Η βιολογική γεωργία έχει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη
νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική, αλλά δεν μπορεί να αντιμετωπίσει το
περιπλοκο ζήτημα της επισιτιστικής ασφάλειας, είπε στην
EurActiv
εκπρόσωπος της Κομισιόν.
Εν τω μεταξύ, η βιομηχανία γενετικά τροποποιημένων οργανισμών, που
έχει γνώμονα την καινοτομία, αισθάνεται περιθωριοποιημένη και
αντιμετωπίζει «ανυπέρβλητα» εμπόδια στην ΕΕ.
Ο παγκόσμιος πληθυσμός αναμένεται να αυξηθεί από 7,3 δισεκατομμύρια
σήμερα σε 9,7 δισεκατομμύρια το 2050, σύμφωνα με προβλέψεις του ΟΗΕ, που
σημαίνει ότι η παραγωγή τροφίμων θα πρέπει να διπλασιαστεί για να
καλύψει τις διατροφικές ανάγκες.
Σε μια προσπάθεια να ανταποκριθεί στην πρόκληση αυτή, η νέα ΚΑΠ για
την περίοδο 2014-2020 επικεντρώνεται στην καινοτομία, καθώς και στην
προστασία του περιβάλλοντος.
Και η βιολογική γεωργία θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο.
Αναγνωρίζεται ως μια καινοτόμος και βιώσιμη προσέγγιση που παράγει
υψηλής ποιότητας τρόφιμα, συμβάλλοντας παράλληλα στο περιβάλλον, την
καλή διαβίωση των ζώων και την αγροτική ανάπτυξη.
Αλλά η βιολογική γεωργία δεν είναι αρκετή για να ανταποκριθεί στην
πρόκληση της επισιτιστικής ασφάλειας, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
«Η βιολογική γεωργία δεν θα μπορούσε σίγουρα να αντιμετωπίσει μόνη
της το τεράστιο και περίπλοκο θέμα της μελλοντικής επισιτιστικής
ασφάλειας», δήλωσε αξιωματούχος της ΕΕ, που μίλησε υπό τον όρο της
ανωνυμίας.
«Η αγορά βιολογικών προϊόντων, αρχικά μια εξειδικευμένη αγορά που
μεγάλωσε κατά την τελευταία δεκαετία κερδίζοντας την εμπιστοσύνη των
καταναλωτών, κατάφερε να πολλαπλασιάσει κατά τέσσερις φορές το μερίδιο
αγοράς της. Τα βιολογικά προϊόντα έχουν αναμφίβολα να διαδραματίσουν ένα
ρόλο στην αντιμετώπιση της επισιτιστικής ασφάλειας, ως ένα σύστημα που
παράγει τρόφιμα που σέβονται τον φυσικό κύκλο της ζωής και του
περιβάλλοντος», πρόσθεσε η πηγή της ΕΕ.
ΚΑΠ και καινοτομία
Όσον αφορά στον προϋπολογισμό, η νέα ΚΑΠ είναι περισσότερο εστιασμένη
στην καινοτομία και την προστασία του περιβάλλοντος. Οι δαπάνες για την
καινοτομία από την ΕΕ και τους εθνικούς προϋπολογισμούς για την περίοδο
έως το 2020 θα αντιπροσωπεύουν περίπου το 6% του προϋπολογισμού για την
αγροτική ανάπτυξη, η οποία είναι περίπου το 1/5 του συνολικού
προϋπολογισμού της ΚΑΠ.
Επιπλέον, το νέο πρόγραμμα Ορίζοντας 2020 που καλύπτει την περίοδο
2016-17 θα παρέχει άμεσα 33 εκατομμύρια € για τη βιολογική γεωργία και
επιπλέον € 174 εκατομμύρια για έργα στα οποία η βιολογική γεωργία πρέπει
να διαδραματίσει έναν ρόλο.
Από την άλλη πλευρά, υπάρχει μικρή χρηματοδότηση έρευνας για τους
ΓΤΟ, λόγω της τεράστιας αντίθεσης της κοινής γνώμης στην Ευρώπη.
Στην Ιταλία, η έρευνα για ΓΤΟ δεν έχει επιτραπεί για πάνω από 10
χρόνια, σύμφωνα με την Πρωτοβουλία Δημόσιας Έρευνας και Κανονισμού
(PRRI), μια παγκόσμια πρωτοβουλία επιστημόνων του δημόσιου τομέα που
δραστηριοποιούνται στη σύγχρονη έρευνα της βιοτεχνολογίας.
Πάνω από τα μισά από τα κράτη μέλη της ΕΕ ζήτησαν πρόσφατα εξαίρεση
από την καλλιέργεια γενετικά τροποποιημένων (ΓΤ) καλλιεργειών στη γη
τους, πράγμα που σημαίνει ότι τα δύο τρίτα της καλλιεργήσιμης γης της
Ευρώπης θα παραμείνουν χωρίς ΓΤΟ.
Γερμανία, Αυστρία, Βουλγαρία, Κροατία, Κύπρος, Δανία, Γαλλία, Ιταλία,
Ουγγαρία, Ελλάδα, Λετονία, Λιθουανία, οι Κάτω Χώρες, η Πολωνία και η
Σλοβενία απέρριψαν τις γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες, ενώ στη
Βρετανία, μόνο η Αγγλία θα καλλιεργήσει ΓΤ καλλιέργειες.
Επιπλέον, η επιτροπή περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
απέρριψε την περασμένη εβδομάδα (13 Οκτωβρίου) τον προτεινόμενο
συμβιβασμό της Επιτροπής που επιτρέπει στα κράτη μέλη να αποφασίσουν τα
ίδια αν πρέπει ή όχι να εισάγουν Γενετικά Τροποποιημένους Οργανισμούς
για χρήση σε τρόφιμα και ζωοτροφές.
Οι προκλήσεις της βιολογικής γεωργίας
Ο Marco Schlüter, διευθυντής της Ομοσπονδίας Βιολογικής Γεωργίας
(IFOAM EU), είπε στη EurActiv ότι παρόλο που η ποσότητα της βιολογικής
καλλιεργούμενης γης αυξάνεται, περίπου το 95% της γεωργίας στην Ευρώπη
είναι συμβατική.
«Αυτό σημαίνει ότι οι βιοκαλλιεργητές συχνά περιβάλλονται από αγρότες
που χρησιμοποιούν υλικά που απαγορεύεται σε βιολογικά και, παρά τα
μέτρα που λαμβάνονται για την πρόληψη της μόλυνσης, όπως ζώνες
προστασίας, υπάρχει ο κίνδυνος», σημείωσε.
«Η IFOAM EU είναι υπέρ της αρχής ‘’ο ρυπαίνων πληρώνει’’ – εκείνοι
που χρησιμοποιούν φυτοφάρμακα και συνθετικά λιπάσματα πρέπει να
πληρώσουν για την επίδραση που έχουν οι γείτονές τους, στην ποιότητα του
νερού και την βιοποικιλότητα, για να αναφέρουμε μόνο μερικά,» είπε.
Μια άλλη πρόκληση για τους βιοκαλλιεργητές, σύμφωνα με τον Schlüter,
είναι ότι η ζήτηση για βιολογικά προϊόντα αυξάνεται σε τέτοιο γρήγορο
ρυθμό που θα μπορούσε να διευρύνει ακόμη περισσότερο το χάσμα μεταξύ
παραγωγής και κατανάλωσης, αυξάνοντας τις εισαγωγές από χώρες εκτός
Ευρώπης και δημιουργώντας πιθανώς έλλειψη στην αγορά.
«Για το λόγο αυτό είναι σημαντικό οι κυβερνήσεις να βοηθήσουν τους
αγρότες τους να επωφεληθούν από τη ζήτηση των καταναλωτών και τη
μετάβαση στη βιολογική», τόνισε.
Σχολιάζοντας την «ώθηση της καινοτομίας» της νέας ΚΑΠ, ο Eric Gall,
διευθυντής πολιτικής της IFOAM EU, είπε στη EurActiv ότι η νέα ΚΑΠ θα
πρέπει να αξιοποιηθεί καλύτερα για την παρότρυνση των γεωργών να
αυξήσουν τη βιωσιμότητά τους, για παράδειγμα στρεφόμενοι στη βιολογική
γεωργία ή αναλαμβάνοντας αγρο-οικολογικές πρακτικές.
«Η έλλειψη προτεραιοτήτων για τη βιολογική σε μια πληθώρα μέτρων
πολιτικής στα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης, συχνά δρα ως σημαντικός
περιοριστικός παράγοντας για την τόνωση της βιολογικής καινοτομία στον
τομέα των γεωργικών ειδών διατροφής”, είπε, προσθέτοντας ότι υπάρχουν
μια σειρά από επιλογές για να δοθεί προτεραιότητα καινοτόμων
προσεγγίσεις σε τομείς όπως η παροχή συμβουλών εκμετάλλευση και τη
μεταφορά γνώσεων, επενδύσεις σε υποδομές και την ανάπτυξη της αλυσίδας
εφοδιασμού.
Monsanto:
Είμαι
«
πολιτικά
απομονωμένοι
»
Εν τω μεταξύ, η βιομηχανία ΓΤ καλλιεργειών αισθάνεται ότι είναι
ανεπιθύμητη. Ο Brandon Mitchener, Επικεφαλής Δημοσίων Υποθέσεων για τη
Monsanto Europe, είπε στην EurActiv ότι η βιομηχανία των ΓΤΟ είναι
«πολιτικά απομονωμένη» στην Ευρώπη.
«Η ΕΕ έχει επιλέξει να χρηματοδοτήσει ΜΚΟ που δαιμονοποιούν τους ΓΤΟ,
ακόμη κι αν οι δικοί της καλύτεροι επιστήμονες της ΕΕ λένε ότι είναι
απόλυτα ασφαλείς. Χρόνια τέτοιας πολιτικής υποκρισίας έχουν
περιθωριοποιήσει τα γενετικά τροποποιημένα προϊόντα στην Ευρώπη, σε
σημείο που οι περισσότερες εταιρείες έχουν παραιτηθεί από την προσπάθεια
να τα πουλήσουν εδώ», είπε.
Αναφορικά με τις κύριες προκλήσεις των ΓΤΟ, σημείωσε ότι στην ΕΕ, η
βιομηχανία αντιμετωπίζει «σχεδόν αδύνατο εμπόδια, ξεκινώντας με ένα
κανονιστικό σύστημα αξιολόγησης το οποίο είναι άκρως πολιτικό και
κοστίζει πάνω από € 100 εκατ ανά βιοτεχνολογικό χαρακτηριστικό – χωρίς
καμία εγγύηση επιτυχίας της αγοράς».
«Κανείς δεν ζήτησε την άδεια να καλλιεργήσει ένα νέο βιοτεχνολογικό
γνώρισμα στην Ευρώπη περισσότερα από 10 χρόνια», υπογράμμισε.
Ερωτηθείς πού απέτυχε η Monsanto να πείσει τις μισές χώρες της ΕΕ που
επέλεξαν να εξαιρεθούν από την καλλιέργεια γενετικά τροποποιημένων
καλλιεργειών, ο Mitchener κατηγόρησε τους Πράσινους και ορισμένες ΜΚΟ.
«Η Monsanto και άλλες εταιρείες έκαναν ό, τι μπορούσαν να ενημερώσουν
τους ανθρώπους σχετικά με τους ΓΤΟ. Η Ευρωπαϊκή πανωλεθρία δεν είναι
σφάλμα των εταιρειών. Είναι το αποτέλεσμα της σχεδόν 30 ετών
κινδυνολογίας των Πρασίνων και ορισμένων ΜΚΟ, και η έλλειψη λήψης
αποφάσεων με βάση την επιστήμη».
Ομοίως, ο Beat Späth, Διευθυντής της Αγροτικής Βιοτεχνολογίας
EuropaBio, κατηγόρησε τους πολιτικούς της ΕΕ ότι ακολουθούν την «κοινή
γνώμη».
Είπε ότι η ΕΕ προώθησε σε μεγάλο βαθμό τη μη δοκιμασμένη βιολογική
γεωργία, ενώ επιτρέπει τις εθνικές απαγορεύσεις σχετικά με την
καλλιέργεια γενετικά τροποποιημένων φυτών που «έχουν υποστεί αυστηρές
αξιολογήσεις ασφάλειας που επιβεβαιώνει ότι είναι (τουλάχιστον) εξίσου
ασφαλή με τις συμβατικές καλλιέργειες».
«Η άδεια για την απαγόρευση της καλλιέργεια των ασφαλών και
εγκεκριμένων γενετικά τροποποιημένων καλλιεργειών είναι ένα πολύ
αρνητικό προηγούμενο της πολιτικής έναντι της επιστήμης. Με αυτή την
έννοια, πολλοί πολιτικοί φαίνεται να παραιτούνται από το ρόλο τους ως
ηγέτες και γίνονται ακόλουθοι της «κοινής γνώμης» που εκφράζεται από
κινδυνολόγοους», είπε στη EurActiv.
Συνέχισε, λέγοντας ότι η τρισεκατομμύρια γεύματα γενετικά
τροποποιημένων αγαθών έχουν καταναλωθεί πάνω από 19 χρόνια και ότι το
2014 μόνο, 18 εκατομμύρια αγρότες φύτεψαν βιοτεχνολογικές καλλιέργειες
στο 13% της καλλιεργήσιμης γης παγκοσμίως.