Οι Βρυξέλλες αποκάλυψαν στόχο ενεργειακής αποδοτικότητας 30% που θα μειώσει τις ανάγκες της Ευρώπης για ρωσικό φυσικό αέριο, αν και παράλληλα ικανοποίησαν και την αντίπαλη άποψη, αποφεύγοντας να κάνουν δεσμευτικό τον στόχο.
Μετά από μήνες συνομιλιών που έθεσαν την Πολωνία και την Βρετανία στην αντίθετη πλευρά του ριγκ με τους υπερασπιστές αυστηρότερων στόχων, των οποίων ηγείται η Γερμανία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέλεξε να καταλήξει σεσυμβιβασμό: Να θέσει έναν ελαφρώς αυστηρότερο στόχο για καύσεις υδρογονανθράκων, αλλά να μείνει σιωπηλή στο αν θα είναι ο στόχος δεσμευτικός.
Το θέμα στην διαμάχη για την ενεργειακή αποδοτικότητα δεν είναι μόνο η πολιτική με την οποία θα απαντήσει η Ευρώπη στα διλήμματα για την παροχή καυσίμων που εγείρει η ουκρανική κρίση, αλλά και μιαμάχη για το άνισο οικονομικό βάρος της ανταπόκρισης σε υποχρεωτικούς στόχους. Υπάρχει επίσης το ζήτημα στρατηγικής του κατά πόσον χρειάζονταν εξ αρχής οι στόχοι αποδοτικότητας.
Μολονότι η σύσταση της Κομισιόν δημιουργεί το ορόσημο για την επόμενη διαπραγμάτευση, για να υιοθετηθεί ο στόχος ή να πάρει σάρκα σε νομοθεσία, χρειάζεται η ομόφωνη στήριξη των κρατών της ΕΕ. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δουλεύουν ήδη για να αντεπεξέλθουν στο χρονικό όριο του Οκτωβρίου που έθεσαν αυτοβούλως, ώστε να καταλήξουν στην «κλιματική και ενεργειακή πολιτική 2030».
Ο στόχος που αποκάλυψε ο επίτροπος Ενέργειας Günther Oettinger, ενθαρρύνει τις κυβερνήσεις να βελτιώσουν την αποδοτικότητά τους ώστεη κατανάλωση το 2030 να είναι 30% χαμηλότερηαπό τα επίπεδα που προβλέπονταν το 2007. Ο κ. Oettinger σχολίασε ότι ο στόχος θέτει την Ευρώπη «στην εμπροσθοφυλακή της ενεργειακής απόδοσης».
Η ενεργειακή αποδοτικότητα θεωρείται ο πιο απλός και φθηνός τρόπος για την μείωση των καυσαερίων.
Η ΕΕ έχει ήδη στόχο 20% αποδοτικότητας για το 2020, που είναι εθελοντικός. Για να αντεπεξέλθει σε δεσμευτικούς στόχους, θα χρειαστείμεταρρύθμιση στα στάνταρ κατασκευών, ηλεκτρικών δικτύων, φωτισμού, ασφάλειας και δικτύων θέρμανσης.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΕΕ, ένας στόχος 25% θα μείωνε τις εισαγωγές φυσικού αερίου της ΕΕ κατά περίπου 9% ως το 2030, ενώ ένας στόχος 35% κατά 33%.
Οι νέοι στόχοι της Κομισιόν είναι πιο φιλόδοξοι από το 27-29% που πρόσφατα ζητούσαν ορισμένοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, αλλά πιο ταπεινοί από το «σκληρό» υποχρεωτικό ελάχιστο 35% που ζητούσαν η Γερμανία και η Δανία. Θεωρούν ότι η «εξυπνότερη» κατανάλωση είναι ουσιώδης για να μειωθεί η εξάρτηση από το εισαγόμενο ρωσικό αέριο, που σήμερα καλύπτει το ένα τρίτο της ευρωπαϊκής ζήτησης.
Ο νέος πρόεδρος της Κομισιόν Jean-Claude Juncker, έχει λάβει πιο σκληρή θέση όσον αφορά την υποχρέωση των κρατών να αντεπεξέλθουν στον στόχο, δηλώνοντας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την περασμένη εβδομάδα ότι «ένας δεσμευτικός στόχος 30% είναι για εμένα το ελάχιστο».
Μολονότι η ουκρανική κρίση και η αβεβαιότητα για την παροχή ενέργειας από τη Ρωσία έχουν δικαιολογήσει τις χώρες που ζητούν φιλόδοξη προσπάθεια στην αποδοτικότητα, υπάρχουν ακόμησοβαρές διαφορέςπου μένει να ξεπεραστούν μεταξύ των κρατών μελών.
Τα κράτη της Ανατολικής Ευρώπης φοβούνται ότιθα επωμιστούν δυσανάλογο βάροςγια να πετύχουν τους σκληρούς στόχους, γιατί θα είναι πολύ δαπανηρή η προσαρμογή του ανεπαρκούς συστήματος κεντρικής θέρμανσης της σοβιετικής εποχής, που κυριαρχεί στις πόλεις τους.
Η Βρετανία, εν τω μεταξύ, υποστηρίζει φιλόδοξους στόχους για την μείωση των καυσαερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Αλλά θέλει να είναι ελεύθερα τα κράτη να αποφασίσουν το πώς θα κάνουν τις περικοπές.
Ορισμένοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι φοβούνται οι υποχρεωτικοί ενεργειακοί στόχοιθα διαταράξουν το σύστημα εμπορίας συμβολαίων ρύπωντης Ευρώπης και θα επιτείνουν το πρόβλημα των χαμηλών τιμών. Αντιθέτως, εταιρίες όπως η γερμανική Knauf και η γαλλική Saint-Gobain θεωρούν ότι είναι απαραίτητοι οι καθορισμένοι στόχοι για να απελευθερωθούν επενδύσεις.
(Financial Times / euro2day)