Ρωσία: Με Στόχο την Ηγετική Θέση στην Αγορά Σύνθετων Υλικών

Η Ρωσία στα μέσα του 20ου αιώνα ήταν μια από τις πρώτες χώρες παγκοσμίως στην ανάπτυξη και χρήση της τεχνολογίας απόκτησης ανθρακονημάτων. Τα υλικά που έχουν ως βάση τα ανθρακονήματα διαθέτουν μοναδικές ιδιότητες και είναι 10 φορές πιο ανθεκτικά, καθώς και 4 φορές πιο ελαφριά από το μέταλλο. Αυτός είναι και ο κυριότερος λόγος της αύξησης της ζήτησης τέτοιων υλικών στην αυτοκινητοβιομηχανία, την κατασκευή πλοίων και αεροπλάνων. Η χρήση τους αυξάνεται χρόνο με το χρόνο.

Συνολικά, η παγκόσμια αγορά σύνθετων υλικών εκτιμάται σήμερα στους 12 εκατ. τόνους ετησίως και στα 483,5 δισ. δολάρια περίπου, ενώ ο όγκος παραγωγής σύνθετων υλικών στη Ρωσία υπολογίζεται σε δεκάδες χιλιάδες τόνους και αποτελεί μόλις το 0,3%-0,5% της παγκόσμιας αγοράς. Όπως τονίζει ο εκτελεστικός διευθυντής της «Ένωσης παραγωγών σύνθετων υλικών», Σεργκέι Βετόχιν, στη Ρωσία υπάρχουν εξαιρετικές κατασκευές στον τομέα αυτό, όπως για παράδειγμα μεταφερόμενες επικαλύψεις δρόμων οι οποίες επιτρέπουν τη διέλευση από βαριά οχήματα δύσκολων από πλευράς μορφολογίας του εδάφους περιοχών, ακόμη και βάλτων. Τις χρησιμοποιούν κυρίως οι βιομηχανίες παραγωγής πετρελαίου. Θαυμάσιες λύσεις υπάρχουν για την κατασκευή πυρηνικών σταθμών με χρήση μοναδικών στον κόσμο τεχνολογιών, σημειώνει ο ειδικός.

Προκειμένου η Ρωσία να επιστρέψει δυναμικά στην παγκόσμια αγορά σύνθετων υλικών, η ρωσική κυβέρνηση ενέκρινε το 2013 έναν «οδικό χάρτη» ανάπτυξης του κλάδου παραγωγής των συγκεκριμένων υλικών. Σύμφωνα με αυτό το έγγραφο, ως το 2020 ο όγκος της εγχώριας παραγωγής σύνθετων υλικών και προϊόντων τους στη Ρωσία θα φτάσει το 1,9 δισ. δολάρια, ο κατά κεφαλήν όγκος κατανάλωσης ανάλογων προϊόντων το ενάμιση κιλό ετησίως, και το μερίδιο τους στις συνολικές εξαγωγές, το 10%.

Βιομηχανία ατομικής ενέργειας

Ιστορικά ο κλάδος των σύνθετων υλικών στη Ρωσία είναι στενά συνδεδεμένος με την πυρηνική ενέργεια. Η εγχώρια τεχνολογία παραγωγής ανθρακονημάτων είχε αναπτυχθεί από τη δεκαετία του 1980 στη βιομηχανία πυρηνικής ενέργειας. Σήμερα η κρατική εταιρία Rosatom μετέχει στη δημιουργία μιας ολοκληρωμένης αγοράς ανθρακονημάτων στη Ρωσία και οργανώνει την εξαγωγή των προϊόντων αυτών σε άλλες χώρες. Η Rosatom και η κοινοπραξία Kompozit προτίθενται να δημιουργήσουν παραγωγή φτηνών ινών πολυακρυλονιτριλίου (PAN) παγκόσμιας ποιότητας. Όπως σημειώνει ο Αλεξάντρ Ουβάροφ, επικεφαλής του πρακτορείου ειδήσεων και αναλύσεων για θέματα πυρηνικής ενέργειας Atominfo, αυτό θα απαιτήσει πολύ ακριβές υποδομές.

Μαχητικό αεροσκάφος από συνθετικά υλικά

Την άνοιξη του 2015 άρχισε να λειτουργεί στη Ρωσία το εργοστάσιο «Alabuga-Volokno», το οποίο κατασκεύασε με παραγγελία της Rosatom η Kompozit. Το κόστος της πρώτης φάσης της κατασκευής ήταν 53,2 εκατ. δολάρια. Όπως αναφέρει ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής της Rosatom, Αλεξάντρ Λοξίν, η νέα επιχείρηση θα επιτρέψει τον τετραπλασιασμό της παραγωγής σύνθετων υλικών, γεγονός που συνεπάγεται τη μείωση του κόστους των πρώτων υλών και την επέκταση των δυνατοτήτων χρήσης τους. Γι’ αυτό, σύμφωνα με τον ίδιο, θεωρείται πως το «Alabuga-Volokno» θα βοηθήσει στην απαλλαγή από την εξάρτηση των εισαγωγών.

Για την ώρα σχεδιάζεται η παραγωγή δυο τύπων ανθρακονημάτων, του Umatex UMT42–12К που χρησιμοποιείται στην κατασκευή πλοίων, αεροσκαφών και αυτοκινήτων, και του Umatex UMT42–24К για τον τομέα της αιολικής ενέργειας και για άλλες βιομηχανικές ανάγκες.

Πυρηνικοί σταθμοί από συνθετικά

Κατόπιν παραγγελίας του πυρηνικού κλάδου, έχει ήδη αναπτυχθεί η τεχνική και οικονομική μελέτη της χρήσης σύνθετων υλικών σε πυρηνικούς σταθμούς. Πρόκειται για τη χρήση τους κατά την παραγωγή και εγκατάσταση σκυροδεμάτων, καθώς και συνθετικών σωλήνων στις συσκευές ψύξης. Υπολογίζεται ότι η χρήση τέτοιων υλικών θα επιτρέψει να βελτιωθεί η ποιότητα των υπό κατασκευή πυρηνικών σταθμών. Ο επίκαιρος χαρακτήρας της αντικατάστασης του μετάλλου με συνθετικά υλικά οφείλεται στη διάβρωση του μετάλλου. Για παράδειγμα, οι μεταλλικοί σωλήνες στις συσκευές ψύξης σκουριάζουν και απαιτούν συνεχείς επισκευές. Αντίθετα, οι κατασκευές με τη χρήση σύνθετων υλικών δεν διαβρώνονται, και σε μια σειρά από άλλα σημαντικά χαρακτηριστικά είναι ανώτερες από το μέταλλο. Γι’ αυτό, η εμφάνιση πυρηνικών σταθμών οι οποίοι έστω και τμηματικά αποτελούνται από σύνθετα υλικά, μπορεί να αναμένεται πλέον πολύ σύντομα.

Για την ώρα το εργοστάσιο στην Αλαμπούγκα λειτουργεί δοκιμαστικά, παράγει δοκιμαστικές παρτίδες και παραδίδει δείγματα σε μελλοντικούς καταναλωτές. Φέτος σχεδιάζεται να υπογραφούν δεκάδες συμβόλαια με πελάτες από αρκετές χώρες. Στα σχέδια της Rosatom περιλαμβάνεται επίσης μια δεύτερη εργοστασιακή πτέρυγα με τέσσερις γραμμές παραγωγής, γεγονός που όπως ελπίζουν στην εταιρία θα αυξήσει την ετήσια παραγωγικότητα ως τους 10 χιλ. τόνους και αυτό θα καταλάβει το 7% της παγκόσμιας αγοράς ανθρακονημάτων.

(ΗΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΡΩΣΙΑ)