Των Γιώργου Πουλερέ και Γιώργου Φιντικάκη
Οι τελικές αποφάσεις των ενδιαφερόμενων ομίλων θα καθορισθούν σε σημαντικό βαθμό από την πορεία που θα έχει αυτό το καλοκαίρι, σε ημέρες μεγάλης ζήτησης για ρεύμα, η πρώτη ιδιωτική μονάδα ηλεκτροπαραγωγής, αυτή του ομίλου των ΕΛΠΕ.
Πάνω από 15 ελληνικοί και ξένοι επιχειρηματικοί όμιλοι προετοιμάζονται για να μπουν στην εγχώρια αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και συγκεκριμένα να συμμετάσχουν στον διαγωνισμό για την κατασκευή της πρώτης από τις τρεις ιδιωτικές μονάδες παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος.
Στον κατάλογο εκείνων που έχουν στα χέρια τα τεύχη δημοπράτησης του διαγωνισμού συγκαταλέγονται, από ελληνικής πλευράς, οι όμιλοι Μυτιληναίου, Μπόμπολα, Βαρδινογιάννη, Κοπελούζου, Στασινόπουλου και ΓΕΚ-TEPNA, ενώ από πλευράς ευρωπαϊκών εταιρειών ξεχωρίζουν η γαλλική EdF (μέσω της θυγατρικής της ιταλικής Edison), o ισπανικός όμιλος Iberdrola - Ρόκας, ο επίσης ισπανικός όμιλος της Endesa και η ιταλική ENEL. Από τους ξένους ομίλους, η Enel έχει ήδη βρει τον Έλληνα συνέταιρό της, τον όμιλο Κοπελούζου, η Edison έχει συμμαχήσει με τον όμιλο της Ελληνικής Τεχνοδομικής, ενώ η Iberdola και η Endesa ψάχνουν είτε να συμμετάσχουν σε μια από τις «ορφανές» κοινοπραξίες (αυτές που δεν έχουν ξένο σύμμαχο), είτε να αγοράσουν μία από τις υπάρχουσες άδειες ηλεκτροπαραγωγής.
Έχουν χρηματοδότες
Όπως εκτιμούν στελέχη της αγοράς, το «πάνω χέρι» στις περισσότερες από τις κοινοπραξίες που θα στηθούν και θα συμμετάσχουν τελικά στον πρώτο διαγωνισμό, αλλά και στους άλλους δύο που θα ακολουθήσουν αμέσως μετά, θα το έχουν ευρωπαϊκοί ενεργειακοί όμιλοι. Και αυτό για δύο κυρίως λόγους: Είναι οι μόνοι οι οποίοι διαθέτουν την απαραίτητη τεχνογνωσία στη διαχείριση μονάδων ηλεκτροπαραγωγής και, το σημαντικότερο απ' όλα, έχουν εξασφαλίσει την απαραίτητη τραπεζική υποστήριξη, η οποία προέρχεται κυρίως από ευρωπαϊκούς χρηματοπιστωτικούς ομίλους και όχι από ελληνικούς. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι το κοινοπρακτικό σχήμα που αποτελείται από την ιταλική Edison, την Ελληνική Τεχνοδομική και τον όμιλο Βιοχάλκο, έχει τη χρηματοδοτική υποστήριξη της γαλλικής τράπεζας ΒΝΡ - Paribas λόγω των σχέσεων που έχει η τελευταία με την EdF, δηλαδή τον μητρικό όμιλο των Ιταλών.
3-4 σχήματα στον διαγωνισμό
Το έντονο αλλά και ποικίλο ενδιαφέρον που εκδηλώνεται για την ελληνική αγορά ενέργειας δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι όσοι βρίσκονται σήμερα στην αφετηρία θα φτάσουν και στο τέρμα, δηλαδή στην υποβολή προσφορών στον διαγωνισμό που λήγει τον Νοέμβριο. Όπως τονίζουν τραπεζικά στελέχη που εμπλέκονται στη χρηματοδότηση αυτών των projects, τα σχήματα που θα κατέβουν τελικά στον διαγωνισμό δεν θα είναι περισσότερα από τρία - τέσσερα.
Στο υπουργείο ζουν με τον φόβο ακόμη και ενός άγονου διαγωνισμού, καθώς, όπως υποστηρίζουν εκπρόσωποι αρκετών από τους ενδιαφερόμενους ομίλους, αυτή τη στιγμή η συμμετοχή τους κάθε άλλο παρά δεδομένη θεωρείται.
Οι ενδιαφερόμενοι όμιλοι έχουν διαμηνύσει ότι οι τελικές αποφάσεις τους θα καθορισθούν σε σημαντικό βαθμό από την πορεία που θα έχει φέτος το καλοκαίρι, στις ημέρες μεγάλης ζήτησης για ρεύμα, η πρώτη ιδιωτική μονάδα ηλεκτροπαραγωγής, αυτή του ομίλου των ΕΛΠΕ. Συγκεκριμένα, τα βλέμματα όλων θα είναι στραμμένα στην Ενεργειακή Θεσσαλονίκης, τη θυγατρική των ΕΛΠΕ, η οποία καλείται για πρώτη φορά σε περίοδο μεγάλης ζήτησης να πουλήσει το ρεύμα που παράγει σε «καλές» - δηλαδή σε υψηλές - τιμές, στις ώρες αιχμής του Ιουλίου και του Αυγούστου.
«Γάμοι» εν όψει των διαγωνισμών για το ιδιωτικό ρεύμα
Από αυτούς που έχουν πάρει άδειες, ο όμιλος Μυτιληναίου εμφανίζει αρκετές πιθανότητες να διεκδικήσει μία θέση στην απελευθερωμένη αγορά ενέργειας, λόγω και των συνεργειών που θα υπάρξουν με τη θυγατρική του εταιρεία Αλουμίνιον της Ελλάδος (ΑτΕ), που είναι από τις πλέον ενεργοβόρες ελληνικές βιομηχανίες. Ήδη ο όμιλος κατασκευάζει μία από τις δύο μονάδες που σχεδιάζει να δημιουργήσει, η οποία θα καλύπτει τις ανάγκες της ΑτΕ σε ηλεκτρική ενέργεια. H πρώτη αυτή μονάδα αποτελεί ένα ισχυρό αβαντάζ, αλλά ίσως και «υποχρέωση», για τον όμιλο να προχωρήσει στη δημιουργία και μιας δεύτερης, ώστε να αποκτήσει το απαραίτητο κρίσιμο μέγεθος για να μπορεί να ανταγωνίζεται τη ΔΕΗ. Επισημαίνεται ότι ο όμιλος Μυτιληναίου διαθέτει ήδη την απαραίτητη τεχνογνωσία στην κατασκευή, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες έχει εξασφαλίσει και την απαραίτητη τραπεζική χρηματοδότηση, από το κονσόρτσιουμ Hypovereinsbank - Εθνικής.
H Motor Oil
Για τον όμιλο Βαρδινογιάννη, και συγκεκριμένα για τη Motor Oil, που επίσης κατέχει άδεια για μονάδα ηλεκτροπαραγωγής, η πορεία προς την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας δεν θα είναι αυτόνομη αλλά σε συμμαχία με Έλληνα ή ξένο παίκτη. Ήδη ο όμιλος προσανατολίζεται σε μειοψηφική παρουσία (περίπου 20% - 30%) στην κοινοπραξία στην οποία θα συμμετάσχει, εισφέροντας για τον σκοπό αυτό την άδεια αλλά και το οικόπεδο που διαθέτει στις εγκαταστάσεις της Motor Oil στους Αγίους Θεοδώρους. Κατά συνέπεια, η συνεισφορά του στη χρηματοδότηση θα είναι μικρή. Εκτιμάται ότι ως πιθανότερος σύμμαχος της Motor Oil θα είναι ένας από τους ξένους ενεργειακούς ομίλους που ενδιαφέρονται, ο οποίος και θα διαθέτει την απαραίτητη τεχνογνωσία αλλά και την τραπεζική υποστήριξη.
Τεχνοδομική και Βιοχάλκο
Στο σχήμα Ελληνικής Τεχνοδομικής - Edison - Βιοχάλκο, οι συζητήσεις μεταξύ των εταίρων της κοινοπραξίας δίνουν και παίρνουν, με στόχο να καθορισθούν τα ποσοστά συμμετοχής ενός εκάστου. Από την πλευρά του ελληνικού κατασκευαστικού ομίλου, η σίγουρη συνεισφορά του θα είναι η άδεια για μονάδα παραγωγής που διαθέτει, ενώ από την πλευρά της Βιοχάλκο η συνεισφορά θα είναι το οικόπεδο που κατέχει στη Θίσβη Βοιωτίας, δίπλα στις εγκαταστάσεις των θυγατρικών της Ελβάλ και Χαλκόρ. Σε κάθε περίπτωση, αναμένεται ότι ο Ιταλός συνεταίρος, η Edison δηλαδή, θα έχει (όπως άλλωστε είναι και η επιθυμία του) την πλειοψηφία των μετοχών στην κοινοπραξία, αναλαμβάνοντας βέβαια και το μεγαλύτερο χρηματοοικονομικό ρίσκο. Επισημαίνεται ότι το ενδιαφέρον της Edison για την ελληνική αγορά ενέργειας είναι παλαιό και είχε εκδηλωθεί ήδη από τη φάση χορήγησης των πρώτων αδειών, το 2001. Οι Ιταλοί είχαν ζητήσει άδεια για μονάδα παραγωγής στην Εύβοια, η οποία θα λειτουργούσε με καύσιμο τον άνθρακα, αίτηση που είχε απορριφθεί από τον τότε υπουργό Ανάπτυξης Νίκο Χριστοδουλάκη.
Ο Κοπελούζος
Ο όμιλος Κοπελούζου διαθέτοντας έναν ισχυρό σύμμαχο, την ιταλική Enel, αλλά και τη δυνατότητα άνετης κάλυψης των αναγκών του με φυσικό αέριο (έχει στα χέρια του συμβόλαια για σημαντικές ποσότητες) «ξεσκονίζει» και αυτός τα τεύχη δημοπράτησης, χωρίς ωστόσο να θεωρείται δεδομένη η κάθοδός του στον διαγωνισμό. Σε κάθε περίπτωση, η κοινοπραξία Enelco έχει στα χέρια της δύο άδειες για ισάριθμες ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες.
Οι άλλοι μνηστήρες
Ο όμιλος της ΓΕΚ-TEPNA έχει πάρει ήδη το «βάπτισμα του πυρός» στην αγορά ηλεκτρισμού, καθώς διαθέτει την εταιρεία ΗΡΩΝ Θερμοηλεκτρική, με ισχύ 150 μεγαβάτ, που είτε πουλάει στον ΔΕΣΜΗΕ, είτε εξάγει.
H λίστα με τους ενδιαφερόμενους μνηστήρες της ελληνικής αγοράς συμπληρώνεται από τη Χαλυβουργική, η οποία φιλοδοξεί να κατασκευάσει, δίπλα στις δικές της εγκαταστάσεις, μονάδες που θα υπερβαίνουν σε κόστος τα 500 εκατ. ευρώ, καθώς και από τον όμιλο Αλλαμανή, ο οποίος δεν προτίθεται να συμμετάσχει στον διαγωνισμό και ζητεί αγοραστή για την άδεια που διαθέτει.
(Τα Νέα, 1/7/06)