Ἡ Ἑλλάς ὡς Ναυτική Δύναμις

Ἡ Ἑλλάς ἀποτελεῖ τυπική περίπτωση Παρακτίου Κράτους καί Ναυτικοῦ / ἘμποροναυτικοῦἜθνους. Διαθέτει ἐκτεταμένες ἀκτογραμμές, ἀρχιπέλαγος, κραταιότατο καί διεθνῶς δραστηριοποιούμενο ἐμπορικό στόλο καί (ἀπό τοῦ ἔτους 1967 καί ἐντεῦθεν) ἕνα, τουλάχιστον, μείζονα λιμένα μέ «status» διεθνοῦς ναυτιλιακοῦ κόμβου καί κέντρου ὑπηρεσιῶν.

Σημειωτέον ὅτι ἡ Ἑλλάς δέν ἀποτελεῖται μόνον ἀπό τό ἠπειρωτικόν τμῆμα τῆς Χερσονήσου τοῦ Αἵμου ἀλλά καί ἀπό ἕνα σύνολον 9.000 περίπου νήσων καί παντός μεγέθους νησίδων καί νησαίων ἐδαφῶν. Συγκαταλέγεται στίς χῶρες μέ τό μεγαλύτερο μῆκος ἀκτογραμμής, οὖσα 10η κατά σειράν παγκοσμίως.

Ἤτοι, μεγαλύτερο μιᾶς ἄλλης χώρας-χερσονήσου, ὅπως ἡ Ἰταλία, ἤ ἑνός τυπικῶς νησιωτικοῦ κράτους, ὅπως ἡ Μ. Βρεταννία. Ἡ Ἑλλάς εἶναι κυριολεκτικῶς «κράτος ὅρμων καί λιμένων», κατά τήν ἐπισήμανση τοῦ Manchester Guardian (25/5/1938), βραχύ πρό τοῦ Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.

Ὅπως τό διετύπωσε ὁ ἀείμνηστος Πρωθυπουργός τοῦ «ΟΧΙ» καί Ἐθνικός Κυβερνήτης, Στρατηγός Ἰωάννης Μεταξᾶς, «ἡ Ἑλλάς δέν εἶναι ξηρά περιβρεχομένη ἐκ τριῶν πλευρῶν ὑπό θαλάσσης, ἀλλ’ εἶναι θάλασσα, μέ διεσπαρμένες νήσους ἐντός της, περιβαλλομένη μερικῶς ὑπό ξηράς».

Ὁ Ἑλληνικός Χῶρος ἀποτελεῖ τό σημεῖον διασταυρώσεως τριῶν ἠπείρων: Εὐρώπης – Ἀσίας – Ἀφρικῆς. Δεσπόζει τῆς ἀνατολικῆς λεκάνης τῆς Μεσογείου, καλύπτων τόσον αὐτήν, ἀπό Δυσμῶν, ὅσον καί τήν συντομωτέρα θαλασσία γραμμή συγκοινωνιῶν τῆς Δυτικῆς Εὐρώπης, ἡ ὁποία, διά τῆς Διώρυγος τοῦ Σουέζ, καταλήγει στόν Ἰνδικό καί τόν Εἰρηνικό Ὠκεανό.

Θεωρουμένη ὑπό τό πρίσμα τῆς γεωστρατηγικῆς ἀναλύσεως τῶν (Ἀγγλοσαξονικῶν) Ναυτικῶν Δυνάμεων, διαχρονικῶς, ἡ Ἑλλάς εἶναι κατ’ ἐξοχήν τμῆμα τοῦ «Δακτυλίου», τῆς «Περιμετρικῆς Ζώνης» (Rimland), πέριξ τῆς «Παγκοσμίου Νήσου» (World Island), ὅπως ἀπεκάλεσε ὁ πατήρ τῆς Κλασσικῆς Ἀγγλοσαξονικῆς Γεωπολιτικῆς, Sir Halford Mackinder τήν συμπαγῆ Χερσαία/Ἠπειρωτική Εὐρασιατική μάζα τοῦ πλανήτου.

Ἀξιοπρόσεκτος εἶναι δέ ἡ ἐπισήμανσις τοῦ Mackinder, ὅτι «ἡ κατάκτησις τῆς Ἑλλάδος ὑπό μιᾶς Μεγάλης Χερσαίας Δυνάμεως θά δώση πιθανώτατα εἰς αὐτήν τήν Δύναμιν τήν δυνατότητα ἐλέγχου ὁλοκλήρου τῆς Παγκοσμίου Νήσου».

 Οἱ Δυνάμεις τῆς Θαλάσσης δύνανται νά φράξουν μίαν ἐχθρικήν προώθησιν Ἠπειρωτικῆς Δυνάμεως ἤ συνασπισμοῦ Ἠπειρωτικῶν Δυνάμεων πρός τήν Χερσόνησο τοῦ Αἵμου δι’ ἑνός προγεφυρώματος περιορισμένου βάθους,τό ὁποῖον καταλαμβάνει τόν Ἑλληνικόν Χῶρον, καί δή τόν Θαλάσσιον Χῶρον τοῦ Αἰγαίου μετά τοῦὅλου νησιωτικοῦ συμπλέγματος, καθώς καί τό μέρος ἐκεῖνο τοῦ Τουρκικοῦ Χώρου, τό ὁποῖον κεῖται ἱππαστί τῶν Στενῶν. Εἰρήσθω ἐν παρόδω ὅτι εἰςτήν «Ἐσωτερικήν Περίμετρον», κατά Mackinder, ἤ «Δακτύλιον Γῆν», κατά τόν Ἀμερικανό θεωρητικό τῆς Γεωπολιτικῆς Nicholas Spykman (χάρις εἰς τόν ἔλεγχον τῆς ὁποίας οἱ Ναυτικές Δυνάμεις ἐπιτυγχάνουν νά κρατοῦν τήν ἑκάστοτε Εὐρασιατικήν Ἠπειρωτικήν Δύναμιν ὑπό καθεστώς στρατηγικῆς περικυκλώσεως), συμπεριλαμβάνεται αὐτονοήτως τό νότιονἄκρον τῆς Χερσονήσου τοῦ Αἵμου, καί ὀνομαστικῶς τό Αἰγαῖον. Ἐξ οὗ καί ἡ Γηραιά Ἀλβιών, ὡς τότε Θαλασσοκράτειρα καί, ἄρα, Ἡγεμονεύουσα Δύναμις τοῦ Διεθνοῦς Συστήματος, ἀφιέρωσε τήν προσοχήν της, κατά την διάρκειαν τοῦ 19ου αἰ., εἰς τόν ἔλεγχον τοῦ προαναφερθέντος Θαλασσίου Χώρου, προκειμένου νά ἀποσοβήσει πιθανήν κάθοδον/ἔξοδον τῆς Ἠπειρωτικῆς/Εὐρασιατικῆς Δυνάμεως (Ἁγίας Ρωσσίας) μέσω τῶν Στενῶν καί τοῦ Αἰγαίου εἰς Μεσόγειον. Γεγονός τό ὁποῖον θά συνεπήγετο τήν ἀνάδειξιν τῆς Μείζονος Χερσαίας Δυνάμεως καί εἰς Ναυτικήν Δύναμιν – μέ κρίσιμες συνέπειες γιά τήν θέσιν τῆς Βρεταννίας ὡς Ἡγεμονευούσης Δυνάμεως τοῦ συστήματος (ὅρα Ἠλιόπουλου, Ἠλία, Ἱστορία, Γεωγραφία καί Στρατηγική της Ναυτικῆς Ἰσχύος, Ἀθῆναι, ἐκδόσεις Α. Α. Λιβάνη, 2010, σσ. 47 καί ἑξῆς).

Κατ’ ἀνάλογον τρόπον ἔπραξε καί ἡ ὑπερατλαντική θυγατέρα της (ΗΠΑ), ὅταν παρέλαβε τήν σκυτάλη τῆς Θαλασσοκρατίας καί Παγκοσμίου Αὐτοκρατορίας τό 1947, προκειμένου νά ἀποτρέψει κάθοδον/ἔξοδον τῆς Ἠπειρωτικῆς/Εὐρασιατικῆς Δυνάμεως (Σοβιετικῆς, τήν φοράν αὐτήν, Ρωσσίας) πρός τίς θερμές θάλασσες. Ἐν τούτοις, διαρκούσης τῆς τελευταίας 40ετίας, ἡ Ἑλλάς ἀπώλεσε τό μέγα συγκριτικόν πλεονέκτημά της, ἀπορρέον ἐξ αὐτῆς ταύτης τῆς γεωπολιτικῆς θέσεώς της ὡς ναυτικοῦ κράτους. Ἡ κρατοῦσα νόθος ἀστική τάξις καί ἡ ἰθύνουσα πολιτική ἐλίτ ἀπεφάσισαν, αἴφνης –εἰς πεῖσμα τῶν ἀδηρίτων δεδομένωντῆς Γεωπολιτικής– νά καταστήσουν τήν χώρα ἕνα ἀκόμη «Bundesland» τοῦ (ὑπό Γερμανικήν διεύθυνσιν ἑνοποιουμένου) Εὐρωπαϊκοῦ Μείζονος Χώρου, ἕνα ἀκόμη «State» τοῦ ἀναδυομένου ὑπερεθνικοῦ ὑβριδικοῦ ὑπερ-κράτους.

Καί ἡ Νέμεσις τῆς Ἱστορίας καί τῆς Γεωγραφίας δέν ἐβράδυνε! Προτοῦ κάν συμπληρωθεῖ δεκαετία ἀπό τῆς ἄφρονος ἐγκαταλείψεως τοῦ Ἐθνικοῦ Νομίσματος ἐπῆλθε ἡ χρεωκοπία μιᾶς χώρας, ἡ ὁποία κατακτοῦσε σωρηδόν διεθνῆ βραβεῖα τό 1968, τό 1969 κ.λπ. ἕνεκα τῶν παγκοσμίως θαυμαστῶν ρυθμῶν ἀναπτύξεως καί οἰκονομικῶν ἐπιτευγμάτων της! Ἡ Ἑλλάς θά ἔδει ὅπως ἐξετάσει τήν δυνατότητα ἀναβαθμίσεως τοῦ γεωστρατηγικοῦ ρόλου της, συμφώνως πρός τό Στρατηγικόν Δόγμα, κατά τό ὁποῖον ἡ προσήκουσα Ἐξωτερική Πολιτική της εἶναι «ἡ πολιτική τοῦσυνταυτισμοῦ τῆς Ἑλλάδος μέ τήν τύχην τῆς Δυνάμεως, διά τήν ὁποίαν ἡ θάλασσα εἶναι ἀνέκαθεν, ὅπως εἶναι καί διά τήν Ἑλλάδα, ὄχι τό ἐμπόδιον πού χωρίζει ἀλλά ἡ ὑγρά λεωφόρος πού συνδέει» (Μεταξᾶς).

* Ἱστορικός-Διδάκτωρ πανεπιστημίου Μονάχου

( ἀπό τήν ἐφημερίδα "ΕΣΤΙΑ")