Εμπλοκή παρατηρείται για την ολοκλήρωση της μεταβίβασης του ΔΕΣΦΑ στην
Αζέρικη Socar, ενώ οι αγοραστές πλέον αισθάνονται «κουρασμένοι»
αναμένοντας επί τόσους μήνες την έγκριση των κοινοτικών αρχών για την
ανάληψη του ελέγχου της εταιρείας διαχείρισης του δικτύου φυσικού
αερίου.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες του Euro2day.gr, η αρνητική αυτή εξέλιξη που
απομακρύνει την καταβολή του τιμήματος των 400 εκατομμυρίων υπέρ του
Δημοσίου και των ΕΛ.ΠΕ., προέκυψε μετά τη διαπίστωση ότι η διαδικασία
που συμφωνήθηκε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για την αποδοχή από το
Αζερμπαϊτζάν των όσων προβλέπουν οι κοινοτικές οδηγίες, δεν μπορεί να
εφαρμοστεί.
Από την αρχή ήταν γνωστό ότι, για τον έλεγχο ενός εθνικού συστήματος
μεταφοράς φυσικού αερίου από κρατική εταιρεία μη κοινοτικής χώρας, θα
έπρεπε να προηγηθεί αποδοχή από το κράτος της συγκεκριμένης εταιρείας, των όρων που διέπουν τη λειτουργία των συστημάτων αυτών.
Επειδή όμως η αποδοχή αυτή, θα έπρεπε να γίνει με την υπογραφή
διακρατικών συμφωνιών μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και ξεχωριστά με κάθε ένα
Κράτος Μέλος, προκρίθηκε η υπογραφή μιας καταρχήν συμφωνίας μεταξύ
Αζερμπαϊτζάν και Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ώστε να προχωρήσει η συναλλαγή
και στη συνέχεια να εξεταστεί αν και κατά πόσο απαιτείται η υπογραφή
ξεχωριστών διακρατικών συμφωνιών.
Από πλευράς ΥΠΕΚΑ, εκφράζονταν η αισιοδοξία ότι η σχετική διαδικασία θα
μπορούσε να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος Ιουνίου του 2014. Ωστόσο στη
συνέχεια οι αρμόδιες υπηρεσίες της γενικής διεύθυνσης ενέργειας
υπαναχώρησαν θεωρώντας ότι η υπογραφή συμφωνίας Ε.
Επιτροπής-Αζερμπαϊτζάν, δεν καλύπτει τυπικά τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τις κοινοτικές οδηγίες (τρίτο ενεργειακό πακέτο).
Στη διευθέτηση της εκκρεμότητας, έχουν εμπλακεί τόσο το ΥΠΕΚΑ, όσο και
το ΥΠΕΞ, που βρίσκονται σε συνεχή επαφή με τις υπηρεσίες της Επιτροπής
και τα υψηλόβαθμα στελέχη της Socar που έχουν αναλάβει το project του
ΔΕΣΦΑ. Οι εκτιμήσεις του ΥΠΕΚΑ είναι ότι το πρόβλημα θα διευθετηθεί.
Ωστόσο κανείς δεν μπορεί να προβλέψει ποιες θα είναι οι αντιδράσεις της
Socar που αναμένει επί μήνες, ενώ είναι άγνωστο ακόμη αν θα κρίνει ως
συμβατούς με τους στρατηγικούς σχεδιασμούς της εταιρείας, τους όρους που θα θέσει η Ε. Επιτροπή για τη λειτουργία του ΔΕΣΦΑ από το ιδιοκτησιακό καθεστώς της Socar.
Το επιπλέον στοιχείο που προκαλεί ανησυχία, είναι ότι η Επιτροπή με την
παρούσα σύνθεσή της έχει πάψει να λειτουργεί επί της ουσίας, ενώ η νέα
Επιτροπή θα αναλάβει καθήκοντα τον προσεχή Νοέμβριο.
Πάντως σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, δεν αναμένεται να υπάρξει
δυσάρεστη έκπληξη με αποχώρηση της Socar, τουλάχιστον μέχρι τα μέσα
Ιουνίου. Ο λόγος είναι ότι τότε αναμένεται να έρθει στην Αθήνα ο
πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίγιεφ, οπότε η εκκρεμότητα με το ΔΕΣΦΑ θα βρίσκεται στην ατζέντα των συζητήσεων με τον Πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά.
Από το ξεκίνημα της διαδικασίας πώλησης του ΔΕΣΦΑ στη Socar, το
Euro2day.gr είχε επισημάνει τις δυσκολίες του εγχειρήματος. Ο λόγος
είναι ότι για πρώτη φορά ενεργειακή υποδομή μεταφοράς, η λειτουργία της
οποίας είναι απολύτως ρυθμιζόμενη, θα μεταβιβασθεί σε κρατική εταιρεία
μη κοινοτικής χώρας.
Αυτό σημαίνει ότι από τα πράγματα τίθεται θέμα αποδοχής των όρων που
θέτουν οι κοινοτικές οδηγίες κυρίως ως προς τον πλήρη λογιστικό,
διοικητικό και ιδιοκτησιακό διαχωρισμό των δραστηριοτήτων διαχείρισης
εθνικού συστήματος μεταφοράς φυσικού αερίου, από την καθετοποιημένη
ενεργειακή εταιρεία και η εξεύρεση φόρμουλας για την αποδοχή των
δεσμεύσεων αυτών χωρίς να απαιτηθεί μεγάλο χρονικό διάστημα.
Ως γνωστόν η Socar είναι παραγωγός και προμηθευτής φυσικού αερίου, δραστηριότητες που ασκεί ή θέλει να ασκήσει και εντός της ΕΕ. Οπότε τίθεται θέμα αντίστοιχο με αυτό που θέτει η Ε. Επιτροπή για τη δραστηριοποίηση της Ρωσικής Gazprom στην ΕΕ.
Έτσι, ακόμη και να ήθελε η Ε. Επιτροπή να γίνει πιο «ελαστική» απέναντι
στη Socar, κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσε να το κάνει πράξη, από τη στιγμή
που πραγματοποιεί έρευνα σε βάρος της ρωσικής εταιρείας για παραβίαση
των κανόνων που ισχύουν στην ΕΕ για τη δραστηριοποίηση στο φυσικό αέριο
και δεν θα μπορούσε να εφαρμόζει δύο μέτρα και σταθμά.
Τέλος με αφορμή την αρνητική αυτή εξέλιξη για μια σημαντική ιδιωτικοποίηση, αξίζει να επισημανθούν οιαντιφάσεις και η προβληματική λειτουργία των
θεσμικών οργάνων της ΕΕ στην περίπτωση της Ελλάδας. Η Ευρωπαϊκή
Επιτροπή ως μέλος του κλιμακίου της τρόικας πιέζει για ιδιωτικοποιήσεις
χωρίς ταυτόχρονα να θέτει ποιοτικά κριτήρια ή κριτήρια εφικτότητας.
Από την άλλη, η γραφειοκρατία της Επιτροπής στις Βρυξέλλες κάνει ότι
μπορεί για να φέρνει προσκόμματα και καθυστερήσεις. Επί του προκειμένου,
τις δυσκολίες του εγχειρήματος για το ΔΕΣΦΑ, τις γνώριζαν οι άνθρωποι
της Επιτροπής στην Αθήνα. Ωστόσο έδωσαν το πράσινο φως στην
Κυβέρνηση για την προώθηση των διαδικασιών με τη Socar. Οι ευθύνες της
κυβέρνησης δεν είναι μικρότερες, αφού τα αρμόδια στελέχη της γνωρίζουν ή
έπρεπε και αυτά να γνωρίζουν καλά τις σημαίνει η πώληση αυτού του
περιουσιακού στοιχείου και τις εμπλοκές που θα ήταν πολύ πιθανό να
προκληθούν.