Του Γιώργου Λιάλιου
Πέντε νέα υβριδικά πάρκα σε ισάριθμα νησιά του Αιγαίου πρόκειται να κατασκευάσει η ΔΕΗ, με σκοπό την κάλυψη των ενεργειακών τους αναγκών. Πρόκειται για μια έξυπνη τεχνολογικά λύση, που συνδυάζει τη χρήση διαφορετικών μορφών ενέργειας και η οποία εφαρμόζεται επιτυχώς τα τελευταία χρόνια στην Κύθνο. Βέβαια, η στροφή αυτή της Πολιτείας προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας κάθε άλλο παρά τυχαία είναι: τα χρονικά περιθώρια στενεύουν, λόγω των υποχρεώσεων που ανέλαβε η Ελλάδα απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ενωση και το πρωτόκολλο του Κιότο.
Τα υβριδικά πάρκα είναι το πρώτο βήμα για μια εκτεταμένη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας καθώς συνδυάζουν αιολική, ηλιακή ή/και υδροηλεκτρική ενέργεια με τις υπάρχουσες μονάδες παραγωγής ρεύματος (με ορυκτά καύσιμα ή πετρέλαιο). Με τον τρόπο αυτό οι ανανεώσιμες πηγές και οι παραδοσιακές θα αλληλοσυμπληρώνονται, όταν τα στοιχεία της φύσης δεν βοηθούν (π.χ. δεν φυσάει ή έχει συννεφιά).
«Τα υβριδικά συστήματα είναι πολύ ωφέλιμα, εφόσον δίνουν προτεραιότητα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Αν η πρωτογενής πηγή μας παραμένουν τα συμβατικά μέσα, τότε το κέρδος είναι μικρό», εξηγεί στην «Κ» η κ. Μάχη Σιδερίδου, υπεύθυνη εκστρατείας κλιματικών αλλαγών της Greenpeace.
H προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι πλέον επιβεβλημένη από τις υποχρεώσεις που ανέλαβε η χώρα μας με την υπογραφή του πρωτοκόλλου του Κιότο, αλλά και από την ευρωπαϊκή οδηγία, που ορίζει κάλυψη της ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές έως το 2010 σε ποσοστό 20,1%. «Σήμερα από τα 11.000MW που χρειάζεται η χώρα, μόλις τα 270 MW προέρχονται από ανανεώσιμες πηγές. Χρειάζονται, λοιπόν, ακόμα 2.500 MW από ανανεώσιμες πηγές μέσα στα επόμενα οκτώ χρόνια. Επομένως πρέπει να κινηθούμε γρήγορα. Και καθώς η φωτοβολταϊκή τεχνολογία δεν είναι ακόμα αρκετά ώριμη, το βάρος πέφτει στα αιολικά πάρκα, τα οποία συγκεντρώνονται ολοένα και μεγαλύτερο επενδυτικό ενδιαφέρον».
Από το ’90 οι πρώτες μελέτες
Στις αρχές της δεκαετίας του '90 η ΔΕΗ ξεκίνησε τις πρώτες μελέτες, ωστόσο, σύμφωνα με την κ. Σιδερίδου, «η εμπειρία δείχνει ότι δεν έκανε όσα έπρεπε». Σήμερα, δεδομένων των συγκυριών, τα πράγματα αλλάζουν. «Η διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε αυτόνομα και ασθενή δίκτυα, όπως των νησιών, πρέπει σταδιακά να αυξηθεί», λέει ο διευθυντής Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας της ΔΕΗ κ. Νίκος Σταυρίδης. «Στο πνεύμα αυτό, οι μελέτες μας επικεντρώνονται στον τρόπο που η εκμετάλλευση των φυσικών πηγών, όπως ο αέρας, ο ήλιος και το νερό μπορεί να συνδυαστεί με τη χρήυση των γνωστών ντιζελομηχανών εξοικονομώντας ενέργεια. Το μοντέλο της Κύθνου θεωρείται από τα πιο επιτυχημένα διεθνώς».
Πράγματι, η Κύθνος είναι παράδειγμα αξιοποίησης των εναλλακτικών πηγών ενέργειας, καθώς στο νησί λειτουργεί το μοναδικό υβριδικό σύστημα στη χώρα. Όλα ξεκίνησαν το 1982, με ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα για την ανάπτυξη ήπιων μορφών ενέργειας, χάρη στο οποίο εγκαταστάθηκαν πειραματικά πέντε ανεμογεννήτριες (των 25KW). Το 1983 δημιουργήθηκε το (δεύτερο στην Ελλάδα) φωτοβολταϊκό πάρκο (100 KW), το οποίο λειτουργεί αυτόνομα σε συνδυασμό με τις ανεμογεννήτριες και τις γεννήτριες ντίζελ.
Το σύστημα λειτούργησε πειραματικά μέχρι το 1990, οπότε και έγιναν κάποιες μετατροπές στο φωτοβολταϊκό πάρκο και οι πέντε ανεμογεννήτριες αντικαταστάθηκαν με νέας τεχνολογίας (των 35 KW). Το 1999-2000 εγκαταστάθηκε στην Κύθνο μία νέα ισχυρή ανεμογεννήτρια (500 KW) και το πρώτο πλήρες υβριδικό σύστημα στη χώρα: ένα σύστημα που βασίζεται στον συνδυασμό ηλιακής και αιολικής ενέργειας, με σκοπό να ελαχιστοποιείται η χρήση των μηχανών ντίζελ.
Οι ήπιες μορφές ενέργειας μπορούν πλέον να καλύψουν, εφόσον ευνοούν οι συνθήκες, ακόμα και το σύνολο της κατανάλωσης του νησιού.
Καλά αποτελέσματα στην Κύθνο
«Τα αποτελέσματα από τη λειτουργία του υβριδικού πάρκου στην Κύθνο είναι πολύ καλά, αλλά κατώτερα από τις προσδοκίες μας. Η διείσδυση των εναλλακτικών μορφών ενέργειας είναι μεγαλύτερη από άλλα νησιά, όπως η Ικαρία και η Λήμνος, ωστόσο για λόγους δικτύου συνήθως κυμαίνεται στο 20%.
Κάτω από τις κατάλληλες συνθήκες βέβαια αγγίζει ακόμα και το 100%, θέτοντας εκτός λειτουργίας τις ντιζελομηχανές», εξηγεί ο κ. Σταυρίδης.
«Τα υβριδικά πάρκα απαιτούν πολύ υψηλή τεχνολογία και ιδιαίτερα λεπτούς χειρισμούς. Το μεγαλύτερο μειονέκτημα είναι η λειτουργία τους, καθώς χρειάζονται εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό το οποίο δεν εύκολο να έχει πρόσβαση σε απομακρυσμένα νησιά.
Ικαρία, Σίφνος, Σέριφος, Αστυπάλαια και Γαύδος
Το κόστος της παραγωγής ενέργειας ποικίλλει ανάλογα με τις περιοχές, αν και η ΔΕΗ για λόγους κοινωνικής πολιτικής έχει ενιαίο τιμολόγιο. Τη λύση μπορούν να δώσουν μόνον οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. «Για παράδειγμα, στην Κρήτη το κόστος εκμετάλλευσης των αιολικών πάρκων είναι 2 δραχμές/ KW, ενώ το κόστος για τους πετρελαϊκούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής είναι 40-76 δρχ./ KW. Στα Αντικύθηρα έχουμε το πιο «ακριβό» ρεύμα στην Ελλάδα, 762 δραχμές/ KW. Η ΔΕΗ ζημιώνεται 70 δις. δραχμές ετησίως λόγω του κόστους λειτουργίας των πετρελαϊκών σταθμών στα νησιά του Αιγαίου». Ποια είναι λοιπόν τα σχέδιά της; Σύμφωνα με τον κ. Σταυρίδη, επισπεύδεται η δημιουργία πέντε νέων υβριδικών πάρκων στην Ικαρία, τη Σίφνο, τη Σέριφο, την Αστυπάλαια και τη Γαύδο:
Ικαρία. Στο νησί υπάρχει ένα αιολικό πάρκο με επτά ανεμογεννήτριες (των 55 KW), οι οποίες έχουν εξαιρετική παραγωγικότητα. Πρόκειται να προστεθούν ανεμογεννήτριες μεγαλύτερες από εκείνες της Κύθνου (συνολικά 2MW), ενώ γίνονται μετρήσεις με στόχο να εξεταστεί κατά πόσο μπορεί να αξιοποιηθεί μια λιμνοδεξαμενή του υπουργείου Γεωργίας, για τη δημιουργία μιας μικρής υδροηλεκτρικής μονάδας. Το πάρκο έχει ενταχθεί στο Γ’ ΚΠΣ και η υλοποίησή του θα προχωρήσει μέσα στον επόμενο χρόνο.
Σίφνος, Σέριφος, Αστυπάλαια. Η δημιουργία αιολικών πάρκων στα τρία νησιά έχει ενταχθεί στο Γ’ ΚΠΣ και σήμερα βρίσκονται σε εξέλιξη μελέτες από Ελληνες και ξένους επιστήμονες. Η ΔΕΗ αναζητεί τρόπους επιπρόσθετης χρηματοδότησης για τη δημιουργία του υβριδικού συστήματος, ώστε η χρήση των αιολικών πάρκων να συνδυαστεί με τις λειτουργούσες μηχανές ντίζελ. Ειδικά για τη Σίφνο υπάρχει η σκέψη να αξιοποιηθεί και το υπάρχον φωτοβολταϊκό πάρκο (60 KW).
Γαύδος. Στο νησί υπάρχει ένα μικρό φωτοβολταϊκό πάρκο (24 KW). Εγινε προσπάθεια για την ένταξη στο Β’ ΚΠΣ της δημιουργίας νέου φωτοβολταϊκού πάρκου, ισχύος 100 KW, το οποίο επρόκειτο να συνδυαστεί με τη χρήση δύο μηχανών ντίζελ σε ενιαίο σύστημα. Ωστόσο, η ΔΕΗ έχασε τις προθεσμίες, ύστερα από μια αναπάντεχη αντιδικία με έναν ιδιώτη για την επιλεχθείσα έκταση. Οι προδιαγραφές του σχεδίου πρόκειται να τροποποιηθούν, ώστε να κινήσουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον από τις εταιρείες και να υποβληθεί εκ νέου για τη χρηματοδότηση από το Γ’ ΚΠΣ.
Aπό την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 27/10/02