Η μεγάλη και αρνητική απόκλιση έναντι του εισπρακτικού στόχου που είχε τεθεί για το μέτρο της εξίσωσης των Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης (ΕΦΚ) σε πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης, σε συνδυασμό με τις χαμηλές θερμοκρασίες, έχει φουντώσει και πάλι τη συζήτηση γύρω από το ενδεχόμενο μείωσης του ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης.
Οταν είχε αποφασιστεί το μέτρο της εξίσωσης των δύο ΕΦΚ, οι υπηρεσίες
του υπουργείου Οικονομικών είχαν υπολογίσει ότι αυτή η παρέμβαση θα
απέδιδε στον κρατικό προϋπολογισμό 1,1 δισ. ευρώ. Σύμφωνα, όμως, με τα
στοιχεία του κρατικού προϋπολογισμού, ο ΕΦΚ ενεργειακών αγαθών (που σε
ποσοστό περίπου 95% αφορά τα έσοδα από τα πετρελαιοειδή) εμφανίζεται
μειωμένος στο ενδεκάμηνο Ιανουαρίου - Νοεμβρίου 2013 κατά 238 εκατ. ευρώ
έναντι του ίδιου διαστήματος του 2012. Μια πτώση που αποκτά ακόμα
μεγαλύτερη σημασία εάν αναλογιστεί κανείς ότι μόλις τον προηγούμενο μήνα
το υπουργείο Οικονομικών αναθεώρησε επί τα χείρω την ετήσια πρόβλεψή
του για τα έσοδα από τον ΕΦΚ ενεργειακών αγαθών. Στον προϋπολογισμό του
2014 ενέγραψε πρόβλεψη σύμφωνα με την οποία τα συνολικά έσοδα του 2013
από τον ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων θα ανέλθουν στα 4,277 δισ. ευρώ.
Ωστόσο, στο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα το υπουργείο εκτιμούσε ότι φέτος θα
συγκέντρωνε 4,55 δισ. ευρώ. Δηλαδή, έχει μειωθεί ο πήχυς κατά 273 εκατ.
ευρώ, ώστε να είναι πιο ρεαλιστικός, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι το 2012
συγκεντρώθηκαν από τον εν λόγω φόρο 4,464 δισ. ευρώ.
Παρόμοια
είναι η κατάσταση και με τον ΦΠΑ των πετρελαιοειδών. Στο ενδεκάμηνο
Ιανουαρίου - Νοεμβρίου 2013 τα έσοδα από τον ΦΠΑ των πετρελαιοειδών ήταν
2 δισ., όταν στην αντίστοιχη περίοδο του 2012 ήταν 2,35 δισ. Και σε
αυτή την περίπτωση, ο ετήσιος στόχος που περιλαμβανόταν στο Μεσοπρόθεσμο
(2,587 δισ. ευρώ) αναθεωρήθηκε προς τα κάτω κατά 263 εκατ. ευρώ με τον
νέο προϋπολογισμό.
Με αυτά τα δεδομένα αυξάνονται οι υποστηρικτές
της πρότασης για μείωση του ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης. Θεωρούν ότι αν
μειωθεί ο φόρος, θα ενισχυθεί η κατανάλωση, με αποτέλεσμα να στηριχθούν
τα δημόσια έσοδα και ταυτόχρονα να καλυφθούν οι ανάγκες περισσότερων
νοικοκυριών τώρα που η θερμοκρασία έχει υποχωρήσει. Μάλιστα, αναφέρουν
ότι η ύπαρξη πρωτογενούς πλεονάσματος φέτος θα έπρεπε να δίνει τη
δυνατότητα για μια τέτοιου είδους χαλάρωση.
Από την άλλη, στο υπ.
Οικονομικών εκτιμούν ότι μια μείωση του ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης δεν
θα άλλαζε την κατάσταση. Και αυτό, γιατί -όπως εξηγούν- η αρνητική
απόκλιση έναντι των στόχων οφείλεται στο γεγονός ότι ούτως ή άλλως η
κατανάλωση έχει μειωθεί αισθητά, λόγω της συρρίκνωσης του διαθέσιμου
εισοδήματος. Επίσης, αναφέρουν ότι πολλά νοικοκυριά είχαν δημιουργήσει
σημαντικό απόθεμα όταν ο φόρος ήταν μικρότερος και στο πλαίσιο αυτό δεν
έχουν γίνει πολλές αγορές φέτος. Παράλληλα, μία εκ νέου διαφοροποίηση
του ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης και του ΕΦΚ στο πετρέλαιο κίνησης θα
οδηγούσε πάλι σε αύξηση του λαθρεμπορίου στα καύσιμα.
Στη συζήτηση
αυτή θα πρέπει να προστεθεί ακόμα ένας παράγοντας. Πρόκειται για την
τρόικα, η οποία ήδη έχει εντοπίσει δημοσιονομικές «τρύπες» από την
αλλαγή του τρόπου φορολόγησης των ακινήτων το 2014 (περίπου 315 εκατ.
ευρώ) και τη διατήρηση του χαμηλού συντελεστή ΦΠΑ στην εστίαση (άλλα 300
εκατ. ευρώ). Αρμόδια στελέχη σημειώνουν ότι μια μονομερής μείωση και
του ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης θα δημιουργούσε επιπρόσθετο κενό, για το
οποίο στην καλύτερη περίπτωση θα πρέπει να υιοθετηθούν άλλα μέτρα
ισοδύναμης απόδοσης για τον προϋπολογισμό.