Η ανακάλυψη του γιγαντιαίου κοιτάσματος Zorx,
από την ιταλική ΕΝΙ, στην Αιγυπτιακή ΑΟΖ, αλλάζει άρδην τα ενεργειακά
δεδομένα στην ανατολική Μεσόγειο. Το αιγυπτιακό υπερκοίτασμα, 30
τρισεκατομμυρίων κυβικών ποδιών, ανακαλύφθηκε σε χρόνο-ρεκόρ. Δεκαεννιά
μόλις μήνες μετά από την υπογραφή συμφωνίας ανάμεσα στην ENI και το
αιγυπτιακό Υπουργείο Πετρελαίου. Η Αίγυπτος προχωρά αποφασιστικά με
διαδικασίες fast track. Το κοίτασμα θα μπει σε παραγωγή την προσεχή
διετία, διασφαλίζοντας την ενεργειακή αυτάρκεια της Αιγύπτου, για
μερικές δεκαετίες. Αυτό προκαλεί συνειρμούς. Eύλογα τα ερωτηματικά για
την αδυναμία της Κύπρου να σπρώξει τις έρευνες της ΕΝΙ και άλλων
εταιρειών στην Κυπριακή ΑΟΖ αλλά και την καθυστέρηση της Ελλάδας στη
χωροθέτηση της ελληνικής ΑΟΖ σε Κρήτη, Αιγαίο και Καστελόριζο.
Η γειτνίαση του κοιτάσματος Zorx με τα κυπριακά οικόπεδα παρόμοιας
γεωλογικής σύνθεσης αναπτερώνει τις προσδοκίες για ύπαρξη κι άλλων
πλούσιων κοιτασμάτων στην Κυπριακή ΑΟΖ. Το γιγαντιαίο αιγυπτιακό
κοίτασμα, συνυπολογιζόμενο με τα άλλα διαπιστωμένα κοιτάσματα Κύπρου και
Ισραήλ, επαυξάνει σημαντικά το προς εξαγωγή απόθεμα από τη λεκάνη της
Μεσογείου. Είναι προς το συμφέρον των τριών συνεργαζομένων χωρών να
επιταχύνουν τις προοπτικές συνεκμετάλλευσης φυσικού αερίου και να
υλοποιήσουν τους επί μακρόν εκκρεμείς σχεδιασμούς. Να πείσουν την ΕΕ
πως το φυσικό αέριο της Μεσογείου συνιστά μία σίγουρη εναλλακτική
ενεργειακή πηγή. Η από κοινού εξόρυξη, εξαγωγή και διοχέτευσή του στην
ΕΕ, μέσω Κύπρου, θα ήταν ασφαλής διέξοδος από τους ύπουλους τουρκικούς
σχεδιασμούς. Κι αυτή ακόμη η προοπτική συνεργασίας με την Ελλάδα για
κατασκευή του υποθαλάσσιου αγωγού φυσικού αερίου East Med παύει πλέον να
φαντάζει ουτοπική...
Ανέκαθεν πίστευα πως η Κυπριακή Δημοκρατία έπρεπε εξ υπαρχής να
στραφεί προς την ΕΕ, πείθοντας για τον σημαντικό γεωστρατηγικό της ρόλο
στην ανατολική Μεσόγειο. Όφειλε να αυτοπροβληθεί ως αξιόπιστος
προμηθευτής φυσικού αερίου, συμβάλλοντας στην ενεργειακή αυτάρκεια και
απεξάρτηση της ΕΕ από μη ευρωπαϊκές πηγές τροφοδότησης.
Σε γραπτή ερώτηση που υπέβαλα, ως ευρωβουλευτής, στην Ευρωπαϊκή
Επιτροπή (26 Σεπτεμβρίου 2013), ρωτούσα να πληροφορηθώ τους τρόπους
έμπρακτης ευρωπαϊκής εμπλοκής στις τεράστιες επενδύσεις που απαιτούνταν
για ανόρυξη και διάθεση των κυπριακών υδρογονανθράκων στην ευρωπαϊκή
αγορά. Στην απάντησή του ο τότε Επίτροπος Oettinger επιβεβαίωσε ανάμεσα
σ΄ άλλα πως: «Τα υπεράκτια αποθέματα υδρογονανθράκων νοτίως της
Κυπριακής Δημοκρατίας μπορούν να συμβάλουν στη διαφοροποίηση του
ενεργειακού εφοδιασμού της ΕΕ. Απαιτείται εύλογη εκτίμησή τους, ώστε να
μπορούν να αξιοποιηθούν με εμπορικά αποδοτικό τρόπο. Μία εξαγωγική
δυνατότητα για φυσικό αέριο περιλαμβάνεται στον πρόσφατα εγκεκριμένο
κατάλογο έργων κοινού ενδιαφέροντος που προβλέπει ο κανονισμός (ΕΕ)
αριθ. 347/2013 σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις
διευρωπαϊκές ενεργειακές υποδομές... Παρέχονται δυνατότητες
συγχρηματοδότησης με χρηματοδοτική βοήθεια της ΕΕ στο πλαίσιο της
διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη»... Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει
επίσης τη δυνατότητα να ζητήσει στήριξη από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα
Επενδύσεων».
Σωστή η επισήμανση της Κυβέρνησης πως «οι εξελίξεις στην Αίγυπτο
αναβαθμίζουν τον ρόλο της Κύπρου». Ο συνεχής εντοπισμός κοιτασμάτων στη
λεκάνη της Μεσογείου ενισχύει τη θέση της Κύπρου. Ωστόσο δεν επαρκούν τα
λόγια. Ούτε οι κυβερνητικές διαπιστώσεις.
Η Τουρκία μονίμως κομπάζει πως το θέμα του φυσικού αερίου
παραπέμπεται μετά τη λύση. Εκβιάζει για λύση τουρκικών προδιαγραφών.
Εμμένει στη συνεκμετάλλευση του φυσικού αερίου και μεταφορά του με
αγωγούς μέσω τουρκικών εδαφών στην ΕΕ. Εύλογα διερωτώμαι. Πράξαμε όλα
όσα έπρεπε να είχαμε πράξει για να διασφαλίσουμε ότι το φυσικό αέριο θα
αποτελεί ευλογία στον τόπo;
Υπέβαλε έγκαιρα η Κυπριακή Δημοκρατία συγκεκριμένο πλάνο στρατηγικής
στην ΕΕ; Αποτάθηκε για αξιοποίηση των δυνατοτήτων που της παρέχει ο
κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 347/2013 για τις διευρωπαϊκές ενεργειακές
υποδομές; Ζήτησε συγχρηματοδότηση με ευρωπαϊκή χρηματοδοτική βοήθεια στο
πλαίσιο της διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη; Ζήτησε στήριξη από την
ΕΤΕπ;... Έχουμε δικαίωμα στη σωστή πληροφόρηση. Δικαιούμαστε να
γνωρίζουμε αν έγινε σωστός προγραμματισμός και αν ακολουθείται σταθερή
πορεία υλοποίησης ώστε η Κυπριακή Δημοκρατία να ενταχθεί στις
χώρες-προμηθευτές φυσικού αερίου της ΕΕ. Πολύ φοβούμαι πως τίποτα από
αυτά δεν έχει γίνει. Οι ερωτοαπαντήσεις μου, ως ευρωβουλευτή, έγκαιρα
προειδοποιούσαν και νουθετούσαν τους αρμοδίους. Απευθύνονταν, δυστυχώς,
εις ώτα μη ακουόντων!
(από την εφημερίδα "Φιλελεύθερος")