Κοιτάζοντας το πρόγραμμα πτήσεων της Γερμανίδας
Καγκελαρίου Angela Merkel για την εβδομάδα από τις 5 Φεβρουαρίου, μπορεί
να το μπέρδευε κάποιος με εκείνο της Ύπατης Εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής
Ένωσης. Σε μία από τις πιο εξαντλητικές εβδομάδες της θητείας της, η
Merkel ταξίδεψε 22.000 χλμ σε μία εβδομάδα - ένδειξη της γερμανικής
ηγεσίας στην Ευρώπη και της δέσμευσής της σε μια συνεκτική εξωτερική
πολιτική της ΕΥρώπης, η οποία αυτές τις ημέρες είναι όλο και περισσότερο
εστιασμένη στα ανατολικά σύνορα και γείτονες της ΕΕ. Η Merkel ταξίδεψε
με τον Γάλλο πρόεδρο Frabcois Hollande, πρώτα στο Κίεβο για να πάρει
μαζί της τον Ουκρανό πρόεδρο Petro Poroshenko, και στη συνέχεια στη
Μόσχα για προκαταρκτικές διαπραγματεύσεις σχετικά με μια συμφωνία για
την Ουκρανία με τον Ρώσο πρόεδρο Vladimir Putin. Κάνοντάς το αυτό, η
Καγκελάριος εμφάνισε την ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική στα καλύτερά της:
ακούραστα διπλωματικά ταξίδια, στα οποία αμέτρητες ώρες συνομιλιών
συνδυάστηκαν με πολύ περιορισμένες ώρες ύπνου Το γεγονός ότι συνοδευόταν
από τον Γάλλο πρόεδρο, υπογραμμίζει την προθυμία της να το παρουσιάσει
αυτό ως ευτωπαϊκή επιχείρηση, αλλά σε ότι αφορά την διεξαγωγή της
διεκδικητικής πολιτικής, η απουσία του Hollande δεν θα έκανε μεγάλη
διαφορά.
Μεγαλύτερης σημασίας ήταν η τακτική αλλαγή που έχει κάνει η Merkel στο
γεωστρατηγικό παιχνίδι μεταξύ της Δύσης και της Ρωσίας. Τους τελευταίους
μήνες, λειυουργούσε ως “κακός μπάτσος” και “καλός μπάτσος” με τον
υπουργό Εξωτερικών της, Frank-Walter Steinmeier, του οποίου το κόμμα,
SPD, είναι παραδοσιακά πιο κοντά στην Ρωσία και με μεγαλύτερη κατανόηση
των συμφερόντων της. Αλλά τότε, το αμερικανικό Κογκρέσο και ο Αμερικανός
πρόεδρος BArack Obama -ό,τι και να αποτελεί την προσωπική άποψη του
προέδρου σχετικά με την βιωσιμότητα της έννοιας- απείλησε να πολώσει τη
διαμάχη με την προμήθεια όπλων στην Ουκρανία, σε μια κίνηση που απηχούσε
τον Ψυχρό Πόλεμο. Αυτό επέτρεψε στην Merkel να περάσει στον ρόλο του
“καλού μπάτσου”. Λαμβάνοντας υπόψη τα όρια των οικονομικών κυρώσεων ως
ένα από τα ισχυρότερα εργαλεία της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, η Merkel
χρειάστηκε αυτή την συμβολή από τον διατλαντικό σύμμαχο της ΕΕ για να
ενισχύσει τη διαπραγματευτική της ισχύ για την (για την ώρα) τελευταία
συνάντηση με τον Putin στο Μινσκ. Ο Obama υποχρεούνταν, και υποστήριξε
την στρατηγική της Merkel, με το να καταστήσει σαφές στη διάρκεια της
επίσκεψης της Merkel στην Ουάσιγκτον, ότι όλες οι επιλογές ήταν στο
τραπέζι.
Η Merkel, έφθασε στην Λευκορωσία ενισχυμένη από την εντυπωσιακή εβδομάδα
με τα ταξίδια, την στήριξη του Obama, την υποστήριξη των ομολόγων της
από την ΕΕ των 28, και την έγκριση της γερμανικής κοινής γνώμης, εκ της
οποίας το 65% υποστηρίζει τις κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας και το 78%
δυσπιστεί έναντι της Μόσχας. Με την συμφωνία του Μινσκ που πέτυχε,
μπορεί να είχε φθάσει στο απώγειό της ως “Καγκελάριος της ΕΥρώπης”. Για
την ώρα, η Merkel έχει κατακτήσει την μακροχρόνια λογική της εξωτερικής
πολιτικής της Γερμανίας στην οποία κυριαρχεί η γεω-οικονομία, σύφωνα με
τα λόγια του Eckhard Cordes, προέδρου του Ost-Ausschuss der deutschen
Wirtschaft (Επιτροπή των Ανατολικοευρωπαϊκών Οικονομικών Σχέσεων). Οι
γερμανικές επιχειρήσεις θα ήθελαν να δουν μια επιστροφή στο business as
usual, όσο το δυνατό νωρίτερα, αλλά μετά από τη δέσμευση της Merkel, η
γερμανική κυβέρνηση δεν έχει άλλη εναλλακτική από το υποστηριξει
περαιτέρω κυρώσεις εάν δεν εφαρμοστεί η κατάπαυση πυρός όπως συμφωνήθηκε
και εάν η Ρωσία δεν ασκήσει πιέσεις στους αυτονομιστές να συμμορφωθούν
με τη συμφωνία Μινσκ ΙΙ. Επιπλέον, ως ένα επόμενο βήμα, το Βερολίνο θα
μπορούσε να εξετάσει την παροχή περαιτέρω οικονομικής στήριξης στην
Ουκρανία ως ανταμοιβή για τη συμμόρφωσή του (η οποία θα συνεπάγεται
περισσότερη τεχνική βοήθεια στο Κίεβο έτσι ώστε να διασφαλιστεί πως
απορροφά αποτελεσματικά τους πόρους). Και στα δύο ζητήματα, η Γερμανία
θα πρέπει να ηγηθεί της ΕΕ για να προστατέψει την θέση της, κάτι που
μπορεί να χρειαστεί να ξεπεραστούν δισταγμοί ή ανησυχίες σχετικά με
κυρώσεις από άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ όπως η Ελλάδα, η Ουγγαρια ή η
Τσεχία.
Μετά από χρόνια κωλυσσιεργίας, οι τωρινές εξελίξεις έχουν υποχρεώσει την
Angela Merkel να εγκαταλείψει την ασάφεια και να παρουσιάσει μια σαφή
θέση της Γερμανίας για την ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική, μια κίνηση για
την οποία η ΕΥρώπη περίμενε αρκετό καιρό.
Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: http://www.ecfr.eu/article/commentary_germany_leads_the_eu_on_russia_sanctions311313