Την περασμένη εβδομάδα πολίτες πραγματοποίησαν συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας κατά των υψηλών τιμών και της κακής ποιότητας των καυσίμων στην Βουλγαρία.
Oι διαμαρτυρόμενοι δήλωσαν την απορία τους για το γεγονός ότι, παρά την πτώση των τιμών του πετρελαίου στην διεθνή αγορά στα 40 δολάρια το βαρέλι, οι λιανικές τιμές παραμένουν σε υψηλά, για την Ευρώπη, επίπεδα και ζήτησαν την παρέμβαση του κράτους.
Πάντως, όπως εξήγησε ο αναπληρωτής πρωθυπουργός Τομισλάφ Ντόντσεφ, σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα στην «Βουλγαρική Ραδιοφωνία», το κράτος δεν πουλάει πετρέλαιο, δεν έχει διυλιστήρια, ούτε σχηματίζει τις τιμές. Το κράτος έχει την υποχρέωση να επιβάλει τάξη, διαφάνεια και να εγγυηθεί την λειτουργία της ελεύθερης αγοράς. Ο υπουργός Οικονομικών Μποζιντάρ Λουκάρσκι τόνισε, ότι στην Βουλγαρία η αγορά είναι ελεύθερη, θεωρητικά, από την 10ηΝοεμβρίου του 1989. Οι τιμές ορίζονται στην βάση της προσφοράς και της ζήτησης. Ελεύθερη μεν η αγορά, αλλά πρέπει να υπάρχει κάποιος έλεγχος για να μην κυριαρχούν τα μονοπώλια, την ύπαρξη των οποίων ελέγχει η Επιτροπή Προστασίας του Ανταγωνισμού.
Όπως αναφέρεται στο ίδιο δημοσίευμα, στην Βουλγαρία υπάρχει μονοπώλιο στα καύσιμα, μια και το μοναδικό διυλιστήριο της Lukoil κρατά το 70% της αγοράς. Οι υπόλοιποι έμποροι, χωρίς την ύπαρξη καρτέλ, συμμορφώνονται με της τιμές της Lukoil. Το ερώτημα είναι γιατί δεν εισάγουν καύσιμα από άλλα διυλιστήρια. Αυτό θα οδηγούσε στην λειτουργία του ανταγωνισμού και την κίνηση της αγοράς.
Όπως φαίνεται, οι άγνωστοι της εξίσωσης βρίσκονται στην διαδρομή των καυσίμων από την χονδρική στην λιανική αγορά- στην τιμή της πρώτης ύλης και του διυλισμένου πετρελαίου, τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης και τα κρατικά τέλη, τα περιθώρια κέρδους και τις εκπτώσεις, οι οποίες δημιουργούν τα κέρδη των διανομέων και των εμπόρων και η χαμηλή εσωτερική κατανάλωση η οποία υποχρεώνει το διυλιστήριο να στρέφεται, σχεδόν αποκλειστικά, στις αγορές του εξωτερικού.
Στο δημοσίευμα επισημαίνεται ότι Η Lukoil χρησιμοποιεί ρωσικό πετρέλαιο τύπου «Ουράλ». Το πετρέλαιο αυτό έχει υψηλή περιεκτικότητα θείου, πράγμα που επιβαρύνει οικονομικά ην τελική του τιμή μια και χρειάζεται περισσότερο καθαρισμό για να καλύψει τα ευρωπαϊκά οικολογικά στάνταρτ. Η Lukoil Neftochim Burgas εκσυγχρονίζει τις εγκαταστάσεις της με μια επένδυση 1.5 δις USD, η οποία θα έχει σαν αποτέλεσμα την βελτίωση της παραγωγικότητας και της ποιότητας και στην τήρηση των ευρωπαϊκών οικολογικών προδιαγραφών.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα ανωτέρω δικαιολογούν την διατήρηση της δυναμικής των τιμών και την μη μείωσή τους σε ρυθμό ανάλογο με την τιμή του αργού πετρελαίου και απαντούν στο ερώτημα του γιατί οι τιμές στην Βουλγαρία δεν πέφτουν κάτω από 1 ευρώ το λίτρο.
Το κράτος θα μπορούσε να επέμβει απελευθερώνοντας την αγορά καυσίμων, διευκολύνοντας την εισαγωγή πετρελαιοειδών και δημιουργώντας χονδρική αγορά. Αυτό θα οδηγούσε στην δημιουργία ενός αποθέματος 10% και θα είχε σαν αποτέλεσμα την μείωση των τιμών λιανικής.