Παρακολουθούμε το τελευταίο δίμηνο ένα ταχύτατο λιώσιμο των πάγων στις σχέσεις ΗΠΑ – Ιράν. Το λιώσιμο αυτό είναι τόσο πιο εντυπωσιακό όσο βλέπουμε ότι το καθεστώς του Ιράν παραμένει ισλαμοκεντρικό και το Ιερατείο του κρατά σφικτά την εξουσία, συναλλασσόμενο με τον «Μεγάλο Σατανά» και τις ΗΠΑ να συναλλάσσονται με τον υπ’ αριθμό ένα έθνος-τρομοκράτη εναντίον του οποίου πρωτοστάτησαν στην επιβολή κυρώσεων.
Είναι πιο εύκολο να καταλάβει κανείς την στροφή του Ιράν από τη στροφή των ΗΠΑ που είναι σαφώς μεγαλύτερη.
Η σημερινή κατάσταση στο Ιράν
Το Ιράν κάτω από το βαρύ κόστος των κυρώσεων με 50% ετήσιο πληθωρισμό, που χειροτερεύει, ανεργία στο 15% και αυξανόμενη και με πτώση όχι μόνο της παραγωγής αλλά και της τιμής του πετρελαίου που εξάγει, εκτός ηλεκτρονικών διεθνών χρηματιστηριακών συναλλαγών, που το έχουν στείλει στον 19ο αιώνα, με κύρια αξιόπιστα μέσα συναλλαγών το χρυσό και το δολάριο σε μετρητά και εξαρτώμενο για σειρά προϊόντων από τα λαθρεμπορικά των Εμιράτων του Κόλπου, είναι έτοιμο από καιρό για συναλλαγή ανταλλάσσοντας το πυρηνικό του πρόγραμμα, που υπόσχεται «σε λίγους μήνες» την απόκτηση της πυρηνικής βόμβας εδώ και αρκετά χρόνια.
Το πυρηνικό πρόγραμμα αυτό απορροφά ένα μη μετρημένο αλλά σημαντικό μέρος του ΑΕΠ της χώρας. Σημαντικότερο όμως από αυτό είναι η παραγωγή και εξαγωγή πετρελαίου και αερίου διότι το 80% των εσόδων από εξαγωγές του Ιράν είναι πετρελαϊκές. Το Ιράν από δεύτερο σε εξαγωγές πετρελαίου από την Σαουδική Αραβία με άνω των 4,2 εκατομμυρίων βαρελιών την ημέρα, παράγει σήμερα 2.56 εκατ. βαρέλια την ημέρα όταν η Σαουδική Αραβία παράγει 9.65 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα.
Σημαντικότερο όμως από αυτό είναι ότι οι κυρώσεις των ΗΠΑ εμποδίζουν το Ιράν να εισπράξει το ήμισυ από τις πωλήσεις πετρελαίου.
Συγκεκριμένα το πρώτο εξάμηνο του έτους το Ιράν πουλούσε 3.4 δις. δολάρια μηνιαίως έναντι 8 δις δολαρίων το πρώτο εξάμηνο του 2011, από τα οποία 1.5 δις δολάρια μηνιαίως λιμνάζουν τώρα σε λογαριασμούς, στους οποίους το Ιράν δεν έχει πρόσβαση λόγω κυρώσεων. Σ’ αυτό πρέπει να προστεθεί το κόστος στήριξης της Κυβέρνησης Assad στη Συρία που εκτιμάται σε 5 δις δολάρια το εξάμηνο.
Η ίδια η πετρελαϊκή βάση του Ιράν χωρίς διεθνή τεχνολογία και επενδύσεις, ουσιαστικά εδώ και 30 χρόνια χάνει σταδιακά την εναπομένουσα παραγωγική της δυνατότητα. Οι άμεσες απαιτούμενες επενδύσεις εκτιμώνται σε 100 δις δολάρια που μόνο η Δύση μπορεί να παράσχει.
Η στροφή των ΗΠΑ
Το Ιράν είναι εκ των πραγμάτων υποχρεωμένο να βάζει νερό στο κρασί του και να συνδιαλλαγεί με τη Δύση. Γιατί όμως οι ΗΠΑ δεν περιμένουν ακόμη ένα χρόνο ώστε να καταρρεύσει εντελώς; Διότι οι ΗΠΑ δια του State Department εφαρμόζουν τεκτονικές αλλαγές στην ισλαμική πολιτική τους, στρεφόμενες προς το Σιϊτικό Ισλάμ και εγκαταλείποντας το Σουνιτικό.
Μια συγκυριακή σύμπτωση διαφόρων παραμέτρων κάνει το πιθανό να γίνει σχεδόν βέβαιο.
Οι συγκλίνοντες λόγοι είναι:
Η συμπεριφορά της Σαουδικής Αραβίας ως ισότιμου ηγέτη στην περιοχή με τις Ηνωμένες Πολιτείες και η πολιτική χειραφέτηση τους και άσκηση πολιτικής διαφορετικής από αυτή των ΗΠΑ, όπως πρόσφατα στη Συρία και στη Βόρειο Αφρική και η αμφισβήτηση της κυριαρχίας των ΗΠΑ στην Αίγυπτο.
Η απογοήτευση της πολιτικής των ΗΠΑ από την συμπεριφορά των Σουνιτικών Ισλαμικών Δυνάμεων, όπως για παράδειγμα η Τουρκία αλλά και πρόσφατα η Αίγυπτος, όπως επίσης και η πρόσφατη συμμαχία Σουνιτικών δυνάμεων Αφρικής και Ασίας με το Τζιχαντισμό, όπου διαπρέπει η Σαουδική Αραβία που χρηματοδοτεί τον Τζιχαντισμό , μέχρι ακόμη και τύπου Αλ Κάϊντα, με μόνη προϋπόθεση ότι δεν θα ασκείται στη χώρα της.
Η πλέον εμφανής στροφή προς τις Σιϊτικές δυνάμεις ήταν η αρχική, όταν στο Ιράκ οι ΗΠΑ επέλεξαν και με συνέπεια στηρίζουν συνεχώς, τον Σιίτη Πρόεδρο Νουρι Αλ Μαλικ, ο οποίος στηρίζεται επίσης από το Ιράν, ηγούμενος ενός Ιράκ 75% Σιϊτικού.
Η σύμπλευση Ιράν – ΗΠΑ στο Αφγανιστάν, όπου οι ΗΠΑ αποχωρούσες επιθυμούν κάποιο αντίβαρο στην συνεργασία Ταλιμπάν – Μυστικών Υπηρεσιών Πακιστάν που μόνο το Ιράν μπορεί να παράσχει.
Η δυνατότητα ειρήνευσης στο Λίβανο και συνεννόησης στη Συρία, που η αναθέρμανση των σχέσεων με το Ιράν μαζί με τη συνεργασία της Ρωσίας που το ενθαρρύνει, μπορεί να το υλοποιήσει.
Η πολύ δελεαστική δυνατότητα των Αμερικανικών Πετρελαϊκών συμφερόντων να εισέλθουν και πάλι στο Ιράν με τη μορφή επενδύσεων στο πετρέλαιο και στο αέριο όπου τα ιρανικά αποθέματα είναι πρώτα στον κόσμο και η απεξάρτηση από τη Σαουδική Αραβία, τώρα μάλιστα που οι ΗΠΑ εμφανίζονται εκ νέου ως ενεργειακά αυτάρκης.
Η ελπίδα για πτώση των τιμών του πετρελαίου και η εξ αυτής ενίσχυση της προσπάθειας εξόδου από την κρίση διεθνώς αλλά και η μείωση του ρόλου της Σαουδικής Αραβίας, η οποία μέχρι πρόσφατα δια του πλουσιότατου Lobby της διέτασσε τους Αμερικανούς Γερουσιαστές τι να νομοθετήσουν.
Η επιλογή της Σιϊτικής στροφής για τις ΗΠΑ δεν είναι στιγμιαία. Το ισχυροποιούμενο Ιράν και όλο το Σιϊτικό τόξο θα χρησιμοποιηθεί ως αντίβαρο του Αραβικού Σουνιτισμού με τις ΗΠΑ στο ρόλο του Διαιτητή.
Η αγορά του πετρελαίου θα αλλάξει ριζικά.
Οι ΗΠΑ βλέπουν προς το μέλλον. Η Σαουδική Αραβία εκτιμάται ότι το 2028 θα είναι δευτερεύων προμηθευτής πετρελαίου ενώ το Ιράν θα είναι πρωτεύων μαζί με το φυσικό αέριο και ταυτόχρονα θα έχει ανακτήσει το ρόλο του ως πολοτικοστρατιωτικού προστάτη του Κόλπου. Πίσω λοιπόν από τις Ισλαμικές ιδεολογίες κρύβεται το κλασσικό παιχνίδι εξουσίας.
Η Σαουδική Αραβία στον πανικό της ζητά από το Πακιστάν την παράδοση πυρηνικών όπλων που η ίδια έχει χρηματοδότησει για την ανάπτυξη και παραγωγή τους με προϋπόθεση την παράδοση τους στο Βασίλειο όταν αυτό ζητηθεί. Αυτό βέβαια αντιβαίνει την Non-Proliferation Treaty.
Το γεωπολιτικό παιχνίδι αλλάζει. Το ρίσκο μεγαλώνει και η Αραβική Άνοιξη κινδυνεύει να μετατραπεί σε Πυρηνικό Χειμώνα. Ελπίζεται βασίμως ότι ο αναδυόμενος Ψυχρός Πόλεμος στη Μέση Ανατολή θα παραμείνει ψυχρός. Η Σαουδική Αραβία έχει εσωτερικές αδυναμίες που θα έπρεπε να την καθιστούσαν περισσότερο προσεκτική όταν αντιπαρατίθεται με τις ΗΠΑ.