Το ελληνικό κράτος έχει αποδειχθή ανίκανο να προστατεύση τα δάση. Κάθε χρόνο καίγονται εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα δάσους. Και το κράτος αδυνατεί όχι μόνον να τα προστατεύση, αλλά και να λάβη τα δέοντα μέτρα ώστε να διασφαλίση την αναδάσωσή τους. Ως γνωστόν, στην Ελλάδα οι περισσότερες καμένες εκτάσεις οικοπεδοποιούνται.
Η κυριώτερη αιτία που συμβαίνουν αυτά είναι η γνωστή αδυναμία του κρατικού τομέως να επιτελέση ο,τιδήποτε σωστά. Οπως το κράτος έχει αποτύχει παταγωδώς σε όλους τους άλλους τομείς όπου δραστηριοποιείται (παιδεία, υγεία, κοινωνική πολιτική, δημόσιες επιχειρήσεις), έτσι αποτυγχάνει και στην προστασία του δημοσίου δάσους.
Ριζοσπαστική πρότασις
Η "Εστία" έχει γράψει ότι ο μόνος ρεαλιστικός τρόπος γιά να μην καίγονται κάθε χρόνο τόσα πολλά στρέμματα δάσους, είναι να παύσουν να είναι δημόσια. Και ο μόνος αποτελεσματικός τρόπος γιά να αναδασωθούν οι καμένες δασικές εκτάσεις είναι η ευθύνη αυτή να παραχωρηθή σε ιδιώτες. Το ίδιο το κράτος δεν πρόκειται να τις αναδασώση.
Προ οκταετίας, εξ αφορμής της μεγάλης πυρκαϊάς που είχε καταστρέψει την μισή Πεντέλη, η "Εστία" είχε προβή σε μία ριζοσπαστική πρόταση. Από τις στήλες αυτές, στις 10 Αυγούστου 1998 γράφαμε:
Η "Εστία" προβαίνει σήμερα σε μία πρόταση επαναστατική. Μία πρόταση που θα ξενίση και θα προκαλέση αντιδράσεις. Αλλά όποιος την καλοσκεφθή, ίσως θα συμφωνήση ότι πρόκειται γιά τον μόνο τρόπο να ξαναγεννηθούν, εν μέρει, όσα δάση θυμίζουν σήμερα κρανίου τόπο.
Προτείνει η "Εστία" να ιδιωτικοποιηθούν οι καμένες εκτάσεις του Δημοσίου. Να βρεθούν τρόποι ώστε να ξεπερασθούν οι συνταγματικές δυσκολίες, να τεθούν αυστηρότατοι όροι ως προς την χρήση της γής και να προχωρήση το κράτος στην διάθεσή τους σε ιδιώτες.
Ο ελληνικός λαός είναι ικανώτερος να συνεφέρη τις εκτάσεις αυτές, να τις ξαναπρασινίση και τελικώς να τις προστατεύση. Εάν συνεχίσουν να ανήκουν στο Δημόσιο, είναι βέβαιο ότι ούτε θα αναδασωθούν, αλλά και ότι θα κινδυνεύουν ανά πάσαν στιγμή να ξανακαούν.
Το δημοσίευμα της "Εστίας" εξηγούσε με σαφήνεια τους λόγους που οδηγούσαν στην πρόταση αυτή:
- Το πρώτο δεδομένο που οδηγεί στην πρόταση αυτή, είναι η αδυναμία του Ελληνικού Δημοσίου να προστατεύση όχι μόνον τα δάση, αλλά και κάθε άλλη περιουσία του.
Η αδυναμία αυτή έχει ως αποτέλεσμα να καταστρέφονται κάθε χρόνο τεράστιες εκτάσεις δασικής γής, εκ των οποίων τελικώς αναδασώνεται ελάχιστο μόνον ποσοστό. Εχει δηλαδή αποτύχει παταγωδώς το κράτος να εφαρμόση την συνταγματική επιταγή περί προστασίας του δασικού πλούτου της χώρας.
- Το δεύτερο στοιχείο είναι η βεβαιότης ότι τίποτε δεν θα αλλάξη. Η ίδια ανικανότης προστασίας της δασικής γής που υπήρχε μέχρι σήμερα, θα συνεχισθή.
Οσα μέτρα και αν ληφθούν, δεν πρόκειται να αποδώσουν. Είτε λόγω της ανικανότητος του κράτους να τα εφαρμόση, είτε λόγω της διαφθοράς που επικρατεί στους κόλπους του. Το γεγονός ότι οικοπεδοποιούνται και σήμερα εκτάσεις που υποτίθεται ότι τελούσαν υπό πλήρη προστασία, αυτό αποδεικνύει.
- Το τρίτο δεδομένο είναι ότι οι ιδιώτες μπορούν να προστατεύουν την περιουσία τους πολύ καλύτερα από ό,τι το κράτος την δική του περιουσία.
Οι ιδιώτες έχουν κάθε λόγο να λάβουν όλα τα απαιτούμενα μέτρα και να διαθέσουν γιά αυτά όσα χρήματα χρειάζονται. Αντίθετα, το Δημόσιο αδιαφορεί. Αν παραμείνουν στην δική του κυριότητα οι καμένες εκτάσεις, θα αναδασωθή μικρό μόλις τμήμα τους. Το υπόλοιπο ή θα ξανακαή ή θα οικοπεδοποιηθή.
Και το δημοσίευμα κατέληγε:
Γιά να αποτραπούν όλα αυτά, υπάρχει μία και μόνη λύσις:
- Να διαθέση το Δημόσιο την δασική του περιουσία σε ιδιώτες. Να την πωλήση, να την μισθώση, να την παραχωρήση υπό όρους ή ακόμη και να την δωρίση.
- Και βεβαίως να θέση σαφείς προϋποθέσεις γιά την αναλογία αναδασώσεως-εκμεταλλεύσεως, καθώς και αυστηρότατα κριτήρια γιά την εφαρμογή της.
Τα ανωτέρω είναι ο μόνος ίσως τρόπος γιά να αναζωογονηθούν -έστω και εν μέρει- τα καμένα ελληνικά δάση. Και κυρίως, γιά να μην ξανακαούν.
Αναπόφευκτη καταστροφή
Αυτά έγραφε η "Εστία" τον Αύγουστο 1998, ως τον μόνο τρόπο σωτηρίας των ελληνικών δασών. Και προέβλεπε ότι ενόσω η κυριότης τους παρέμενε στο Δημόσιο, η καταστροφή τους θα ήταν αναπόφευκτη.
Εκτοτε πέρασαν οκτώ χρόνια, κατά τα οποία κατεστράφησαν εκατομμύρια στρέμματα δάσους. Και βεβαίως, ανεδασώθη αναλογικώς ελάχιστο μόνο τμήμα τους. Αιτία παραμένει το ιδιοκτησιακό καθεστώς των δασών και η ανικανότης του κράτους να προστατεύση την περιουσία του.
Εξ αφορμής λοιπόν της τραγικής πυρκαϊάς που κατέστρεψε μεγάλο τμήμα της Κασσάνδρας στην Χαλκιδική, η "Εστία" επαναλαμβάνει την πρόταση του 1998. Αν το κράτος δεν προχωρήση σε ιδιωτικοποίηση των δασών, ούτε η προστασία τους θα εξασφαλισθή, ούτε η αναδάσωσίς τους.
(Εστία, 23/8/06)