Του Ευθ.Π.Πέτρου
Η Ελλάς ήταν από τις πρώτες χώρες που απέκτησαν πυροσβεστικά αεροπλάνα, ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του ’70. Τότε μόνα διαθέσιμα αεροπλάνα για το έργο αυτό ήσαν τα Κανανταίρ CL-215, ελικοφόρα με εμβολοφόρους κινητήρες, που ως εκ τούτου είχαν σημαντικούς περιορισμούς στην δυνατότητά τους να πετούν με θερμοκρασία περιβάλλοντος υψηλότερη των 38 βαθμών Κελσίου. Επιπροσθέτως, η ικανότης του περιορίζεται σε τρεις έως τέσσερεις τόννους νερού, ενώ δεν μπορούν να προσθαλασσωθούν για υδροληψία με κυματισμό ύψους μεγαλυτέρου των 50-60 εκατοστών. Στην δυσκολία τους να προσθαλασσωθούν στις ελληνικές θάλασσες οφείλονται και τα περισσότερα ατυχήματα που έχουν σημειωθή. Οι Έλληνες πιλότοι, χαρακτηριζόμενοι από υψηλό αίσθημα καθήκοντος εξαντλούν τις δυνατότητες των αεροπλάνων προκειμένου να φέρουν σε πέρας την αποστολή τους.
Το γεγονός ότι ελάχιστες χώρες επέδειξαν ενδιαφέρον για την απόκτηση πυροσβεστικών αεροπλάνων συνέτεινε στο γεγονός ότι τα Κανανταίρ μονοπώλησαν την -πάντα μικρή σε μέγεθος- αγορά, σε σημείο ώστε το όνομά τους να καταστή συνώνυμο προς την έννοια του αεροπυροσβεστικού αεροπλάνου. Αυτό όμως σήμαινε ότι και η παραγωγή τους διεκόπτετο συχνά, με αποκορύφωμα τις αρχές της δεκαετίας του ’90 οπότε ο μικρός αριθμός ενδιαφερομένων κατέστησε προβληματική ακόμη και την πιστοποίηση του μοντέλου CL 415, μόνη διαφορά του οποίου ήταν η ενσωμάτωσις νέου στροβιλοελικοφόρου κινητήρος. Αυτό μπορεί να βελτίωνε την δυνατότητα πτήσεως με υψηλές θερμοκρασίες, αλλά όλοι οι υπόλοιποι περιορισμοί (μεταφορική ικανότης και κατάστασις θαλάσσης) συνέχιζαν να υφίστανται.
Στις αρχές της δεκαετίας του ’90, έγινε κατανοητός και στην Ελλάδα, ο λόγος για τον οποίο τα πυροσβεστικά αεροπλάνα ουδέποτε εγνώρισαν μεγάλη διάδοση. Ήταν το γεγονός ότι τα ελικόπτερα, που αφ’ ενός μεταφέρουν μεγαλύτερες ποσότητες νερού και αφ’ ετέρου μπορούν να εκτελούν εστιασμένες ρίψεις με μεγάλη ακρίβεια, ήσαν πολύ πιο αποτελεσματικά μέσα αεροπυροσβέσεως. Τότε είχε ζητηθή βοήθεια από φιλικές χώρες για την αντιμετώπιση μεγάλης πυρκαϊάς στο Άγιο Όρος. Η Γερμανία απέστειλε μικρό αριθμό ελικοπτέρων τα οποία απεδείχθησαν ιδιαιτέρως αποτελεσματικά.
Αυτή η εμπειρία οδήγησε στην απόφαση να μισθωθούν πυροσβεστικά ελικόπτερα από την χώρα μας. Αν και παραλλήλως αγοράσθηκαν και νέα αεροπλάνα CL-415 και κάποια μεταχειρισμένα CL-215 από την πρώην Γιουγκοσλαβία, από το 1998 άρχισαν να μισθώνονται πυροσβεστικά ελικόπτερα. Ειδικώς τα ελικόπτερα βαρέως τύπου, ρωσικής προελεύσεως Μ 26, τα οποία μεταφέρουν 15 τόννους νερού απεδείχθησαν πάρα πολύ αποτελεσματικά. Για μία και μοναδική χρονιά εμισθώθη και ένα γιγαντιαίο αεροπλάνο Ιλιούσιν με δυνατότητα μεταφοράς 45 τόννων νερού. Επειδή το αεροσκάφος αυτό δεν είχε δυνατότητα αμέσου υδροληψίας, αλλά έπρεπε να προσγειωθή για να λάβη νερό, εκρίθη ακατάλληλο διότι η προετοιμασία του αργούσε. Όμως αυτό το αεροπλάνο μπορούσε σε μία μόνον έξοδο να φέρη σε πέρας έργο ίσο με τις δυνατότητες 12 Κανανταίρ.
Η μίσθωσις ελικοπτέρων συνεχίζεται μέχρι σήμερα, αλλά ο ρυθμός δεν είναι σταθερός. Όταν μια χρονιά δεν παρουσιάζονται μεγάλες πυρκαϊές αποφασίζεται ο περιορισμός τους. Με αποτέλεσμα, αν την επομένη έχουμε μεγάλες φωτιές, να μην διαθέτουμε επαρκή ελικόπτερα. Έτσι εφέτος έχουν μισθωθή μόνον δύο ελικόπτερα βαρέως τύπου και δέκα μεσαίου τύπου. Αρκετά από τα τελευταία, τύπου «Έρικσον», μεταφέρουν επτά τόννους νερού, αλλά δεν είναι εις θέσιν να προβούν σε μαζική ρίψη του. Παρ’ όλα ταύτα το συνολικό ετήσιο κόστος τους είναι περίπου διπλάσιο σε σύγκριση με αυτό των πολύ πιο αποτελεσματικών ελικοπτέρων βαρέως τύπου!
Όσον αφορά στα αεροπλάνα, είναι γεγονός ότι τα πεπαλαιωμένα CL-215, πολλά από τα οποία είναι 30 ετών και πλέον, πρέπει να αντικατασταθούν. Οι επιλογές δεν είναι πολλές. Η παραγωγή των CL-415 έχει διακοπεί αν και η κατασκευάστρια εταιρεία προσπαθεί να εξεύρη ενδιαφερομένους προκειμένου να την ανοίξη εκ νέου. Όμως και αυτά τα αεροπλάνα θα έχουν τους προαναφερθέντες περιορισμούς. Μένει μόνον το νέο ρωσικής κατασκευής αεριωθούμενο υδροπλάνο Μπεριέφ 200, με δυνατότητα μεταφοράς 12 τόννων νερού μαζί με 1,5 τόννο επιβραδυντικού υγρού. Με δυνατότητα προσθαλασσώσεως με κυματισμό 1,5 μέτρου έχει επιδόσεις τρεις φορές καλύτερες από αυτές των Κανανταίρ, χωρίς τους περιορισμούς θερμοκρασιών των παλαιών εμβολοφόρων κινητήρων. Εφοδιασμένο με δυτικού τύπου όργανα, έχει κατ’ επανάληψιν επιδειχθή στην Ελλάδα και, ήδη δοκιμάζεται από την Πορτογαλία. Σε κάθε περίπτωση πάντως, ο αεροπυροσβεστικός στόλος της χώρας μας πρέπει να ανανεωθή.
(ΕΣΤΙΑ, 28/8/06)