Σε περίπτωση που οι εντάσεις στην Ουκρανία κλιμακωθούν σε εχθροπραξίες μεγαλύτερης έκτασης, ή ακόμα και σε εμφύλιο πόλεμο μεταξύ της φιλορωσικής Ανατολής και της φιλοευρωπαϊκής Δύσης, η διεθνής κοινότητα θα έρθει αντιμέτωπη με μια σοβαρή πρόκληση, καθώς στις δύο πλευρές εμπλέκονται παλαιοί εχθροί της ψυχροπολεμικής εποχής. Μέχρι στιγμής, έχουμε δει από τις δυτικές κυβερνήσεις, με επικεφαλής τις ΗΠΑ, αρκετές προσπάθειες να πείσουν μέσω κυρώσεων τη Ρωσία να σταματήσει να «ρίχνει περισσότερο λάδι στη φωτιά» μετά την προσάρτηση της Κριμαίας.
Εάν υπάρξει περαιτέρω κλιμάκωση, θα ακολουθήσουν αυστηρότερες κυρώσεις, με στόχο να εμποδίσουν τη Ρωσία και τους ολιγάρχες της να δραστηριοποιούνται κανονικά μέσω των επιχειρήσεών τους και να επιφέρουν επιπλέον πλήγμα στη ρωσική οικονομία, η οποία ήδη παραπαίει εξαιτίας της πτώσης στην οικονομική δραστηριότητα. Οι επιπτώσεις για τη Ρωσία θα ήταν εξίσου οδυνηρές με αυτές για την Ουκρανία. Στις αγορές εμπορευμάτων, οι εξελίξεις στην Ουκρανία έχουν επηρεάσει τον χρυσό, το αργό πετρέλαιο, το σιτάρι και το νικέλιο.
Σε περίπτωση που η Ρωσία διακόψει τον ανεφοδιασμό της Ευρώπης, οι τιμές του πετρελαίου ενδέχεται αρχικά να σημειώσουν αύξηση. Σε αρκετές περιπτώσεις, από την Αραβική Ανοιξη του 2011 και έπειτα, έχουμε δει τιμές πετρελαίου πάνω από τα 120 δολάρια το βαρέλι που είχαν σχεδόν αμέσως αρνητική επίδραση στην παγκόσμια ανάπτυξη. Ωστόσο, μια τέτοια κίνηση από πλευράς της Ρωσίας θα προκαλούσε έκπληξη, και θα ήταν ιδιαίτερα αντιπαραγωγική για την ίδια δεδομένου ότι ένα τεράστιο μέρος των εσόδων πετρελαίου της προέρχεται από την Ευρώπη. Η εξάρτηση μεταξύ της Ρωσίας και των χωρών της πρώην Σοβιετικής Ενωσης και της Ευρώπης έχει αυξηθεί με τα χρόνια, ειδικά σε ό,τι αφορά το αργό πετρέλαιο και το φυσικό αέριο.
Παρά το γεγονός ότι το παγκόσμιο ενδιαφέρον είναι κατά κύριο λόγο επικεντρωμένο στον κίνδυνο ανόδου των τιμών πετρελαίου, υπάρχει και μια άλλη διάσταση σε αυτή την ιστορία, που θα μπορούσε να ανατρέψει τελείως το σκηνικό. Το 1986, η Σαουδική Αραβία σταμάτησε ξαφνικά τις προσπάθειές της να διατηρήσει τις τιμές του πετρελαίου σταθερές, ειδικά αφότου η Ρωσία αύξησε την παραγωγή πετρελαίου της. Κατά συνέπεια, η Σ. Αραβία πιέστηκε να μειώσει την παραγωγή της ώστε να διατηρήσει τις τιμές σταθερές. Από τη στιγμή που το βασίλειο ξεκίνησε να αυξάνει την παραγωγή του το 1985 και το 1986, οι τιμές πετρελαίου κατέρρευσαν στα 30 δολάρια το βαρέλι, φτάνοντας μέχρι και τα 10,50 δολάρια το βαρέλι τον Μάρτιο του 1986. Το αποτέλεσμα ήταν μια τεράστια απώλεια εσόδων για τη Σοβιετική Ενωση, μια απώλεια που κατά πάσα πιθανότητα έπαιξε ρόλο στη διάλυση της υπερδύναμης λίγα χρόνια αργότερα, το 1991.
Σήμερα αντιμετωπίζουμε μια παρόμοια κατάσταση, καθώς τα εμπορικά αποθέματα αργού πετρελαίου των ΗΠΑ βρίσκονται σε ύψη-ρεκόρ. Επιπλέον, οι ΗΠΑ διαθέτουν και το Στρατηγικό Απόθεμα Πετρελαίου, το οποίο αυτή τη στιγμή φτάνει σχεδόν τα 700 εκατ. βαρέλια, με μέσο κόστος τα 30 δολάρια το βαρέλι. Σήμερα το Στρατηγικό Απόθεμα Πετρελαίου των ΗΠΑ είναι πολύ πιο υψηλό από όσο χρειάζεται, δεδομένου ότι τόσο η κατανάλωση όσο και οι εισαγωγές στη χώρα μειώνονται. Η αμερικανική κυβέρνηση έχει απαγορεύσει την εξαγωγή αργού πετρελαίου από το 1979. Σε περίπτωση που το Κογκρέσο αποφασίσει να καταργήσει τον σχετικό νόμο, οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να γίνουν ένας σημαντικός εξαγωγέας πετρελαίου.
Μια επανεκκίνηση των εξαγωγών στις ΗΠΑ θα μετέβαλε σημαντικά την παγκόσμια αγορά πετρελαίου. Κάτι τέτοιο θα είχε αλλεπάλληλες επιπτώσεις στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου και πιθανόν να είχε την ίδια αποσταθεροποιητική επίδραση στη Ρωσία όπως η επίδραση που είχε το 1986 στην πρώην Σ. Ενωση η απόφαση της Σαουδικής Αραβίας. Σε αυτό το πλαίσιο, θεωρούμε ιδιαιτέρως απίθανο το ενδεχόμενο να χρησιμοποιηθεί από οποιαδήποτε πλευρά αυτής της σύγκρουσης το «όπλο του πετρελαίου».
* Επικεφαλής Στρατηγικής Εμπορευμάτων στη Saxo Bank