Toυ Ανδρέα Ανδριανόπουλου
Σε ολόκληρο τον κόσμο σχεδόν καθημερινά η αγωνία αυξάνεται για την ενδεχόμενη καινούργια πετρελαική κρίση. Η ανεπανάληπτη άνοδος των τιμών του ορυκτού πετρελαίου παρά τις προσπάθειες των κρατών – μελών του ΟΠΕΚ να αυξήσουν την παραγωγή τους προκαλεί μεγάλες ανησυχίες. Το πρόβλημα διεθνώς πλέον δεν είναι αν το πετρέλαιο θα είναι ακριβό. Αλλά αν η περιορισμένη πλέον παραγωγή θα είναι σε θέση να αντιμετωπίσει την συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση. Το αγωνιώδες ερώτημα είναι δηλ. αν θα υπάρχει σε λίγους μήνες διαθέσιμο πετρέλαιο για να το αγοράσουν – σε οποιαδήποτε τιμή – οι καταναλώτριες χώρες.
Στην Ελλάδα είναι ολοφάνερη η αδυναμία αποτύπωσης μιάς σαφούς πολιτικής ενεργειακής ασφάλειας. Ο προυπολογισμός της χώρας έχει καταρτισθεί με υπολογισμένη τιμή βαρελιού στα $40. Σήμερα η τιμή πλησιάζει τα $ 60 !! Και το δολάριο σταδιακά ανεβαίνει. Οι επιπτώσεις για την ελληνική οικονομία θα είναι εκρηκτικές. Σήμερα επειδή οι τιμές διεθνώς συνεχίζουν να ανεβαίνουν, όλοι και παντού αγοράζουν. Για να εξασφαλίσουν μελλοντικά ενέργεια με τρέχουσες σημερινές τιμές. Υπάρχουν συγκροτήματα κεφαλαίων και hedge funds που αγοράζουν σήμερα θέσεις – όπως αποκαλούνται τα futures - για το καλοκαίρι στην τιμή των $ 100. Δεν είναι τρελοί αυτοί. Δεν απεραντολογούν σε παράθυρα ελληνικών τηλεοράσεων. Ρισκάρουν δισ. δολάρια για κάτι που εκτιμούν πως θα συμβεί. Η Ελλάδα πως ακριβώς αντιδρά;
Με βάση πολύ πρόσφατες εκτιμήσεις της Διεθνούς Επιτροπής Ενέργειας (International Energy Agency) το κόστος της ενέργειας θα φθάσει συντομότατα στα ύψη. Διότι η ζήτηση συνεχίζει να αυξάνει. Ενώ η παραγωγή μένει στάσιμη η ακόμη και κάμπτεται. Και στις περιπτώσεις ακόμη που γίνονται προσπάθειες να μεγαλώσουν οι εξαγωγές (λ.χ. Σαουδική Αραβία) το πρόσθετο αργό πετρέλαιο που αντλείται είναι υποδεέστερης ποιότητας με σοβαρές δυσκολίες και μεγαλύτερο κόστος στη διύλιση. Μόλις στις 4 Απριλίου ανακοινώθηκε πως η Ρωσική παραγωγή αργού πετρελαίου έμεινε στάσιμη για ένα μήνα – κατά 900 χιλ βαρέλια την ημέρα μικρότερη από τον περασμένο Σεπτέμβριο!! Την ίδια ώρα παράγοντες της αγοράς ενέργειας στη Ρωσία προειδοποιούν πως αν δεν υπάρξουν σύντομα σοβαρές μεταρρυθμίσεις στο όλο σύστημα άντλησης και μεταφοράς αργού πετρελαίου της χώρας, σύντομα η Ρωσία δεν θα έχει πλέον καθόλου δυνατότητες εξαγωγών.
Υπάρχουν χώρες που έχουν ήδη αρχίσει να μαζεύουν αποθέματα για την ώρα της έκρηξης των τιμών. Διότι το πρόβλημα δεν θα είναι το καλοκαίρι και μετά το ακριβό κόστος του πετρελαίου. Θα είναι η δυσκολία ανεύρεσης πετρελαίου που θα έχει κλεισθεί από τις χώρες με τα μεγαλύτερα συναλλαγματικά αποθέματα (Κίνα, Ιαπωνία) η από εκείνες που από τώρα κλείνουν μεγάλες ποσότητες. Εδώ και δέκα περίπου ημέρες η Κϊνα έχει αρχίσει να εισάγει γύρω στις 350.000 βαρέλια την ημέρα παραπάνω από τα 7 εκ. ημερησίως που τώρα αγοράζει και καταναλώνει. Η προοπτική είναι να φθάσει σύντομα στην εισαγωγή γύρω στα 650.000 βαρελιών την ημέρα παραπάνω (σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της κρατικής Κινεζικής Επιτροπής Ανάπτυξης και Μεταρρύθμισης), ώστε να χτίσει αποθέματα για το καλοκαίρι και το τέλος του χρόνου για 90 ημέρες. Η Ελλάδα, την ίδια ώρα, τι κάνει;
Αλλά και στο ζήτημα της εξοικονόμησης ενέργειας δεν κάνουμε τίποτα. Εδώ και τέσσερες ημέρες πολλές χώρες της Ασίας και της Λατ. Αμερικής (Φιλιππίνες, Κίνα, Βιετνάμ, Ινδονησία, Ταιλάνδη, Γουατεμάλα, Ελ Σαλβαδόρ, Ονδούρα, Βραζιλία και Νικαράγουα) άρχισαν να παίρνουν μέτρα περιορισμού της κατανάλωσης. Αλλά αυτό γίνεται τα τελευταία 24ωρα ακόμα και σε χώρες παραγωγής πετρελαίου – όπως η Νιγηρία και το Ιράν. Και δεν συζητώ βέβαια για τις ΗΠΑ και για χώρες της Ε.Ε – όπως λ.χ. η Βρετανία – που έχουν περάσει ήδη δύο νόμους για εναλλακτικές πηγές ενέργειας. Εδώ δεν κάνουμε απολύτως τίποτα. Είμαστε η χώρα με την μεγαλύτερη εξάρτηση από το πετρέλαιο και δεν μας απασχολεί κάν σαν πρόβλημα.
Συζητήσαμε το θέμα την εβδομάδα αυτή στη Βουλή. Κανένας δεν έδειξε το παραμικρό ενδιαφέρον. Για τα ΜΜΕ φαίνεται πως μεγαλύτερο ενδιαφέρον έχουν οι αστειότητες με το μέλι και η τύχη των πρωταγωνιστών του τηλεοπτικού Fame Story. Αναλογίζομαι από τώρα τα πλημμυρισμένα με ντόπιους «ειδικούς» τηλεοπτικά παράθυρα όταν από τα μέσα του καλοκαιριού η κρίση θα έχει πιθανότατα βίαια χτυπήσει. Κι όλοι θα αναρωτιούνται τότε πως όλα αυτά έγιναν. Για την ώρα όμως κανείς δεν πιέζει τις πολιτικές αρχές να πάρουν κάποια προληπτικά μέτρα. Κανένας λοιπόν δεν θα είναι τότε δίχως ευθύνες.