Ένας μεγάλος επενδυτής έχει καταγγείλει τη νορβηγική
κυβέρνηση, ότι σκόπιμα "καίει" τους ξένους επενδυτές, προστατεύοντας
παράλληλα τη Statoil, η οποία σε μεγάλο ποσοστό είναι κρατικής ιδιοκτησίας εταιρεία
πετρελαίου.
Τον Δεκέμβριο του 2012, η προηγούμενη κεντροαριστερή
κυβέρνηση του Όσλο παρουσίασε ένα σχέδιο για να μειώσει τα τιμολόγια που το Gassled,
ένα υποθαλάσσιο δίκτυο αγωγών φυσικού αερίου της χώρας, χρέωνε για τη μεταφορά
των καυσίμων, με κέρδος, έως και 90 τοις εκατό από το 2016.
Η απόφαση ήρθε μόλις 18 μήνες μετά, αφότου δηλαδή η
Statoil πούλησε ένα μεγάλο μερίδιο της στο
δίκτυο αγωγών, έκτασης 7.975 χιλιομέτρων. Και η πώληση αυτή ήταν μία μόλις από μια σειρά συμφωνιών που είχαν ως
αποτέλεσμα, να περάσει ο έλεγχος της επιχείρησης, σε μια σειρά από θεσμικούς
επενδυτές και εταιρείες ενέργειας από όλη την Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική και την
Μέση Ανατολή.
Η απόφαση επικυρώθηκε από τη σημερινή κέντρο - δεξιά
κυβέρνηση τον Δεκέμβριο του 2013. Αυτό οδήγησε ορισμένους επενδυτές στην
Gassled, από την οποία διεκδικούν NKr120bn, (16 δις δολάρια), σε συνδυασμένα
έσοδα και έθεσε σε κίνδυνο τις επενδύσεις, που
προέβησαν σε μηνύσεις προς τη νορβηγική κυβέρνηση.
Το επεισόδιο πυροδότησε μία ασυνήθιστα έντονη κριτική της
Νορβηγίας, η οποία γενικά θεωρείται ως
μία από τα πιο διαφανείς στις συναλλαγές της και σταθερή χώρα.
"Αυτό ήταν πρωτοφανές, για πολλούς επενδυτές. 20 έως 30
πολύ μεγάλοι διεθνώς επενδυτές υπέγραψαν μια μηνυτήρια αναφορά, προς το υπουργείο
Πετρελαίου και Ενέργειας, στην οποία επισημαίνεται, ότι αυτό είναι ένα
εξαιρετικά ανησυχητικό γεγονός", δήλωσε ένας επενδυτής.
«Ήταν μία περίπτωση τύπου: ας αφήσουμε το εθνικό πρωταθλητή
να «τερματίσει» πρώτος και μετά τον χτυπάμε πάνω στους διεθνείς επενδυτές,
αφήνοντάς τους να καούν… Νομίζω δε, ότι και η χρονική συγκυρία, που επιλέχτηκε
για κάτι τέτοιο είναι πολύ ύποπτη. Το δασμολογικό καθεστώς δεν είχε αλλάξει εδώ
και 40 χρόνια και όμως άλλαξε μόλις ενάμιση χρόνο, αφότου η Statoil αποχώρησε
από την επένδυσή της, επομένως νομίζω μπορείτε να καταλήξετε σκεπτόμενοι αυτό,
στα δικά σας συμπεράσματα», συνέχισε ο ίδιος.
Η νορβηγική κυβέρνηση την ίδια στιγμή που η μείωση των δασμών είχε σχεδιαστεί για να
ενθαρρύνει την εξερεύνηση για κοιτάσματα φυσικού αερίου, στη θάλασσα της
Νορβηγίας και στη Νότια Θάλασσα του Μπάρεντς, δήλωνε πως ταυτόχρονα εξασφαλίζει ένα «εύλογο» κέρδος για
τους επενδυτές του υποθαλάσσιου δικτύου αγωγών στο Gassled.
Το εν λόγω δίκτυο μεταφέρει το 96 τοις εκατό του αερίου, που
εξάγεται από τη νορβηγική υφαλοκρηπίδα και παρέχει το 20 τοις εκατό του φυσικού
αερίου που καταναλώνεται στην Ε.Ε. καθώς και η Νορβηγία προμηθεύει φυσικό αέριο
στη Βρετανία, τη Γερμανία, τη Γαλλία και το Βέλγιο.
Η Statoil δήλωσε κατά τη χρονική στιγμή της πώλησης, πως
στοχεύει να εντείνει την προσοχή της στην εξερεύνηση και παραγωγή,
δραστηριότητες οι οποίες παράγουν υψηλότερες αποδόσεις για τις επενδύσεις του
ομίλου. Κράτησε δε, ένα 5 τοις εκατό των μετοχών, προκειμένου να διατηρηθεί
κάποια επιρροή στο δίκτυο.
Οι συνεργαζόμενες με την Statoil, μεγάλες εταιρείες
πετρελαίου, Exxon Mobil και Royal Dutch Shell πούλησαν επίσης μικρότερα μερίδιά
τους, στην εγκατάσταση.
Το Gassled είναι ο τύπος της δήθεν ασφαλούς, αξιόπιστου,
μακροχρόνιου περιουσιακού στοιχείου υποδομής, στο οποίο εστιάζουν, όλο
και περισσότεροι από τους μεγάλους επενδυτές, που επιδιώκουν να διαφοροποιήσουν
τα χαρτοφυλάκιά τους και να κερδίσουν μια υψηλότερη απόδοση από αυτή που υπάρχει
από τα κρατικά ομόλογα επενδυτικού βαθμού.
Ο επενδυτής πρόσθεσε: «Η κατάσταση άλλαξε ριζικά και δεν
είναι αυτό που θέλουμε από τις επενδύσεις μας σε υποδομές. Όλα αυτά θέτουν εν
αμφιβόλω, ένα τεράστιο ποσοστό της πίστης στα νορβηγική διαφάνεια στον τομέα
του φυσικού αερίου και γεννούν ερωτηματικά σε ότι αφορά στην εξασφάλιση
κατάλληλων υποδομών επενδύσεων για τους διεθνείς επενδυτές.
"Ο βασικός κίνδυνος του να επενδύει κανείς στη
Νορβηγία, έχει αλλάξει και δεν είμαι
βέβαιος ότι η νορβηγική κυβέρνηση ενοχλείται γι 'αυτό. Λένε: « Τα έργα είναι
εδώ, αλλά οι επενδυτές μας χρειάζονται περισσότερο
από όσο τους χρειαζόμαστε».
Η εκδίκαση της υπόθεσης αναμένεται να γίνει από το
Περιφερειακό Δικαστήριο του Όσλο, τον Απρίλιο του 2015. Το υπουργείο πετρελαίου
και ενέργειας της Νορβηγίας, αρνήθηκε να σχολιάσει την υπόθεση, εν αναμονή της
δικαστικής διαδικασίας.
Πηγή: Financial Times