Η άσκηση πολιτικής με βάση επικοινωνιακές ανάγκες και ιδεολογικές
αφετηρίες δεν είναι σημερινή εφεύρεση. Πολλές κυβερνήσεις, σε πολλές
χώρες έπεσαν θύματα αυτής της ευκολίας! Το πρόβλημα προκύπτει επειδή μια
τέτοια προσέγγιση της πραγματικότητας οδηγεί σε απλοποίηση των
προβλημάτων, που δεν τα επιλύει, αλλά τα μεταμφιέζει. Αυτά αλλάζουν
μορφή, επιστρέφουν με ακόμα μεγαλύτερη ένταση και εκδικούνται. Η
πραγματικότητα δεν ξεχνά ποτέ, επιστρέφει…
Το πολιτικό πρόβλημα επιβολής ΦΠΑ στην ιδιωτική εκπαίδευση παρακάμπτεται
με την επιβολή νέου φόρου στα παιχνίδια του ΟΠΑΠ. Θα πληρώσουν οι
τζογαδόροι είναι η απλή εξήγηση, και είναι όλοι ευχαριστημένοι. Κάτι
ανάλογο έγινε και με την αύξηση του ΦΠΑ σε διάφορα προϊόντα, με τον φόρο
στις τηλεοπτικές διαφημίσεις κ.λπ.
Αν η άσκηση οικονομικής πολιτικής είναι μια τόσο απλοϊκή υπόθεση, τα
πράγματα θα ήταν εύκολα. Μπορούσαν να αποφασίσουν την επιβολή «έκτακτου
ειδικού φόρου για την απελευθέρωση από τους τοκογλύφους των θεσμών (!)»
που ορίζεται 10% στην καταναλωτική δαπάνη. Μπορούσαν μάλιστα να
ισχυριστούν ότι είναι ένας κοινωνικά δίκαιος φόρος γιατί προφανώς
καταναλώνουν περισσότερα οι έχοντες! «Γιατί ανησυχείτε εσείς που δεν
έχετε μία;», θα ήταν το επιχείρημα των προπαγανδιστών! Η ετήσια
κατανάλωση των νοικοκυριών ήταν περίπου 120,4 δισ. πέρυσι, οπότε τα
δημόσια ταμεία θα εισέπρατταν το εντυπωσιακό ποσό των 12 δισ. ως έκτακτο
φόρο…
Το πραγματικό όμως πρόβλημα δεν επρόκειτο να αντιμετωπιστεί. Οι
καταναλωτές στη λιανική καταναλώνουν όσα προϊόντα αντέχουν να αγοράσουν.
Οι επιχειρήσεις πληρώνουν το ίδιο ποσό για διαφημιστικά μηνύματα, ο
αριθμός των οποίων μειώνεται για να πληρωθούν οι φόροι. Προφανώς και οι
παίκτες των παιχνιδιών του ΟΠΑΠ δεν έρχονται από άλλον πλανήτη, θα
περιορίσουν τις στήλες που παίζουν ώστε να διαθέσουν το ίδιο ποσό. Αυτό
όμως που έχει συμβεί είναι η κρατικοποίηση του τζίρου κάποιων κλάδων! Οι
καταναλωτές διατηρούν τις δαπάνες ανάλογα με το εισόδημά τους.
Πληρώνουν το ίδιο ποσό για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες, αλλά μέρος του
ποσού αυτού πηγαίνει στο Δημόσιο κι όχι στην αγορά. Δεν γίνεται έσοδο
για τις επιχειρήσεις -μικρές ή μεγάλες- που θα ενισχύσει το εισόδημα και
τις θέσεις εργασίας. Ταυτόχρονα γίνεται όλο και πιο ενδιαφέρουσα η
προοπτική φοροδιαφυγής. Το κίνητρο πλέον είναι μεγαλύτερο…
Το καθαρό διαθέσιμο εισόδημα το 2007 ήταν 191,9 δισ. ευρώ. Υστερα από
επτά χρόνια, το διαθέσιμο εισόδημα μειώθηκε κατά 24,8% και υπολογίζεται
σε 144,2 δισ. το 2014. Την περίοδο αυτή αυξήθηκαν όλοι οι φόροι, αλλά τα
συνολικά φορολογικά έσοδα του Δημοσίου παραμένουν ανεπαρκή. Απλώς το
κράτος απορροφά όλο και μεγαλύτερο μέρος του διαθέσιμου εισοδήματος,
περιορίζοντας ακόμα περισσότερο το ενδεχόμενο ανάκαμψης της οικονομίας.
Σε έναν κόσμο που δεν υπάρχει, σε μια φαντασιακή δυστοπία, στη χώρα των
εύκολων λύσεων, τα πράγματα είναι απλά. Φορολογούνται όσοι έχουν, όσοι
καταναλώνουν, όσοι ζουν πολυτελώς. Γίνονται αυθαίρετοι νόμοι, εκδίδονται
διατάγματα που περιφρονούν όσα ίσχυαν πριν. Ολα γίνονται στο όνομα
υπέρτατων αρχών, υπέρ του λαού, της δικαιοσύνης, του έθνους, της
αλήθειας. Κάποια στιγμή βέβαια αποκαλύπτεται ότι όλα αυτά δεν έλυσαν τα
πραγματικά προβλήματα, απλώς πρόσθεσαν καινούργια. Δεν έχουμε φθάσει
ακόμα στη φάση αυτή, αλλά δεν θα αργήσει.
(από την εφημερίδα ''ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 07/11/2015)