Tου Σεραφείμ Kωνσταντινίδη
Η αύξηση του ΑΕΠ -ξαφνικά- κατά 25% είναι εύλογο να ξαφνιάζει. Προκαλεί έκπληξη σε όσους είναι σχετικοί και σύγχυση σε όσους είναι άσχετοι. Aποτελεί αστοχία της Στατιστικής Υπηρεσίας τα δέκα τελευταία χρόνια ότι δεν έγινε η αναπροσαρμογή, με αποτέλεσμα τώρα να καλύπτεται κενό πολλών ετών.
Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα το έχει στην πραγματικότητα εκείνος που κατηγορείται ότι το δημιούργησε. Ο υπουργός Οικονομίας Γιώργος Αλογοσκούφης βρίσκεται με μία ακόμα δυσκολία, αφού δεν θα διαθέτει το επιχείρημα που χρησιμοποίησαν όλοι οι προκάτοχοί του. Ότι δηλαδή η Ελλάδα, από τις φτωχότερες χώρες της Ευρώπης, χρειάζεται ενίσχυση ως έκφραση κοινοτικής αλληλεγγύης. Η χώρα - ζητιάνος (που κρύβει την περιουσία του) δεν είναι ευχάριστος τίτλος, αλλά ήταν βολικό καθεστώς για τις κυβερνήσεις. Ο κ. Αλογοσκούφης αναγκάζεται ενδεχομένως να επιζητεί την κατάργηση του «πλεονεκτήματος» αυτού. Θα δηλώνουμε πια την πραγματική κατάσταση εισοδήματος και ευημερίας. Aυτή και μόνον η παραδοχή ανατρέπει πολλά από όσα γνωρίζαμε τα τελευταία χρόνια. Kυρίως όμως αφαιρεί ένα καλό πρόσχημα...
Η πηγή του προβλήματος προκύπτει από την αυτονόητη παραδοχή ότι το ΑΕΠ της χώρας πρέπει να ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Η Ελλάδα δεν μπορεί να είναι θεωρητικώς φτωχή χώρα που έχει ανάγκη από επιδοτήσεις σε όλους τους τομείς και ταυτόχρονα να έχει υψηλό βιοτικό επίπεδο, καθώς η καταναλωτική δαπάνη είναι εφάμιλλη πλουσιότερων χωρών.
Στην πραγματικότητα, η αύξηση του ΑΕΠ, που αναγκαστικά κάνει η κυβέρνηση, ήταν ατύχημα! Oι κυβερνήσεις των τελευταίων ετών κρύβονταν πίσω από το σχετικά μικρό ΑΕΠ. Είχαν βέβαια τη δυσκολία που προέκυπτε από την εμφάνιση υψηλού δημοσιονομικού ελλείμματος και δημοσίου χρέους, αλλά όλα τα υπόλοιπα ήταν ευχάριστα. Η υποτίμηση του ΑΕΠ έκρυβε την αστοχία του φορολογικού συστήματος, έκρυβε ή περιόριζε την έκταση προβλημάτων, όπως οι χαμηλές δαπάνες για έρευνα, το χαμηλό εκπαιδευτικό επίπεδο. Kαθιστούσε όμως εφικτή τη χρηματοδότηση της χώρας από τα ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτή είναι από τις πλέον σημαντικές επιπτώσεις του μέτρου. Τα ερχόμενα χρόνια η Ελλάδα δεν θα περιλαμβάνεται στις πτωχότερες περιοχές της Ευρώπης και συνεπώς θα δικαιούται λιγότερες ενισχύσεις. Mάλλον, έπρεπε να παραμένει φτωχή χώρα που ζητάει την ενίσχυση των άλλων κρατών-μελών. Αυτή είναι ίσως η πλέον σημαντική πολιτική επίπτωση, που αφορά το μέλλον της χώρας. Η Ελλάδα δεν θα περιλαμβάνεται στις φτωχότερες χώρες της Ευρώπης, είναι στην ομάδα κρατών με μεσαίο (προς υψηλό) εισόδημα. Η κοινή γνώμη έχει εθιστεί σε δεκαετίες ρητορείας, σύμφωνα με την οποία οι σωστές κυβερνήσεις ορθώνουν το ανάστημα, διεκδικούν και εισπράττουν μεγάλα ποσά από κοινοτικά προγράμματα. Τώρα πρέπει να συνηθίσουμε στην ιδέα ότι δεν διεκδικούμε... πακέτα, αλλά είμαστε από εκείνους που πρέπει να αποφασίσουν ποιοι «φτωχοί» θα πάρουν πόσα και για ποιο λόγο. Ίσως αυτή η κατάσταση να είναι περισσότερο «εθνικά υπερήφανη» από την προηγούμενη, σίγουρα όμως είναι διαφορετική.
Ταυτόχρονα όμως είναι και δύσκολη, ίσως επειδή είναι πιο αληθινή. Τώρα δεν περιμένουμε να γίνονται έργα με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, πρέπει να βρούμε πόρους. Πρέπει να καταβάλλουμε ακόμα μεγαλύτερη προσπάθεια για να πιάσουμε τους στόχους της Λισσαβώνας, να ενισχύσουμε την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Τώρα, όλες οι δικαιολογίες που προβάλλονται για να δικαιολογηθούν οι αποτυχίες οι αστοχίες, τα λάθη είναι λιγότερο ισχυρές. Γι’ αυτό και ο Γιώργος Αλογοσκούφης έχει ένα επιπλέον πρόβλημα. Πρέπει να πείσει όλους όσοι τα τελευταία χρόνια περιμένουν την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, ότι ήρθε η ώρα να βρουν πόρους με διαφορετικό τρόπο. Θα προβληματίζονται πώς θα προσελκύσουν κεφάλαια από την αγορά. Mάλλον θα αναγκαστούν να βελτιώσουν την αποδοτικότητα των επιλογών τους...
(Καθημερινή, 8/10/06)