O επικεφαλής των διαπραγματευτών του Ιράν για το επίμαχο πυρηνικό
πρόγραμμα της Τεχεράνης Αμπάς Αραγτσί τάχθηκε χθες υπέρ μιας "νέας
προσέγγισης" στις σχέσεις με την ΙΑΕΑ, πριν από τις συνομιλίες για την
προετοιμασία της προσεχούς συνόδου της Γενεύης με την ομάδα 5+1 στις 7
και 8 Νοεμβρίου.
Στην Ουάσινγκτον, ο υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι ακολούθησε την ίδια
κατεύθυνση και υποστήριξε δυναμικά την οδό της διπλωματίας, προκαλώντας
το Ισραήλ που ζητεί την αύξηση της πίεσης επί της Τεχεράνης.
Σε ομιλία του για τον αφοπλισμό και την μη εξάπλωση των πυρηνικών
όπλων στη διάρκεια μιας εκδήλωσης στην Ουάσινγκτον, ο Κέρι υπενθύμισε
ότι "οι ΗΠΑ είχαν την ευκαιρία να προσπαθήσουν να εξετάσουν την
πραγματική ή όχι επιθυμία του Ιράν να συνεχίσει ένα πυρηνικό πρόγραμμα
που προορίζεται αποκλειστικά για μη στρατιωτική χρήση".
"Νομίζουμε ότι είναι καιρός να υιοθετήσουμε μια νέα προσέγγιση για
την επίλυση των θεμάτων μεταξύ του Ιράν και της ΙΑΕΑ", εξήγησε από την
πλευρά του ο Αραγτσί πριν από τη συνάντησή του με τον γενικό διευθυντή
της ΙΑΕΑ, τον Ιάπωνα Γιουκίγια Αμάνο, στην έδρα της υπηρεσίας του ΟΗΕ,
στη Βιένη.
Επανέλαβε ότι το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα "προορίζεται για μη
στρατιωτική χρήση και αυτός θα είναι πάντα ο χαρακτήρας του". "Η ΙΑΕΑ
μπορεί να παίξει έναν πολύ εποικοδομητικό ρόλο για να εγγυηθεί ότι ο
κόσμος παραμένει ειρηνικός", πρόσθεσε.
Σύμφωνα με τον γενικό διευθυντή της διεθνούς υπηρεσίας, οι
διαπραγματεύσεις συνιστούν "ιδιαίτερα σημαντική ευκαιρία" και "είναι
πολύ σημαντικό για εμάς να έχουμε συγκεκριμένες προόδους". Ο Αμάνο δεν
προέβη σε κανένα σχόλιο μετά το τέλος της συνάντησης.
Ο Αραγτσί έκρινε την συνάντηση "πολύ χρήσιμη και εποικοδομητική".
"Έχω την ελπίδα ότι θα καταλήξουμε σε ένα καλό αποτέλεσμα", πρόσθεσε
αναφερόμενος στη συνάντηση μεταξύ της ΙΑΕΑ και του Ιράν που
πραγματοποιήθηκε χθες το απόγευμα και θα συνεχιστεί σήμερα.
Είναι η 12η συνάντηση μεταξύ της ΙΑΕΑ και των ιρανών διαπραγματευτών.
Αν οι δέκα πρώτες συναντήσεις από τις αρχές του 2012 έως τον Μάιο του
2013 δεν είχαν επιτρέψει να σημειωθεί σημαντική πρόοδος, η τελευταία
χρονικά, στις 27 Σεπτεμβρίου, κρίθηκε "ιδιαίτερα εποικοδομητική" από τη
διεθνή υπηρεσία.
Η ΙΑΕΑ, η οποία ελέγχει τακτικά τις πυρηνικές δραστηριότητες του
Ιράν, προσπαθεί εδώ και σχεδόν δύο χρόνια να καταλήξει σε μια "δομημένη
προσέγγιση" για τη διευθέτηση των θεμάτων που παραμένουν εκκρεμή στην
αυστηρή έκθεσή της του Νοεμβρίου του 2011.
Στη έκθεση, η υπηρεσία είχε παρουσιάσει έναν κατάλογο με στοιχεία που
έδειχναν ότι το Ιράν είχε εργαστεί για την κατασκευή ατομικής βόμβας
πριν από το 2003 και ίσως και αργότερα, κυρίως στη στρατιωτική βάση
Παρσίν, κοντά στην Τεχεράνη. Η ΙΑΕΑ έχει ζητήσει πρόσβαση στις
εγκαταστάσεις αυτές αλλά δεν έχει λάβει καμιά απάντηση.
Οι χώρες της Δύσης ζητούν από το Ιράν να επιτρέψει στην ΙΑΕΑ τον
ενισχυμένο έλεγχο των πυρηνικών του δραστηριοτήτων, ενώ η Ισλαμική
Δημοκρατία διαψεύδει κατηγορηματικά ότι είχε επιδιώξει ή επιδιώκει ν'
αποκτήσει ατομικά όπλα. Διαβεβαιώνει ότι αναπτύσσει ένα πυρηνικό
πρόγραμμα αποκλειστικά για ειρηνική χρήση και ότι θέλει να εμπλουτίζει
ουράνιο επίσης για ειρηνική χρήση.
Άλλη συνάντηση μεταξύ των ιρανών εμπειρογνωμόνων και των χωρών της ομάδας 5+1 έχει προγραμματιστεί την Τετάρτη και την Πέμπτη.
Το κλίμα των μέχρι τώρα επαφών δείχνει λίγο πιο θετικό, μετά τη
διπλωματική επίθεση γοητείας τον Σεπτέμβριο του νέου ιρανού προέδρου,
μετριοπαθούς Χασάν Ροχανί και της νέας διπλωματικής του ομάδας.
Ο Ροχανί είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ
Ομπάμα, η πρώτη μετά την Ισλαμική Επανάσταση το 1979. Επίσης οι
επικεφαλής της ιρανικής και της αμερικανικής διπλωματίας Μοχάμαντ
Τζαβάντ Ζαρίφ και Τζον Κέρι συναντήθηκαν στο περιθώριο της τελευταίας
Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στα τέλη Σεπτεμβρίου στη Νέα Υόρκη.