Αυξημένη γεωπολιτική αστάθεια που οδηγεί στη διαμόρφωση ενός συγκρουσιακού περιβάλλοντος σε σειρά χωρών με αυξημένους πολιτικούς κίνδυνους δημιουργεί η πτώση των τιμών του πετρελαίου.
Σύμφωνα με μελέτη του διεθνούς ομίλου μεσιτείας ασφαλίσεων, αντασφαλίσεων και υπηρεσιών διαχείρισης κινδύνων ΑΟΝ, το 2015 αναμένεται ιδιαίτερα ταραχώδες σε αρκετές χώρες, ακόμη και σε πετρελαιοπαραγωγές χώρες της Μέσης Ανατολής και Αφρικής, λόγω της αποκλιμάκωσης των τιμών του πετρελαίου.
Στην κορυφή της λίστας αναπτυσσόμενων χωρών με αυξημένους πολιτικούς κίνδυνους (αναφέρονται ως «Υψηλού και πολύ Υψηλού Πολιτικού Κινδύνου») τοποθετούνται, μεταξύ άλλων, το Ιράν, το Ιράκ, η Λιβύη, η Ρωσία, η Βενεζουέλα, η Νιγηρία, το Σουδάν και το Τουρκμενιστάν, κυρίως λόγω τις μείωσης της τιμής του πετρελαίου και της ήδη αυξημένης κοινωνικοπολιτικής αστάθειας στις πετρελαιοπαραγωγές αυτές χώρες. Παράλληλα, χώρες όπως η Αίγυπτος, η Τυνησία και το Μαρόκο, οι οποίες, υπό άλλες συνθήκες, θα έπρεπε να επωφελούνται της πτώσης του κόστους εισαγωγής πετρελαίου, πλέον αντιμετωπίζουν αυξημένους κινδύνους λόγω του κενού εξουσίας στο Ιράκ, τη Λιβύη και τη Συρία, αναφέρει η μελέτη.
Παράλληλα, σύμφωνα με την έρευνα της ΑΟΝ “Χάρτης Πολιτικών Κινδύνων 2015”, οι συνεχιζόμενες βιαιότητες εξτρεμιστικών ομάδων στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και Αφρικής, πρόκειται να επηρεάσουν αρνητικά τις οικονομίες των πιο ευάλωτων χωρών, οι οποίες δεν διαθέτουν την αντοχή προκειμένου να αντΕπεξέλθουν σε περαιτέρω οικονομικές δυσκολίες.
Θλιβερή υπενθύμιση των παραπάνω αποτελεί η κλιμάκωση των συγκρούσεων το τελευταίο διάστημα στην Υεμένη και την κλιμάκωση της χώρας σε εμπόλεμη κατάσταση. Οι σιίτες αντάρτες Χούτι κατέλαβαν την πρωτεύουσα Σαναά, αντικατέστησαν τον Ιανουάριο την κυβέρνηση με προσωρινό Επαναστατικό Συμβούλιο και υποχρέωσαν τη Σαουδική Αραβία να επέμβει υπό το φόβο ιρανικού δάκτυλου.
Την ίδια στιγμή, αναφέρει η έρευνα, οι αυξανόμενες διενέξεις στην Ανατολική Ουκρανία και οι διεθνείς κυρώσεις προς τη Ρωσία, σε συνδυασμό με την πτώση της τιμής του πετρελαίου, αποδυναμώνουν το επενδυτικό κλίμα στην ευρύτερη περιοχή. Έτσι, Ρωσία και Ουκρανία εξακολουθούν να χαρακτηρίζονται από την ΑΟΝ ως «εξαιρετικά δυσμενή εδάφη για την εγκατάσταση και λειτουργία επιχειρήσεων», επηρεάζοντας παράλληλα τις οικονομίες των υπόλοιπων κρατών της Κοινοπολιτείας Ανεξάρτητων Κρατών (CIS region) και ιδιαίτερα τους γειτνιάζοντες εμπορικούς συνεταίρους τους (Λευκορωσία, Καζακστάν).
Κλειδί τα περιθώρια διύλισης
Όλα αυτά συμβαίνουν με την τιμή του πετρελαίου να παραμένει, παρά τις εκλάμψεις, κάτω από τα επίπεδα των 50 δολαρίων το βαρέλι και τις εκτιμήσεις των αναλυτών να κάνουν λόγο για περαιτέρω υποχώρηση.
Από τον Ιούνιο του 2014 και τα 107 δολάρια το βαρέλι, πλέον η τιμή του μαύρου χρυσού έχει υποχωρήσει κάτω από τα 50 δολάρια. Η επενδυτική τράπεζα Goldman Sachs σε report που δημοσιοποίησε στις αρχές του έτους ανέφερε πως η τιμή του πετρελαίου θα παραμείνει στα επίπεδα των 40 δολαρίων στο μεγαλύτερο μέρος του πρώτου μισού του 2015. Δεν λείπουν οι εκτιμήσεις, όμως, για ακόμη χαμηλότερες τιμές, ακόμη και κάτω από τα 20 δολάρια, όπως πρόσφατα έγραψε στο Bloomberg ο γνωστός αμερικάνος οικονομολόγος Gary Shilling.
Ο ίδιος επιχειρηματολογεί υπέρ αυτού υποστηρίζοντας πως η Σαουδική Αραβία, αρνούμενη να συναινέσει σε μείωση της παραγωγής του ΟΠΕΚ και ουσιαστικά προκαλώντας τη μεγάλη υποχώρηση της τιμής του πετρελαίου, υπολογίζει ότι μπορούν να αντέξει σε καθεστώς χαμηλών τιμών για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από όλες σχεδόν τις πετρελαιοπαραγωγικές χώρες. Η Σαουδική Αραβία χρειάζεται η τιμή του πετρελαίου να είναι πάνω από τα 90 δολάρια το βαρέλι, ώστε να χρηματοδοτεί τον προϋπολογισμό της, ωστόσο διαθέτει συναλλαγματικά αποθέματα ύψους 726 δισ. ευρώ και στοιχηματίζει ότι μπορεί να αντέξει για διάστημα δύο ετών με την τιμή κάτω από τα 40 δολάρια το βαρέλι. Σύμφωνα με πρόσφατo report της ING Investment Management, στον αντίποδα νρίσκονται χώρες όπως η Ρωσία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Κολομβία και η Μαλαισία, όλοι οι σημαντικοί παραγωγοί πετρελαίου και καθαροί εξαγωγείς. Ήδη η Ρωσία αντιμετωπίζει σοβαρές συνέπειες από την υποχώρηση της τιμής του πετρελαίου και για να να αντισταθμίσει τη μείωση των εσόδων της, έχει επιτρέψει το ρούβλι να διολισθήσει απότομα.
Η έρευνα της ΑΟΝ διεξάγεται ετησίως και αναλύει τα επίπεδα επικινδυνότητας, όσον αφορά στους κινδύνους συναλλάγματος, το δημόσιο χρέος, την τρομοκρατία, τις κοινωνικές αναταραχές και διαμάχες, τις πολιτικές παρεμβάσεις και ανατροπές, τους κινδύνους διακοπής της εφοδιαστικής αλυσίδας, τους εμφύλιους πολέμους, τα εξτρεμιστικά κινήματα και τη δράση του οργανωμένου εγκλήματος. Φέτος συμπεριέλαβε 163 χώρες (δεν συμπεριλήφθησαν χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης) και οι αξιολογήσεις των χωρών βασίστηκαν στις αναλύσεις Πολιτικών Κινδύνων των εξειδικευμένων στελεχών της ΑΟΝ, της “Roubini Global Economics”, καθώς και περισσότερων των 20 συνδικάτων των Lloyd΄s. Με κύκλο εργασιών 12 δις. δολάρια, ο όμιλος κατέχει ηγετική θέση στη μεσιτεία ασφαλίσεων, αντασφαλίσεων και υπηρεσιών διαχείρισης κινδύνων. Απασχολεί περίπου 66.000 άτομα και διαθέτει 500 γραφεία σε περισσότερες από 120 χώρες.