αραβία, Ρωσία
κτλ), ενώ οι ιδιωτικές εταιρείες καλούνται να το αναζητήσουν στη μεθόριο.
Αναφέρουμε ενδεικτικά ότι το κόστος κατασκευής και λειτουργίας των εξέδρων παραγωγής έφτασε σε επίπεδα-ρεκόρ τους τελευταίους έξι μήνες, όπως υπογραμμίζει το
IHS. Την ίδια στιγμή, η υπεράκτια εξόρυξη σε μεγάλα βάθη καθίσταται ιδιαίτερα ακριβή, λόγω του εργατικού κόστους και των καυσίμων που απαιτούνται.
Αυτό όμως που προκαλεί ανησυχία είναι ότι οι ιδιωτικές πετρελαϊκές πρέπει να έχουν έστω κάποια ελάχιστα κέρδη ώστε να είναι σε θέση να επενδύσουν
εκ νέου στην παραγωγή και να μπορούν να εφοδιάζουν την αγορά και στο μέλλον. Το
να βλέπουμε λοιπόν τις πολυεθνικές να μην παρουσιάζουν αξιόλογα κέρδη σε μια
εποχή που το πετρέλαιο βρίσκεται στα 111 δολάρια ασφαλώς δεν αποτελεί καλό οιωνό
για την συνέχεια.
Την ίδια στιγμή, κυριαρχεί μια ουτοπική αισιοδοξία για τις δυνατότητες
αύξησης της αμερικανικής παραγωγής αργού πετρελαίου. Ορισμένοι πολιτικοί κύκλοι
κάνουν λόγο, μάλιστα, για απεξάρτηση των ΗΠΑ από τις εισαγωγές αργού μέχρι τα τέλη
της δεκαετίας. Οφείλουμε όμως να καταλάβουμε ότι το αμερικανικό πετρέλαιο δεν
πρόκειται να σώσει τις υπόλοιπες οικονομίες του πλανήτη όσο φθηνό και αν αποδειχτεί, καθώς θα παραμείνει
για εσωτερική κατανάλωση. Συνεπώς, ας μην περιμένει κανένας ιδιαίτερη μείωση της διεθνούς
τιμής του πετρελαίου λόγω του όποιου αμερικανικού «μπουμ» στην παραγωγή. Βρισκόμαστε
πλέον για τα καλά μέσα στην εποχή των 100 δολαρίων ανά βαρέλι. Το μόνο ερώτημα
είναι πόσο σύντομα θα έρθει η εποχή των 200 δολαρίων.