Του Σταύρου Λυγερού
Λίγο πριν κλείσει ένας χρόνος από την επίσημη έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεών της, η Άγκυρα παρουσίαζε ένα σχεδόν μηδενικό απολογισμό όσον αφορά την εκπλήρωση των συμβατικών υποχρεώσεών της. Για να αποτρέψει τη διαφαινόμενη κατάρρευση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, χωρίς να εφαρμόσει την τελωνειακή ένωση με την Κυπριακή Δημοκρατία, η κυβέρνηση Ερντογάν προωθεί την τελευταία στιγμή μια σειρά νομοθετικών μεταρρυθμίσεων. Ο ελιγμός αυτός πραγματοποιείται με υπόδειξη των Αμερικανοβρετανών ατζέντηδων, οι οποίοι έχουν ανάγκη ένα επιχείρημα για να διεκδικήσουν από την Ε.Ε. μια ετήσια αναβολή της εφαρμογής του πρωτοκόλλου.
Η Κομισιόν ανέβαλε για 15 ημέρες τη δημοσιοποίηση της έκθεσής της για να διευκολύνει την Άγκυρα. Παραμένει, ωστόσο, ερωτηματικό εάν θα εμφανισθεί ελαστική στο κρίσιμο ζήτημα της εφαρμογής του πρωτοκόλλου. Αν και νομικά δεν υπάρχει χρονικό όριο, οι «25» έχουν συμφωνήσει πολιτικά ότι η Άγκυρα πρέπει να το εφαρμόσει μέχρι τον Δεκέμβριο. Ουσιαστικά, έχει καταστεί όρος για να προχωρήσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις.
Υποστηριζόμενη από την Ουάσιγκτον και το Λονδίνο, η Άγκυρα επιχείρησε να «πουλήσει» ακριβά την εκπλήρωση μιας συμβατικής υποχρέωσής της. Για να εφαρμόσει το πρωτόκολλο ζήτησε ως αντάλλαγμα οι Τουρκοκύπριοι να διεξάγουν το εμπόριό τους με την Ευρώπη χωρίς τον έλεγχο των κυπριακών αρχών. Δηλαδή, ζήτησε έμμεση αναγνώριση του ψευδοκράτους. Όταν ο ελιγμός αυτός έπεσε στο κενό, η Βρετανία αποπειράθηκε με διάφορα διπλωματικά τερτίπια να απαλλάξει εμμέσως πλην σαφώς την Τουρκία από τη συμβατική της υποχρέωση. Και παραλλήλως προσπαθεί να αποσπάσει μια ετήσια αναβολή.
Η Λευκωσία υποστηρίζει την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, υπό την αυστηρή προϋπόθεση ότι θα εκπληρώσει τις συμβατικές υποχρεώσεις της. Στην ίδια καθαρή γραμμή οφείλει να κινηθεί και η Αθήνα. Δεν έχει ούτε συμφέρον ούτε δυνατότητα να καταστήσει δικό της στόχο την ενταξιακή προοπτική της Τουρκίας. Πολύ περισσότερο όταν αυτή αρνείται να κάνει σοβαρά βήματα εξευρωπαϊσμού. Κακώς η ελληνική διπλωματία «μπαίνει στα παπούτσια» του Τ. Ερντογάν, μετατρέποντας κατά κάποιον τρόπο το πρόβλημά του σε δικό της.
Εάν η Άγκυρα δεν εφαρμόσει το πρωτόκολλο, θα πρέπει να υποστεί το κόστος. Η κυπριακή πλευρά θα επικαλεσθεί τα συμφωνηθέντα μεταξύ των «25» και θα ζητήσει το πάγωμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Με τον συσχετισμό που υπάρχει στην Ένωση, κίνδυνος απομόνωσης δεν υφίσταται. Όταν η τουρκική πλευρά το εφαρμόσει, η διαδικασία μπορεί να ξαναρχίσει. Τόσο απλά και τόσο καθαρά είναι τα πράγματα, όταν δεν κυριαρχεί το φοβικό σύνδρομο και η τάση προσαρμογής στις υπερατλαντικές πιέσεις.
(Καθημερινή, 22/9/06)