Η αύξηση παραγωγής πετρελαίου σχιστών στις ΗΠΑ θα
συνεχιστεί ως το 2020, ενώ αντίθετα, η Ρωσία θα βρεθεί στο επίκεντρο μία «τέλειας
καταιγίδας» λόγω του συνδυασμού της πτώσης
των τιμών, των κυρώσεων και των «σκαμπανεβασμάτων» στο ρούβλι, με συνέπεια η
παραγωγή της να συμπιεστεί. Αυτό τονίζει ο ΙΕΑ στην μεσοπρόθεσμη έκθεσή του για
την αγορά πετρελαίου που δημοσίευσε σήμερα. Αναφορικά με τις χώρες του OPEC, προβλέπει
ότι, ακόμη κι όταν οι τιμές ανέβουν ξανά, το μερίδιό τους στην παραγωγή ποτέ
δεν θα επανέλθει στα παλαιά επίπεδα.
Γενικότερα, όπως αναφέρει το νέο Medium-Term Oil Market Report
(MTOMR) του ΙΕΑ, το πολιτικό ρίσκο στον πετρελαϊκό τομέα θα είναι εξαιρετικά
αυξημένο τα προσεχή χρόνια τόσο στον τομέα της παραγωγής όσο και στην διύλιση. Παράλληλα,
ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας προβλέπει ότι η σημερινή πτώση των τιμών δεν σημαίνει
και ανάλογη αύξηση στη ζήτηση, όπως ίσως θα αναμενόταν.
Ωστόσο, ότι παρά την μείωση παραγωγικών επενδύσεων στον
τομέα του πετρελαίου, ο Οργανισμός συνεχίζει να προβλέπει ότι η παγκόσμια
παραγωγική δυναμικότητα θα αυξάνεται κατά 5,2 εκατ. βαρέλια την ημέρα ως το
2020, ενώ το μερίδιο της αύξησης θα ποικίλλει από χώρα σε χώρα. Μάλιστα, τονίζεται
ότι η αλματώδης αύξηση του «ελαφρού» πετρελαίου στις ΗΠΑ έχει διευκολύνει την
ανταπόκριση της παραγωγής των χωρών εκτός OPEC στις διακυμάνσεις των
πετρελαϊκών τιμών σε αντίθεση με παλαιότερες περιόδους κατά τις οποίες
παρατηρούνταν μαζικές πωλήσεις. Σύμφωνα με την έκθεση, η εξέλιξη αυτή
αναμένεται να προκαλέσει την γρήγορη ανάκαμψη των τιμών.
Για το υπόλοιπο της
δεκαετίας, το φετινό MTOMR προβλέπει ότι η ανάπτυξη του «ελαφρού»
πετρελαίου στις ΗΠΑ θα συνεχιστεί καθώς οι τιμές θα πάρουν ανοδική πορεία, ενώ,
γενικά, η Βόρεια Αμερική θα παραμείνει κορυφαία πηγή της αύξησης της παραγωγής
το διάστημα αυτό. Αντίθετα, για την Ρωσία ο ΙΕΑ αναφέρει ότι είναι αντιμέτωπη
με την «τέλεια καταιγίδα» λόγω της ταυτόχρονης
μείωσης των τιμών, των κυρώσεων και των συνεχών διακυμάνσεων της τιμής του ρουβλίου, εξελίξεις που ο
Οργανισμός εκτιμά ότι ωθούν την πετρελαϊκή της παραγωγή σε μείωση. Γενικά,
όπως παρατηρεί η MTOMR, οι χαμηλότερες τιμές πετρελαίου μπορεί να επιτείνουν τον
κίνδυνο πολιτικής αναταραχής σε χώρες που
εξαρτώνται από τις εξαγωγές πετρελαίου και οι οποίες των οποίων, συνεπώς, δεν
έχουν υψηλά περιθώρια απορρόφησης των σχετικών πιέσεων. Ωστόσο, συμπληρώνει ότι
μπορεί επίσης να αποτελέσουν ένα κίνητρο
για να μεγιστοποιήσουν την παραγωγή και την τόνωση της ανάπτυξής της.
Τέλος, για τις χώρες
του OPEC αναφέρει ότι το μερίδιό τους στην παραγωγή θα αυξηθεί θα ανακάμψει
ελαφρώς σε σχέση με τα πρόσφατα χαμηλά επίπεδα, χωρίς, όμως, να επανέλθει ποτέ
πάνω σε εκείνα που επικρατούσαν πριν την «έκρηξη» στην παραγωγή των ΗΠΑ.
«Αυτή η
ασυνήθιστη αντίδραση στη μείωση
των τιμών είναι ένα ακόμη παράδειγμα για το πώς το σχιστολιθικό πετρέλαιο έχει
αλλάξει την αγορά», δήλωσε η εκτελεστική διευθύντρια του ΙΕΑ Μαρία van der Hoeven, κατά την παρουσίαση του MTOMR
στη Διεθνή Εβδομάδα Πετρελαίου του Ινστιτούτου
Ενέργειας (Energy Institute) στο Λονδίνο. «Η κίνηση του ΟΠΕΚ να αφήσει την αγορά να αποκαταστήσει την
ισορροπία από μόνη της είναι μια αντανάκλαση του γεγονότος αυτού». Όπως εξηγεί, η απόφαση του καρτέλ δεν πρόκειται να οδηγήσει το αμερικανικό πετρέλαιο
εκτός αγορών. Αντίθετα, όπως τονίζει το τελευταίο μπορεί να βγει ισχυρότερο τελικά.
Με την προϋπόθεση
ότι οι διεθνείς κυρώσεις κατά του Ιράν παραμένουν εν ισχύι, η αύξηση παραγωγικής
ικανότητας του OPEC αναμένεται να περιοριστεί σε 200 χιλ. βαρέλια την ημέρα ανά έτος. Η συντριπτική
πλειοψηφία αυτής της αύξησης θα
προέλθει από το Ιράκ, σύμφωνα με τον
ΙΕΑ, και, συνεπώς, θα υπόκειται σε σημαντικό κίνδυνο όσο η γεωπολιτική αστάθεια στη χώρα συνεχίζει να υπάρχει.
Σύμφωνα με την έκθεση, τέλος, συνδυασμός και κυκλικών παραγόντων
θα συγκρατήσουν τη ζήτηση σε χαμηλά επίπεδα παρά την πτώση των τιμών, και η ζήτηση
σε σημαντικές χώρες-εξαγωγείς θα πληγεί από την απώλεια των εσόδων. Ωστόσο, ο ΙΕΑ
εκτιμά ότι η παγκόσμια ζήτηση θα αυξηθεί ελαφρώς ταχύτερα από την παραγωγή, οδηγώντας
σε πιο «σφικτή» αγορά και το πρόγραμμα παραγωγής του OPEC από το 2016 και μετά.