Η παραγωγή πετρελαίου της Βόρειας Αμερικής βρίσκεται στα ύψη,
λόγω των τεχνικών βελτιώσεων στις μεθόδους εξόρυξης που πραγματοποίησαν
μικρομεσαίες πετρελαϊκές κατά την προηγούμενη δεκαετία. Με τον τρόπο αυτό, έγιναν
διαθέσιμα για εκμετάλλευση εκατομμύρια βαρέλια τα οποία προηγουμένως παρέμεναν
κρυμμένα. Αλλά καθώς αυτοί οι νέοι πόροι αντλούνται, εμφανίζονται λογιστικά και
πολιτικά εμπόδια στην επιφάνεια του εδάφους, τα οποία πρέπει να ξεπεραστούν.
Οι εξελίξεις στην υδραυλική ρωγμάτωση και στην οριζόντια εξόρυξη
επιτρέπουν στις αμερικανικές πετρελαϊκές να ανακτούν εκατομμύρια βαρέλια του
αποκαλούμενου «ελαφριού» και «σφιχτού» πετρελαίου από σχιστολιθικούς σχηματισμούς
ανά τη χώρα. Η παραγωγή των ΗΠΑ αυξήθηκε κατά 1,3 εκατ. βαρέλια ανά ημέρα την
περασμένη διετία και η υπηρεσία ενέργειας (ΕΙΑ) προβλέπει ότι θα αυξηθεί κατά
1,4 εκατ. βαρέλια παραπάνω ως τα τέλη του 2014.
Πάντως, δεν είναι μυστικό ότι μόλις το πετρέλαιο αντληθεί στις
κεντρικές πολιτείες, εν συνεχεία αντιμετωπίζει ένα μακρύ και περίπλοκο ταξίδι μέχρι
τα διϋλιστήρια που βρίσκονται επί το πλείστον κοντά στις ακτές.
Η συμφόρηση κατά την μεταφορά είναι ένας από τους λόγους για
τους οποίους το αμερικανικό αργό είναι φθηνότερο από τα διεθνή συμβόλαια. Είναι
γνωστό πλέον ότι το αργό
WTI
εμπορεύεται πολύ φθηνότερα από ότι το
Brent
τα τελευταία δύο χρόνια, αφότου αυξήθηκε
δηλαδή η παραγωγή.
Αυτό που ίσως δεν είναι γνωστό είναι ότι τα είδη πετρελαίου
που εμπορεύονται εντός της Βορείου Αμερικής αποφέρουν ακόμη χαμηλότερες τιμές
και από το ίδιο το
WTI.
Με μια δόση ειρωνείας, οι Αμερικανοί καταναλωτές δεν επωφελούνται
από την άνοδο της παραγωγής, καθώς οι τιμές λιανικής παραμένουν επηρεασμένες από
τις διεθνείς αγορές. Αν αυτή η αποσύνδεση των τιμών συνεχιστεί, τότε θα μπορούσε
να απειλήσει την οικονομική βιωσιμότητα της παραγωγής, δίνοντας τέλος στο νέο «πυρετό»
του πετρελαίου.
Ευτυχώς, μέσα στο 2013 θα λειτουργήσουν νέοι αγωγοί και τρένα
τα οποία θα μεταφέρουν περισσότερο πετρέλαιο από τα κεντρικά των ΗΠΑ προς τα
παράλια και προς τον Κόλπο του Μεξικού. Αν και αυτές είναι καλοδεχούμενες
αναβαθμίσεις, δεν θα βάλουν τέλος στα προβλήματα της αγοράς, επειδή οι
αμερικανικές εξαγωγές υπόκεινται σε αυστηρές ρυθμίσεις και τα διϋλιστήρια δεν
μπορούν να διαχειριστούν όλη τη νέα παραγωγή.
Η πώληση αμερικανικού αργού στο εξωτερικό ρυθμίζεται από τη
νομοθεσία του 1979, η οποία επιτρέπει στον πρόεδρο να απαγορεύει ή να μειώνει τις
εξαγωγές εμπορευμάτων που κρίνεται ότι είναι διαθέσιμα σε μικρές ποσότητες. Υπάρχουν
ορισμένες εξαιρέσεις, αλλά επί το πλείστον οι Αμερικανοί παραγωγοί περιορίζονται
σημαντικά σε ότι έχει σχέση με τις εξαγωγές σε χώρες εκτός του Μεξικού και του
Καναδά.
Οι αμερικανικές εταιρείες έχουν προσαρμοστεί στην κατάσταση
αυτή εξάγοντας τα πετρελαϊκά υποπροϊόντα στα οποία δεν υπάρχουν αντίστοιχοι
περιορισμοί. Με τον τρόπο αυτό, τα διϋλιστήρια έχουν γίνει αγωγοί εξαγωγής προϊόντων,
επιτρέποντας σε ένα βαθμό την εξαγωγή του αργού πετρελαίου με τη μορφή αυτή. Μέσα
σε μόλις επτά χρόνια, οι ΗΠΑ τριπλασίασαν τις εξαγωγές υποπροϊόντων και έγιναν από
μεγαλύτερος εισαγωγέας, δεύτερος μεγαλύτερος εξαγωγέας μετά τη Ρωσία.
Όσο αποτελεσματικά και αν είναι τα αμερικανικά διϋλιστήρια
στην προσπάθεια αυτή, η δυνατότητά τους να εκμεταλλεύονται τις νέες ποσότητες
παραγωγής πετρελαίου παραμένει περιορισμένη. Οι εγκαταστάσεις τους είναι σε θέση
να επεξεργάζονται φθηνό, χαμηλής ποιότητας αργό πετρέλαιο και να μεγιστοποιούν
την παραγωγή προϊόντων υψηλής αξίας, όπως βενζίνη και ντίζελ. Έχουν μικρή δυνατότητα
επεξεργασίας για τις ελαφρύτερες ποικιλίες που παράγονται στους σχιστολιθικούς σχηματισμούς
Ίγκλ Φορντ και Μπάκεν. Επιπλέον, η δυνατότητα διΰλισης των ΗΠΑ προβλέπεται να
αυξηθεί κατά λιγότερο από 300.000 βαρέλια ανά ημέρα ως τα τέλη του 2017.
Αυτή δεν θα είναι η πρώτη φορά στην ιστορία του κλάδου του
πετρελαίου που οι αλλαγές στην τεχνολογία και στην αγορά καταμαρτυρούν την
ανισορροπία μεταξύ διαθέσιμων πόρων και ρυθμιστικού πλαισίου. Αν και το περισσότερο
άγχος των τελευταίων ετών επικεντρώθηκε στην έννοια του
peak
oil
ή
άλλες πτυχές της έλλειψης πρώτων υλών, εντούτοις ορισμένες από τις μεγαλύτερες
προκλήσεις δεν βρίσκονται κάτω από το έδαφος, αλλά επάνω.
Κάποιοι το βλέπουν αυτό ως μια επιλογή ανάμεσα στο να παραμείνει
η αμερικανική παραγωγή εντός των συνόρων για λόγους οικονομικής ασφάλειας και
στο να επιτραπεί η εξαγωγή του πετρελαίου, ώστε να εισπραχθούν δισεκατομμύρια. Όμως,
οι νέες πραγματικότητες στην αγορά υποδεικνύουν μια πιο απλή απόφαση στο εξής:
Είτε η παραγωγή θα κατευθυνθεί στο εξωτερικό, είτε θα παραμείνει στο υπέδαφος.
Ενώ λοιπόν οι νέοι αγωγοί και τα τρένα θα δώσουν στους παραγωγούς
μια πρόσκαιρη ανακούφιση από τις χαμηλές τιμές, οι νέες εξαγωγές θα είναι εν τέλει
απαραίτητες για να δρέψουν οι ΗΠΑ τα πλήρη οφέλη της επανάστασης στο πετρέλαιο.
Η Ουάσιγκτον θα πρέπει να αντιμετωπίσει αυτή την ανισορροπία,
ώστε να μην πάει χαμένη η έκρηξη της παραγωγής.
-Η Μαρία βαν ντερ Χόεβεν είναι διευθύντρια του Διεθνούς
Οργανισμού Ενέργειας, ΙΕΑ-
(από Financial Times, 7/2/2013)