Η υπογραφή της συμφωνίας για τα πυρηνικά του Ιράν θα μπορούσε να
αναδιαμορφώσει την παγκόσμια αγορά πετρελαίου, δεδομένου ότι ανοίγει τον
δρόμο για την επιστροφή στις αγορές της τέταρτης μεγαλύτερης
πετρελαιοπαραγωγού χώρας του κόσμου.
– Πόσο μπορεί να αυξήσει το Ιράν την παραγωγή του;
– Σήμερα το Ιράν παράγει 2,8 εκατ. βαρέλια πετρελαίου την ημέρα.
Σύμφωνα με τον Ιρανό υπουργό Πετρελαίου, Μπιτζάν Ναμντάρ Ζανγκανέ, η
χώρα μπορεί να αυξήσει την παραγωγή της κατά 500.000 βαρέλια την ημέρα
μόλις αρθούν οι διεθνείς κυρώσεις και κατά ακόμη 500.000 βαρέλια εντός
έξι μηνών. Ωστόσο η Goldman Sachs υπολογίζει ότι η αύξηση παραγωγής κατά
500.000 βαρέλια θα είναι εφικτή σε έναν χρόνο και η BNP Paribas
προσθέτει ότι περαιτέρω αύξηση της παραγωγής είναι δυνατή μόνο αν
υπάρξουν ξένες επενδύσεις.
– Ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα για τις ιρανικές εξαγωγές πετρελαίου;
– Οι διεθνείς κυρώσεις θα εξακολουθήσουν να ισχύουν τουλάχιστον μέχρι
τον Δεκέμβριο, οπότε και οι επιθεωρητές του ΟΗΕ θα είναι σε θέση να
πιστοποιήσουν αν εφαρμόζει το Ιράν τη συμφωνία. Η Ευρωπαϊκή Ενωση θα
άρει τις κυρώσεις μόλις εκπληρώσει το Ιράν τους όρους της συμφωνίας,
σύμφωνα με διπλωμάτες. Ο Αμερικάνος πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα έχει δηλώσει
πως θα επιβληθούν και πάλι κυρώσεις αν παραβιαστεί η συμφωνία.
– Ποιες είναι οι δυνατότητες της ιρανικής πετρελαιοβιομηχανίας;
– Τα πετρελαϊκά αποθέματα του Ιράν υπολογίζονται από την BP στα 157,8
δισ. βαρέλια, ποσότητα που αρκεί για τον εφοδιασμό της Κίνας για τα
επόμενα 40 χρόνια. Μάλιστα ήταν στο Ιράν όπου για πρώτη φορά
ανακαλύφθηκε πετρέλαιο στη Μέση Ανατολή, το 1908. Στα τέλη του 1970 το
Ιράν παρήγε 6 εκατ. βαρέλια πετρέλαιο την ημέρα. Εκτοτε η παραγωγική
ικανότητα έχει μειωθεί διότι δεν έγιναν οι απαραίτητες επενδύσεις και
δεν εισήχθη η αναγκαία τεχνολογία ώστε να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της
πτώσης της πίεσης των πετρελαϊκών ταμιευτήρων.
– Τι θα σημάνει η επιστροφή του Ιράν για τον ΟΠΕΚ;
– Η επιλογή της Σαουδικής Αραβίας να υπερασπιστεί το μερίδιο αγοράς
που κατέχει, αντί να προσπαθήσει να αυξήσει την τιμή του πετρελαίου
μειώνοντας την παραγωγή, σημαίνει ότι και τα 12 μέλη του καρτέλ είναι
ελεύθερα να παράγουν όσο ποσότητα πετρελαίου επιθυμούν. Η επιστροφή του
Ιράν στην αγορά θα μπορούσε να ενισχύσει τη στρατηγική της Σαουδικής
Αραβίας που είναι αρχικά να «στριμώξει» και τελικά να οδηγήσει εκτός
αγοράς τους παραγωγούς που έχουν υψηλότερο κόστος παραγωγής. Παράλληλα
αναμένεται ότι θα αυξηθεί ο ανταγωνισμός μεταξύ των μελών του ΟΠΕΚ για
την ασιατική αγορά. Η παγκόσμια αγορά ήδη προσπαθεί να αντιμετωπίσει την
υπερβολική προσφορά πετρελαίου που -σύμφωνα με τη Διεθνή Υπηρεσία
Ενέργειας (IEA)- θα φτάσει τις 800 χιλιάδες βαρέλια την ημέρα στη
διάρκεια του δευτέρου εξαμήνου. Η τιμή του πετρελαίου τύπου Brent
προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στα 67 δολάρια το βαρέλι κατά μέσο όρο
μέχρι το τέλος του 2015, σύμφωνα με εκτιμήσεις αναλυτών που παραθέτει το
Bloomberg.
– Ποιες αγορές θα στοχεύσει το Ιράν;
– Σύμφωνα με όσα έχει δηλώσει ο υπουργός Πετρελαίου του, Μπ.
Ζανγκανέ, προτεραιότητα για την Τεχεράνη αποτελούν η ασιατική και στη
συνέχεια η ευρωπαϊκή αγορά. Οι πωλήσεις ύψους ενός εκατομμυρίου βαρελιών
την ημέρα που χάθηκαν μετά το 2012 εξαιτίας των κυρώσεων ήταν
μοιρασμένες μεταξύ των δύο αγορών. Το μερίδιο του Ιράν στην ασιατική
αγορά κατέλαβαν κατά κύριο λόγο η Σαουδική Αραβία και το Κουβέιτ. Στην
Ευρώπη το ιρανικό πετρέλαιο αντικαταστάθηκε από ρωσικό, σαουδαραβικό και
ιρακινό πετρέλαιο. Το Ιράν εξακολούθησε να εξάγει ποσότητα πετρελαίου
1,1 εκατ. βαρελιών την ημέρα προς την Κίνα, τη Νότια Κορέα, την Ιαπωνία,
την Ινδία, την Τουρκία και την Ταϊβάν, με την άδεια των ΗΠΑ.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 15/07/2015)