Διάχυτη η Νευρικότητα στις Αγορές Πετρελαίου Λόγω Συρίας και Στενότητας στην Παραγωγή

Με την αποχώρηση των επιθεωρητών του ΟΗΕ χθες το βράδυ από την Συρία, όταν διέσχισαν τα σύνορα προς τον Λίβανο, όπως μεταδίδουν τα διεθνή πρακτορεία, η αντίστροφη μέτρηση ξεκίνησε για την στρατιωτική επέμβαση των ΗΠΑ κατά του καθεστώτος του Μπασάρ Αλ Ασαντ στην Συρία. Η αναχώρηση της πολυπληθούς ομάδας των επιθεωρητών, η οποία επισπεύτηκε μετά τις χθεσινές δηλώσεις του προέδρου Ομπάμα και του Υπουργού Εξωτερικών Κέρι, αίρει και τα τελευταία εμπόδια σε πολιτικό και πρακτικό επίπεδο για την ανάληψη δράσεως εκ μέρους των Αμερικανικών αεροναυτικών δυνάμεων οι οποίες έχουν ήδη λάβει θέσεις μάχης στην Ανατολική Μεσόγειο και στον Περσικό Κόλπο. Στο χθεσινό του μήνυμα ο Αμερικανός πρόεδρος τάχθηκε υπέρ μιας επιχείρησης περιορισμένης διάρκειας, χωρίς την χρήση χερσαίων δυνάμεων, παρ’ ότι ο ίδιος εμφανίσθηκε να μην έχει λάβει ακόμα τελικές αποφάσεις.

Παρά το γεγονός ότι η στρατιωτική επέμβαση κατά της Συρίας, με επίσημη δικαιολογία την χρήση χημικών όπλων από το καθεστώς Ασαντ κατά του άμαχου πληθυσμού, αναμένεται ότι θα είναι σύντομης χρονικής διάρκειας και περιορισμένης εμβέλειας, εν τούτοις επικρατεί αναβρασμός στα χρηματιστήρια και στις αγορές οι οποίες κινήθηκαν πτωτικά την εβδομάδα που πέρασε. Λόγω της κρίσης στη Συρία, η Μέση Ανατολή για μια ακόμα φορά ευρίσκεται στο επίκεντρο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος και μάλιστα σε λιγότερο από ένα μήνα από την αναταραχή στην Αίγυπτο. «Έχουμε εισέλθει σε μια περίοδο παρατεταμένης επιφυλακής εν αναμονή δραματικών εξελίξεων στη Μέση Ανατολή, και αυτό δεν βοηθάει καθόλου την ψυχολογία των αγορών και τους επενδυτές οι οποίοι αναζητούν σταθερότητα. Τώρα επιστρέψαμε στην εποχή των κερδοσκόπων», παρατηρεί ανώτερο στέλεχος μεγάλου χρηματιστηριακού γραφείου στο Παρίσι.

Εάν η ανωτέρω δήλωση δίδει το στίγμα των χρηματαγορών η κατάσταση στις διεθνείς αγορές πετρελαίου μπορεί να χαρακτηρισθεί ως ακόμα νευρικότερη όπως δείχνει ξεκάθαρα η διακύμανση των τιμών τις τελευταίες εβδομάδες όπου η τιμή του αργού Brent στο ICE του Λονδίνου αυξήθηκε κατά $18 το βαρέλι από τις αρχές Ιουνίου, με κορύφωση τα $117,34 ενδοσυνεδριακά την περασμένη Τετάρτη (28/8). Μετά την αρνητική ψήφο από την Βουλή των Κοινοτήτων την περασμένη Πέμπτη (29/8) για την συμμετοχή της Μ. Βρετανίας στο πλευρό των Αμερικανών στην στρατιωτική επέμβαση στη Συρία, η τιμή υποχώρησε ελαφρά για να κλείσει στα $114,61 το βαρέλι χθες το βράδυ έχοντας εγγράψει προηγουμένως συναλλαγές στα $115,53 το βαρέλι. Όμως η αγωνία και ο προβληματισμός για το πώς θα κινηθεί η αγορά πετρελαίου τις επόμενες ημέρες παραμένει διάχυτη αφού ο αριθμός των μεταβλητών που υπεισέρχονται στην διαμόρφωση των τιμών μάλλον αυξάνεται παρά σταθεροποιείται.

Αν και η Συρία δεν θεωρείται ένας από τους βασικούς παραγωγούς πετρελαίου στη Μέση Ανατολή – με την παραγωγή της προ της κρίσης το 2011 να κινείται στα 400,000 βαρέλια ενώ σήμερα έχει υποχωρήσει κάτω από τα 100,000 βαρέλια – εν τούτοις η σημερινή κρίση και η αναμενόμενη στρατιωτική δράση έχουν συμβάλει στην εκτόξευση της τιμής του πετρελαίου κατά $7 το βαρέλι μόνο μέσα σε δύο ημέρες (27-28 /8). Ενώ ουδείς μπορεί να προβλέψει με σιγουριά που τελικά θα φθάσουν οι τιμές, ορισμένες αναλύσεις από μεγάλους παίκτες της αγοράς όπως η Societe General ή η Barclays που είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας, κάνουν λόγο για $125 και $150 το βαρέλι σε περίπτωση που υπάρξει κάποια διακοπή στην τροφοδοσία των αγορών, όπως ακριβώς συνέβη στη Λιβύη με την εισβολή του ΝΑΤΟ το 2011. Όπως παρατηρούν αρκετοί από τους υπεύθυνους αγοραπωλησιών φυσικών ποσοτήτων πετρελαίου που δρουν για λογαριασμό μεγάλων πελατών όπως διυλιστήρια και αεροπορικές εταιρίες, ο πραγματικός φόβος εστιάζεται στην προβλεπόμενη διαταραχή που θα υπεισέρθει στην παραγωγή πετρελαίου και στις εξαγωγές από τις γύρω πετρελαιοπαραγωγούς χώρες, όπως το Ιράκ που παράγει 3.0 εκατ. βαρέλια την ημέρα, το Ιράν με 2.7 εκατ. βαρέλια και την Σ. Αραβία με 9.8 εκατ. βαρέλια.

Σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση της Stratfor ο πλέον πιθανός κίνδυνος που θα επηρεάσει την ομαλή τροφοδοσία πετρελαίου προέρχεται από το Ιράν το οποίο αν και ο στενότερος σύμμαχος του καθεστώτος Ασαντ δεν αναμένεται να αντιδράσει το ίδιο με στρατιωτικά μέσα στην περίπτωση παρατεταμένης στρατιωτικής δράσης των ΗΠΑ και των συμμάχων τους κατά της Συρίας. Σύμφωνα με πληροφορίες η αντίδραση του Ιράν πρόκειται να είναι έμμεση μέσω της Σιιτικής οργάνωσης Χεζμπολάχ, η οποία έχει την δυνατότητα να πλήξει με πυραύλους στρατιωτικούς στόχους στη Μεσόγειο και στο Ισραήλ, ενώ το Ιρανικό ναυτικό θα προχωρήσει σε ναρκοθέτηση και άρα αποκλεισμό των στενών του Ορμούζ μέσω των οποίων διέρχεται καθημερινά το 1/5 της παγκόσμιας διακινούμενης ποσότητας πετρελαίου που φθάνει τα 17 εκατ. βαρέλια πετρελαίου. Μία τέτοια εξέλιξη θεωρείται εξαιρετικά αρνητική και είναι βέβαιο ότι θα πυροδοτήσει μια ανεξέλικτη κατάσταση στην διεθνή αγορά πετρελαίου.

«Σήμερα χωρίς ακόμα να έχει υπάρξει η παραμικρή στρατιωτική δράση εκ μέρους των ΗΠΑ η αγορά αντιδρά αρνητικά προεξοφλώντας ακόμα υψηλότερες τιμές για τον απλούστατο λόγο ότι τους τελευταίους δύο μήνες παρατηρείται μεγάλη στενότητα στην παραγωγή σε παγκόσμιο επίπεδο συνέπεια μιας ατυχούς σύμπτωσης διαφορετικών παραγόντων», παρατηρεί γνωστός fund manager του Λονδίνου του οποίου η εταιρεία έχει σημαντικές τοποθετήσεις στην αγορά παραγωγών Brent. Όπως προκύπτει εξ άλλου από στοιχεία του Energy Information Administration (EIA) των ΗΠΑ μια σειρά προβλημάτων σε παραγωγούς χώρες στέρησαν την παγκόσμια αγορά από 2.8 εκατ. βαρέλια την ημέρα τον τελευταίο μόνο μήνα, ενώ τον Ιούλιο η αντίστοιχη μείωση στην παραγωγή ήτο στα 2.6 εκατ. βαρέλια, με το μεγαλύτερο μέρος της μειωμένης παραγωγής, πάνω από 2.0 εκατ. βαρέλια, να αντιστοιχεί σε χώρες μέλη του OPEC. Και αυτό σε μια περίοδο όπου η εφεδρική παραγωγική ικανότητα του OPEC ευρίσκεται σε χαμηλό σημείο στα 2.2 εκατ. βαρέλια την ημέρα, αποτέλεσμα της μειωμένης παραγωγής από χώρες όπως η Λιβύη, το Ιράν και η Νιγηρία. Εν τω μεταξύ και η ίδια η παραγωγή του OPEC εμφανίζεται μειωμένη στα 31.1 εκατ. βαρέλια την ημέρα τον Ιούλιο που πέρασε, δηλαδή μείον 1 εκατ. βαρέλια σε σύγκριση με το 2012.

Έτσι παρά το γεγονός ότι σε παγκόσμιο επίπεδο η παραγωγή δείχνει ν’ αυξάνεται, κυρίως λόγω της πετρελαϊκής αναγέννησης στη βόρεια Αμερική αποτέλεσμα του σχιστολιθικού πετρελαίου και αερίου, η διεθνής αγορά φυσικών ποσοτήτων ευρίσκεται υπό πίεση με βασικούς παραγωγούς όπως το Ιράκ ν’ αδυνατούν ν’ αυξήσουν την παραγωγή τους λόγω εξωγενών παραγόντων. Στην όλη αυτή αρνητική κατάσταση ήρθε τώρα να προστεθεί και η κρίση στη Συρία η οποία δυναμιτίζει περαιτέρω τις αγορές, αφού ουδείς μπορεί να προβλέψει την έκβαση της σχεδιαζόμενης στρατιωτικής επιχείρησης. Όπως σημειώνουν με νόημα στρατιωτικοί αναλυτές όταν ξεκινήσει μια στρατιωτική επέμβαση όπως η επιχειρούμενη τώρα στη Συρία, δεν μπορεί να υπάρξει ασφαλής πρόβλεψη και σχεδιασμός για τον τερματισμό της αφού δεν μπορούμε να γνωρίζουμε πως ακριβώς θ’ αντιδράσει ο εχθρός.