Ως το 2010 η Ελλάδα ήταν, θεωρητικά τουλάχιστον, ένα ισότιμο μέλος
της ευρωζώνης. Ολα αυτά μετά το πρώτο Μνημόνιο άλλαξαν δραματικά. Η
εταιρική σχέση μετατράπηκε σε σχέση δανειστή - δανειζομένου, με ό,τι
συνεπάγεται αυτό. Ως τις εκλογές όμως του περασμένου Γενάρη η σχέση με
τους εταίρους μας δεν αντιμετώπισε ποτέ τον άμεσο κίνδυνο οριστικής και
απόλυτης ρήξης. Η αίγλη του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού παρείχε στη
χώρα μας μια ιδιότυπη ασυλία.
Οσα ακολούθησαν ξεπέρασαν κάθε φαντασία και κάθε προηγούμενο στην 60χρονη ιστορία του ευρωπαϊκού εγχειρήματος:
- Οι υποτιμητικές για τη νοημοσύνη των συναδέλφων του στο Eurogroup
πολύωρες διαλέξεις για την κρίση του παγκοσμίου καπιταλισμού του
υπερνάρκισσου κ. Βαρουφάκη.
- Οι εκβιασμοί του τ. υπουργού Αμυνας ότι θα πλημμυρίσουμε την Ευρώπη με τζιχαντιστές ή οι απειλές για σύγχρονο Κούγκι.
- Και φυσικά η γελοία, όπως αποδείχθηκε, απειλή ότι ένα Grexit θα
οδηγούσε σε κατάρρευση την ευρωζώνη την ώρα που κάτι τέτοιο αποτελούσε
τη μεγάλη κρυφή ελπίδα του κ. Σόιμπλε. Με αποκορύφωμα τη «φάρσα» του
δημοψηφίσματος που αποφασίστηκε και ανακοινώθηκε από τον κ. Τσίπρα λόγω
του εκβιασμού που του άσκησε η Αριστερή Πλατφόρμα, την ίδια ώρα που στις
Βρυξέλλες η τότε διαπραγματευτική ομάδα υπό τον κ. Χουλιαράκη ήταν μια
ανάσα μακριά από την ολοκλήρωση μιας συμφωνίας που ήταν πολύ καλύτερη
για τη χώρα μας από το τρίτο Μνημόνιο που τελικά υπογράφτηκε.
Τη συνέχεια την ξέρουμε όλοι.
Η χώρα καλώς ή κακώς βαδίζει προς τις τρίτες εκλογές μέσα στο 2015.
Οποιος πιστεύει ότι οι κίνδυνοι έχουν εκλείψει πλανάται πλάνην οικτράν.
Κατά την άποψή μου η πρώτη εθνική προτεραιότητα για την επόμενη
κυβέρνηση είναι να επουλώσει τις πληγές στις σχέσεις μας με τους
εταίρους μας, να αναστηλώσει το κύρος και την αξιοπιστία μας και να
εξοστρακίσει οριστικά οποιαδήποτε συζήτηση περί Grexit.
Πρέπει επίσης κάποτε να αντιληφθούμε και ειδικά οι διάφοροι
υπερπατριώτες ότι πραγματικά ανεξάρτητοι και εθνικά υπερήφανοι θα
γίνουμε μόνο αν ξεπληρώσουμε κάποια στιγμή τα χρέη μας και κυρίως όταν
θα μας ξαναεμπιστευθούν οι αγορές και δεν θα έχουμε ανάγκη τα δανεικά
των εταίρων μας.
Μια άλλη σοβαρή εξέλιξη είναι η συζήτηση που έχει ανοίξει στην ΕΕ
προς την κατεύθυνση της πλήρους οικονομικής και τελικά πολιτικής ένωσης,
τουλάχιστον των χωρών της ευρωζώνης.
Είναι φανερό λοιπόν ότι η παραμονή της Ελλάδας στον σκληρό πυρήνα του
ευρώ δεν αφορά μόνο την επιλογή ενός νομίσματος. Το ευρώ δεν είναι το
φετίχ κάποιων ειδωλολατρών. Είναι η κάρτα συμμετοχής σε μια προνομιακή
ομάδα κρατών, κάτι που αποτελεί τη μεγαλύτερη εθνική φιλοδοξία όλων των
χωρών της ευρωπαϊκής ηπείρου και της ευρύτερης περιοχής.
Ας αναλογιστούμε ότι σε μια οικονομική και πολιτική ένωση υπάρχει
πραγματικά κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική άμυνας. Κοινή πολιτική
συνόρων και φύλαξής τους. Οτι θεσμοθετούνται ουσιαστικές μεταβιβάσεις
πόρων στις οικονομικά ασθενέστερες περιοχές και κοινωνικές ομάδες. Οτι
υπάρχει επίσημη, έστω και μερική, αμοιβαιοποίηση του χρέους, το οποίο
χρηματοδοτείται πλέον από κοινά ευρωομόλογα. Το πιο ουσιαστικό
αποτέλεσμα όμως μιας τέτοιας εξέλιξης είναι ότι μόνο έτσι θα πάψει η ΕΕ
να κηδεμονεύεται από μία μόνο ευρωπαϊκή (υπερ)ύναμη.
Αρα το θέμα της ισότιμης συμμετοχής και παραμονής μας στην ευρωζώνη
αποκτά γεωστρατηγικό και τελικά υπαρξιακό χαρακτήρα. Στη συζήτηση αυτή
που διεξάγεται ήδη πρέπει να συμμετάσχει και να συμβάλει και η χώρα μας
και μάλιστα με πραγματικά αξιόπιστες φιλοευρωπαϊκές προοδευτικές
πολιτικές δυνάμεις. Ούτε με νεοφιλελεύθερους που υποστηρίζουν το status
quo ούτε με εξ ανάγκης όψιμους φιλοευρωπαϊστές χωρίς συμμάχους.
Αυτό είναι το μεγάλο ευρωπαϊκό στοίχημα της Ελλάδας τα επόμενα χρόνια.
Στις εκλογές που έρχονται είναι ανάγκη να ξεφύγουμε από την απάθεια, τη
μιζέρια ή την απλοϊκή λογική τού «έλα μωρέ, και τι έγινε; Ολοι ίδιοι
είναι».
Να αποκτήσουμε ξανά τη διάθεση να το παλέψουμε. Να πιστέψουμε ότι αν
πραγματικά το θελήσουμε μπορούμε. Αυτό που χρειάζεται η χώρα είναι μια
σταθερή, αποτελεσματική και αποφασιστική κυβέρνηση που θα εκφράζει μια
πλατιά κοινωνική συμμαχία που θα στηρίζεται σε όσο πιο μεγάλο κομμάτι
του φιλοευρωπαϊκού τόξου.
Ο ελληνικός λαός δεν θα ρισκάρει δίνοντας απόλυτη πλειοψηφία σε
κανένα κόμμα. Θα διατηρήσει δε μόνο για τον εαυτό του το δικαίωμα
επιλογής του συνδυασμού των πολιτικών δυνάμεων που επιθυμεί να
συμμετέχουν σ' αυτήν και το ειδικό βάρος της καθεμιάς.
Ευελπιστώ ότι η ως τώρα υπεύθυνη πολιτική παρουσία του Ποταμιού, η σαφής
προοδευτική ευρωπαϊκή φυσιογνωμία του, η μεταρρυθμιστική και
αναπτυξιακή προσήλωσή του και η καθοριστική συμβολή του στη διάσωση της
χώρας θα αξιολογηθούν θετικά και θα επιβραβευτούν από τον ελληνικό λαό, ο
οποίος και θα του αναθέσει αποφασιστικό ρόλο στην επόμενη κυβέρνηση.
*Ο κ. Γιάννης Παπανικολάου είναι οικονομολόγος, μέλος της συντονιστικής επιτροπής διαλόγου του Ποταμιού.
(από την εφημερίδα "ΤΟ ΒΗΜΑ", 06/09/2015)