Των TOBIAS BUCK-CHARLES CLOVER
Financial Times
O Λευκός Οίκος προσπαθεί να πείσει ότι ο πόλεμος των ΗΠΑ κατά του Ιράκ δεν αφορά στο πετρέλαιο. Για τις διεθνείς πετρελαιοβιομηχανίες, όμως, η πρόσβαση στον πακτωλό του ιρακινού υπεδάφους στην μετά τον Σαντάμ Χουσείν εποχή αποτελεί σπάνια ευκαιρία. Οι μεγαλύτερες πετρελαιοβιομηχανίες δυσκολεύονται όλο και περισσότερο να επιτύχουν τους στόχους τους για παραγωγή και οι πλούσιες πετρελαιοπηγές του Ιράκ υπόσχονται μεγάλες αμοιβές.
Μόνον η Σαουδική Αραβία διαθέτει αποθέματα μεγαλύτερο από του Ιράκ που, σύμφωνα με την αμερικανική Υπηρεσία Ενημέρωσης για την Ενέργεια, ανέρχονται σε 112 δισεκατομμύρια βαρέλια. Οι κυρώσεις του ΟΗΕ κατά του καθεστώτος του Σαντάμ έχουν εμποδίσει τις ξένες επενδύσεις και τα μακροπρόθεσμα συμβόλαια. Τα εμπόδια ενδέχεται, όμως, να αρθούν εφ’ όσον οι ΗΠΑ έχουν αποφασίσει να ανατρέψουν τον Σαντάμ Χουσείν. Εμπειρογνώμονες του κλάδου εκτιμούν ότι στην περίπτωση αυτή, το Ιράκ θα είναι το επόμενο «μεγάλο παιχνίδι».
Δεδομένου ότι οι ΗΠΑ δεν διαθέτουν σαφές προσχέδιο για την μετά τον Χουσείν εποχή, οι πετρελαιοβιομηχανίες παραμένουν διστακτικές στο ενδιαφέρον τους για τα κοιτάσματα πετρελαίου του Ιράκ. Ορισμένες αμερικανικές εταιρείες, όμως, πραγματοποιούν επαφές με τον Αχμάντ Τσαλαμπί, επικεφαλής του Ιρακινού Εθνικού Κογκρέσου (INC), που συσπειρώνει αντικαθιστωτικές ομάδες και έχει την εύνοια του Πενταγώνου. Τα στελέχη του INC επιμένουν ότι δεν πρόκειται για διαπραγματεύσεις για τα μελλοντικά συμβόλαια πετρελαίου. Το αμερικανικό υπουργείο εξωτερικών υπογραμμίζει ότι «είναι παρανόηση η ιδέα πως οι ΗΠΑ προσπαθούν να ενορχηστρώσουν την μετά τον Σαντάμ αγορά πετρελαίου στο Ιράκ».
Το υπουργείο Εξωτερικών τόνισε ότι οι ΗΠΑ προσπαθούν να βοηθήσουν τους Ιρακινούς να καθορίσουν τις ανάγκες της βιομηχανίας πετρελαίου μετά την αλλαγή καθεστώτος. Τον επόμενο μήνα θα συγκαλέσει ομάδα εργασίας με τη συμμετοχή εκπροσώπων από την ιρακινή αντιπολίτευση και το αμερικανικό υπουργείο Ενέργειας. Πρόκειται για μία από τις 15 ομάδες που εξετάζουν το μέλλον της διακυβέρνησης του Ιράκ και θα παρουσιάσει προτάσεις για τη βιομηχανία πετρελαίου της χώρας που θα υποβληθούν σε οποιαδήποτε μεταβατική κυβέρνηση.
Διεθνείς όμιλοι πετρελαίου έχουν υιοθετήσει διαφορετικές στρατηγικές που αντικατοπτρίζουν την πολιτική τους προέλευση. Στο ένα άκρο του φάσματος είναι οι ρωσικές εταιρείες, όπως η Lukoil, που το 1997 υπέγραψε συμφωνία για την αναπτυξιακή εκμετάλλευση της κολοσσιαίας πετρελαιοπηγής του Ιράκ, στην περιοχή West Qurna. Οι Ρώσοι είναι αμετακίνητοι ως προς το ότι η συμφωνία τους πρέπει να παραμείνει σε ισχύ ακόμη κι αν ανατραπεί ο Χουσείν. Εκτιμάται ότι για τον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν, η υποστήριξη στην επέμβαση των ΗΠΑ αποτελεί διπλωματικό όχημα για να διασφαλισθούν τα ρωσικά συμφέροντα στα πετρέλαια του Ιράκ. Οι τρεις μεγαλύτερες πετρελαιοβιομηχανίες ExxonMobil, Shell και BP εμφανίζονται πιο επιφυλακτικές. Όπως επισημαίνει ο Ράαντ Αλ Καντίρι, αναλυτής της Petroleum Finance Company, «καμία εταιρεία των ΗΠΑ ή της Βρετανίας δεν θέλει να εμφανισθεί προπορευόμενη των πολιτικών αποφάσεων».
Πράγματι αυτές οι τρεις έχουν αρνηθεί τη σύναψη συμβολαίων με το INC. Το γεγονός ότι ορισμένες πετρελαιοβιομηχανίες έχουν την υποστήριξη των κυβερνήσεών τους σε ό,τι αφορά τα πετρέλαια του Ιράκ, έχει ήδη θορηβήσει τους ανταγωνιστές. Ο λόρδος Μπράουν, διευθύνων σύμβουλος της ΒΡ, φάνηκε ανήσυχος προ ημερών όταν ζήτησε να ξεκινήσουν οι συμφωνίες στο μετά Χουσείν Ιράκ «από μηδενική βάση».
Το τι θα διακυβευθεί, όμως, για τις εταιρείες αυτές ενδέχεται να εξαρτηθεί από το αν το Ιράκ θα παραμείνει τελικά στον ΟΠΕΚ. Αν εγκαταλείψει το καρτέλ, θα απελευθερωθούν οι πετρελαιοπηγές του που θα μπορούν να προσφερθούν για ταχεία εκμετάλλευση αυξάνοντας τις ευκαιρίες για τους ξένους επενδυτές.
Σύμφωνα με τον Μουχαμάντ Αλί Ζαίνι, οικονομικό αναλυτή του Παγκοσμίου Κέντρου Ενεργειακών Μελετών του Λονδίνου, το Ιράκ θα μπορούσε ν’ αυξήσει την παραγωγή του από περίπου 2,8 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα σε επτά (7) ή οκτώ (8) εκατομμύρια μέσα στα επόμενα επτά χρόνια, αν πραγματοποιηθούν ξένες επενδύσεις και του δοθεί τεχνική υποστήριξη.
Στελέχη της Deutsche Bank, όμως, εκτιμούν ότι ακόμη και υπό ένα νέο καθεστώς, το Ιράκ θα παραμείνει μέλος του ΟΠΕΚ, που σημαίνει ότι «δεν υπάρχουν περιθώρια για ανάπτυξη νέων πετρελαιοπηγών» επειδή το Ιράκ ήδη παράγει τρία εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα από τις υπάρχουσες.
(Από την εφημερίδα Financial Times 05/11/02)