25 χρόνια μετά την εφαρμογή των αποκληθέντων Reaganomics
Προ ημερών η Wall Street Journal εδημοσίευσε ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο, εξ αφορμής της συμπληρώσεως 25 ετών από την εφαρμογή των "Reaganomics". Ηταν Αύγουστος του 1981 -γράφει η εφημερίς- όταν ο Πρόεδρος Ρήγκαν υπέγραψε τον νόμο με τον οποίο περιέκοψε τους φόρους κατά περίπου 25%. Και έτσι άνοιξε τον δρόμο γιά το οικονομικό θαύμα που συνετελέσθη στις ΗΠΑ την τελευταία 25ετία.
Ρήγκαν και Θάτσερ
Το άρθρο της Wall Street Journal είναι καταλυτικό. Τα στοιχεία που παραθέτει δεν αφήνουν περιθώρια γιά αμφισβητήσεις: Η εφαρμογή των αποκληθέντων Reaganomics, τα οποία συνίσταντο σε δραστική μείωση των φόρων, περιορισμό των δαπανών του κράτους και τόνωση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, απελευθέρωσε την αμερικανική οικονομία από τον στασιμοπληθωρισμό και της εξασφάλισε εντυπωσιακή ανάπτυξη.
Θυμίζουμε ότι η χώρα που, σχεδόν παράλληλα, ακολούθησε τότε το παράδειγμα των ΗΠΑ ήταν η Βρεταννία της Μάργκαρετ Θάτσερ. Τα αποτελέσματα ήταν και εκεί εντυπωσιακά. Μέσα σε λίγα χρόνια η Βρεταννία άλλαξε όψη. Απηλλάγη από την παρακμή στην οποία την είχε οδηγήσει η μακροετής πολιτική κυριαρχία των Εργατικών. Σταδιακά η οικονομία ανένηψε και έφθασε στο σημερινό αξιοζήλευτο επίπεδο.
Στην Ελλάδα, η αλήθεια για τον θρίαμβο της ιδιωτικής πρωτοβουλίας και της φιλελεύθερης οικονομικής πολιτικής αποκρύπτεται ή διαστρεβλώνεται συστηματικά. Λίγοι έχουν συνειδητοποιήσει ότι σήμερα η ανάγκη λ.χ. δραστικής μειώσεως των φόρων είναι επιτακτική. Και ότι αν δεν αποφασισθή εγκαίρως, η ελληνική οικονομία κινδυνεύει να χάση πόντους στον παγκόσμιο καταμερισμό του πλούτου και των θέσεων εργασίας.
Εν τούτοις, το κλειδί της επιτυχίας τόσο των Reaganomics, όσο και της πολιτικής Θάτσερ, ήταν η δραστική μείωσις των φόρων.
Οπως αναφέρει το δημοσίευμα της Wall Street Journal, η πολιτική Ρήγκαν έβαλε τις βάσεις γιά να υπερδεκαπλασιασθή ο βιομηχανικός δείκτης του Χρηματιστηρίου (Dow Jones Industrial Index). Από τις 800 μονάδες που ήταν το 1982, τώρα ξεπερνά τις 11.000 μονάδες. Και το κυριώτερο: Με την φιλελεύθερη πολιτική, διαχρονικά δημιουργήθηκαν στις ΗΠΑ πάνω από 40 εκατομμύρια νέες θέσεις απασχολήσεως.
Ομως εξ ίσου μεγάλη σημασία έχει το γεγονός ότι την εποχή εκείνη (των Ρήγκαν και Θάτσερ) δημιουργήθηκε μία νέα οικονομική σχολή. Το παράδειγμα των Ηνωμένων Πολιτειών και της Βρεταννίας ακολούθησαν σταδιακώς αρκετές χώρες του κόσμου. Και έτσι επεκράτησε μία παγκόσμια τάσις περιορισμού του δημοσίου τομέως και του ρόλου του κράτους στην οικονομία. Και φυσικά, η τάσις μειώσεως των φόρων.
Η μείωσις των φόρων
Η Wall Street Journal παραθέτει στοιχεία που δείχνουν την πτωτική τάση των φόρων σε ολόκληρο τον κόσμο κατά την τελευταία αυτή 25ετία.
- Στις ΗΠΑ, ο ανώτατος συντελεστής φορολογίας εισοδήματος από 70% που ήταν το 1980, έπεσε το 2004 σε 35%.
- Στην Βρεταννία η πτώσις ήταν ακόμη μεγαλύτερη. Από 83% το έτος 1980, ο συντελεστής έπεσε τώρα σε 40%.
- Στις χώρες του ΟΟΣΑ, ο ανώτατος συντελεστής φόρου ήταν το 1980 κατά μέσο όρο 67% και τώρα έπεσε σε 43%.
Σε κάποιο βαθμό, η τάσις αυτή ακολουθήθηκε και στην Ελλάδα. Την δεκαετία του '80, επί Κυβερνήσεως Α. Παπανδρέου ο ανώτατος συντελεστής φόρου εισοδήματος είχε φθάσει στο 67%, ενώ σήμερα έχει πέσει στο 40%.
Ομως η μείωσις των συντελεστών στην χώρα μας έγινε με αργό ρυθμό και έτσι χάθηκαν ευκαιρίες γιά την οικονομία. Ενώ και ο σημερινός ανώτατος συντελεστής παραμένει πολύ υψηλός, σε σύγκριση με εκείνους των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης.
Ο ενιαίος συντελεστής
Οπως έχει κατ' επανάληψιν γράψει η "Εστία", στις περισσότερες πρώην κομμουνιστικές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης οι συντελεστές φόρου εισοδήματος και κερδών επιχειρήσεων είναι κάτω του 20%. Μάλιστα σε κάποιες χωρες είναι ακόμη χαμηλότεροι και ισχύουν ανεξαρτήτως του ύψους του εισοδήματος. Στην Ρωσία λ.χ. ισχύει ενιαίος συντελεστής φόρου μόλις 13%, ενώ στην Γεωργία ο συντελεστής είναι 12%.
Το γεγονός αυτό δεν αφήνει περιθώρια γιά την διατήρηση συντελεστών της τάξεως του 40%, που ισχύουν σήμερα στην Ελλάδα και σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες. Οσο ταχύτερα αποφασίσουν την προσαρμογή της φορολογίας στα νέα δεδομένα που έχουν δημιουργήσει οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, τόσο το καλύτερο. Αλλως θα χάνουν διαρκώς μερίδιο στις επενδύσεις, στην ανταγωνιστικότητα και στις θέσεις εργασίας.
Ο,τι ίσχυε την δεκαετία του '80 με τα Reaganomics και την πολιτική της "Σιδηράς Κυρίας" στην Βρεταννία, ισχύει κατ' αναλογίαν και σήμερα. Τότε υπήρχε ανάγκη περιορισμού του δημοσίου τομέως που σε κάποιες χώρες ήταν γιγαντιαίος. Και βεβαίως ανάγκη μειώσεως των φόρων από τα απαγορευτικά επίπεδα του 60% και 70%. Τώρα υπάρχει ανάγκη περαιτέρω περιορισμού του κράτους και των φορολογικών συντελεστών.
Οποια χώρα το συνειδητοποιήση και το εφαρμόση εγκαίρως, έχει ελπίδες να αντέξη στον διεθνή ανταγωνισμό. Αντίθετα, όποια χώρα καθυστερήση να το εφαρμόση, θα έχη τεράστιες απώλειες. Και όταν τελικά αναγκασθή να το πράξη, δεν θα το έχη αξιοποιήσει δεόντως. Ενα τέταρτο αιώνος μετά την εφαρμογή των Reaganomics, η οικονομική πολιτική είναι πλέον μονόδρομος: Σε όλο τον κόσμο θριαμβεύει η ελεύθερη οικονομία.
(ΕΣΤΙΑ, 21/8/06)