Το 2014, το ρωσικό φυσικό αέριο για την Ευρώπη θα είναι φθηνότερο. Η «Gazprom» για να αντέξει τις πιέσεις του διεθνούς ανταγωνισμού, είναι έτοιμη να μειώσει την τιμή του «γαλάζιου χρυσού» που εξάγει κατά 4%. Μια κίνηση που αποτιμάται θετικά από όλους τους αναλυτές στα ενεργειακά θέματα.
Η «Gazprom», όταν διαμόρφωνε τον προϋπολογισμό της για το 2014, είχε θέσει σαν μέση τιμή βάσης του φυσικού αερίου που εξάγεται σε χώρες του «άπω–μακρινού–εξωτερικού» (ανεπίσημος όρος που χρησιμοποιείται για τις χώρες του εξωτερικού που δεν ανήκαν στην ΕΣΣΔ, και στην περίπτωση των εξαγωγών φυσικού αερίου, είναι οι χώρες της Ευρώπης, εκτός των Δημοκρατιών της τέως ΕΣΣΔ), τα 372 δολάρια ανά 1.000 κυβικά μέτρα. Τιμή που είναι κατά 15 δολάρια χαμηλότερη από την αντίστοιχη του 2013. Αυτό ανακοίνωσε ο επικεφαλής της διεύθυνσης Οικονομικών και Χρηματοπιστωτικών Υποθέσεων του ρωσικού ενεργειακού γίγαντα, Αντρέι Κρουγκλόφ.
Ο κύριος λόγος για την πτώση της τιμής του εξαγόμενου φυσικού αερίου, είναι η συντηρητική πρόβλεψη για την τιμή του πετρελαίου. Η «Gazprom» εκτιμά ότι η τιμή πώλησης του βαρελιού πετρελαίου τύπου Urals θα έχει μέση ετήσια πτώση κατά 4 δολάρια και θα πωλείται μέχρι 101 δολάρια το βαρέλι. Τα μακροπρόθεσμα συμβόλαια εξαγωγών της «Gazprom» είναι συνδεδεμένα με την τιμή ενός «πακέτου» προϊόντων πετρελαίου, με υστέρηση στις τιμές εννέα μηνών. Έτσι, η δυναμική των τιμών του πετρελαίου επηρεάζει άμεσα το κόστος του φυσικού αερίου.
Ετσι, η μέση τιμή του φυσικού αερίου που μεταφέρεται στην Ευρώπη μειώνεται για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά. Το 2013, είχε μειωθεί κατά 5,5%, αγγίζοντας τα 380 δολάρια τα χίλια κυβ. μέτρα, ανακοίνωσε η «Gazprom».
Εκπτώσεις και αύξηση εξαγωγών
Ωστόσο οι ειδικοί πιστεύουν ότι η κύρια αιτία για την επικείμενη έκπτωση, δεν βρίσκεται στην τιμή του πετρελαίου, αλλά στη διαφορά μεταξύ των τιμών των μακροπρόθεσμων συμβολαίων-συμβάσεων και των τιμών στην αγορά spot. «Η πραγματική τιμή για τις εξαγωγές φυσικού αερίου το 2014, θα εξαρτηθεί από το πως θα πάνε οι τιμές στην αγορά πετρελαίου στην Ευρώπη», λέει ο διαχειριστής χαρτοφυλακίων μετοχών της Concern General Invest, Βλαντισλάβ Μέτνιεφ.
Από την πλευρά του, ο αναλυτής του Ινστιτούτου Ενέργειας και Οικονομικών, Σεργκέι Αγκιμπάλοφ, σημείωσε: «Τα προηγούμενα χρόνια είχε παρατηρηθεί μια σημαντική διαφορά μεταξύ των τιμών spot και των τιμών των μακροπρόθεσμων συμβολαίων που είναι συνδεδεμένες με το πετρέλαιο, και όχι μόνο αυτών που αφορούν στη «Gazprom». Για παράδειγμα, το 2012 οι τιμές spot ήταν κατά μέσο όρο 20% χαμηλότερες από τη δημοσιευμένη εκτιμώμενη τιμή ρωσικού φυσικού αερίου στη Γερμανία». Το 2013, μετά την παροχή εκπτώσεων στους Ευρωπαίους αγοραστές, η διαφορά μειώθηκε στο 7%, προσθέτει ο ίδιος. Είναι λογικό ότι το 2014 η διαφορά αυτή θα μειωθεί ακόμα περισσότερο.
Η κίνηση αυτή, με τη σειρά της, θα αυξήσει τους όγκους φυσικού αερίου που θα εξάγει η «Gazprom» στην Ευρώπη. Αν οι εξαγωγές της «Gazprom» στην Ευρώπη για το 2012 είχαν μειωθεί κατά 7,5%, αγγίζοντας συνολικά τα 138,8 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα, το 2013, στο φόντο των τιμολογιακών εκπτώσεων, ο ρωσικός ενεργειακός κολοσσός αύξησε την παροχή φυσικού αερίου προς την Δυτική και Κεντρική Ευρώπη στα 161,5 δισεκατομμύρια κ.μ..
Οι εκτιμήσεις των ειδικών αναλυτών για τις ρωσικές εξαγωγές φυσικού αερίου είναι αισιόδοξες και για φέτος. Ο Μέτνιεφ περιμένει μικρή αύξηση, της τάξης του 3% σε σχέση με το 2013, που θα αντισταθμίσει ένα τμήμα των απωλειών από την αναμενόμενη μείωση των τιμών του φυσικού αερίου. Η κύρια αναλύτρια της «Alpari», Άννα Μποντρόβα, είναι επίσης αισιόδοξη: Το 2014, λέει, η «Gazprom» μπορεί να αυξήσει τις ροές του γαλάζιου χρυσού προς την Ευρώπη κατά 10% - 15%. «Η στάση της «Gazprom» στη σημερινή συγκυρία, είναι απολύτως σωστή. Για να πουλήσει, θα πρέπει να μειώσει την τιμή», εξηγεί ο αναλυτής της IFC Markets, Ντμίτρι Λουκασόφ.
Εξωτερικοί παράγοντες
Τρεις είναι οι λόγοι που μειώθηκε η ευρωπαϊκή ζήτηση για ρωσικό φυσικό αέριο τα τελευταία χρόνια, τονίζει ο Λουκασόφ:
Πρώτον, η Ευρωπαϊκή Ένωση εφαρμόζει σοβαρά ένα πρόγραμμα αύξησης του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ). Μέχρι το 2020, η συμμετοχή των ΑΠΕ αναμένεται να ανέλθει στο 20% από το σημερινό 14%. Όλα αυτά συμβαίνουν στο πλαίσιο της δραστικής ανάπτυξης μέτρων για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και της εξοικονόμησης ενέργειας.
Δεύτερον, η οικονομία της Ευρωζώνης (ΕΖ) βρίσκεται για σχεδόν δύο χρόνια σε ύφεση. Το ΑΕΠ της ΕΖ μειώθηκε το τρίτο τρίμηνο του 2013 κατά 0,4%.
Τρίτον, σε συνθήκες μείωσης της ζήτησης, παρατηρείται αύξηση της προσφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου από το Κατάρ και τη Νιγηρία.
«Προς το παρόν -εκτιμά η Μποντρόβα- η «Gazprom» μπορεί να ελίσσεται, αλλά στη συνέχεια θα είναι πιο δύσκολα. Με το που θα εμφανιστεί στην αγορά φυσικό αέριο από σχιστολιθικά πετρώματα, σε επαρκείς ποσότητες και σε ελκυστική τιμή, το ρωσικό μονοπώλιο θα πρέπει να αναθεωρήσει τις προτάσεις του ώστε αυτές να καταστούν πραγματικά ελκυστικές για τους καταναλωτές». Ωστόσο, ο Ντμίτρι Λουκασόφ θεωρεί ότι η «Gazprom» δεν θα προχωρήσει σε περαιτέρω μειώσεις της τιμής του αερίου. «Όλες οι παραχωρήσεις που μπορούσαν να γίνουν υπέρ των Ευρωπαίων καταναλωτών, έχουν ήδη γίνει. Το κόστος του φυσικού αερίου υπολογίζεται σύμφωνα με τις διεθνείς τιμές του πετρελαίου, οι οποίες εξακολουθούν να είναι σταθερές», λέει. Στην παρούσα φάση, πάντως, η «Gazprom» καταφέρνει και αντισταθμίζει τις εκπτώσεις στις τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη με την αύξηση των εξαγωγών και της ζήτησης στη ρωσική αγορά, η οποία γίνεται όλο και πιο κερδοφόρα.
Τέλος, η «Gazprom» κρύβει έναν ακόμα άσσο στο μανίκι της. Όπως είναι γνωστό, το ρωσικό μονοπώλιο βρίσκεται εδώ και αρκετά χρόνια σε διαπραγματεύσεις για να προμηθεύει μεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου την Κίνα, με στόχο τη διαφοροποίηση των εξαγωγών της. Η «Gazprom» προτίθεται να παραδίδει ετησίως 38 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου στην Κίνα, με δυνατότητα αύξησης των όγκων γαλάζιου χρυσού στα 60 δισ. κυβικά μέτρα, ξεκινώντας από το 2018.